کمبود هورمون رشد وقتی است که غده هیپوفیز (غده کوچکی در مغز که سایر غدد بدن را کنترل می‌کند) هورمون رشد کافی تولید نمی‌کند. این امر باعث می‌شود کودک شما رشد کند تری داشته باشد.
شایع‌ترین درمان کمبود هورمون رشد در کودکان و بزرگ‌سالان ، هورمون درمانی یا همان تزریق هورمون رشد به بدن است.
هورمون رشد – که به عنوان هورمون سوماتوتروپین نیز شناخته می‌شود – می‌تواند توسط بیمار یا یک عضو از خانواده او تزریق شود (در صورتی که کودک دارای نقص در تولید و ترشح هورمون رشد باشد). این هورمون که به طور معمول در غده هیپوفیز تولید می‌شود ، رشد و تولید مثل سلول را در بدن تحریک می‌کند.
رشد “عادی” را چگونه تعریف می‌کنید؟
نرخ رشد از یک کودک به کودک دیگر متفاوت است. اما با اندازه‌گیری قد ، متوسط رشد “طبیعی” اغلب به شرح زیر است:
- ۰-۱۲ ماه: حدود ۱۰ اینچ در سال
- ۱-۲ سال: حدود ۵ اینچ در سال
- ۲-۳ سال: حدود ۳ اینچ در سال
- ۳ سال تا بلوغ: حدود ۲ تا ۲ و نیم اینچ در سال
اگر رشد فرزند شما کمتر از ۳۰ درصد میزان ذکر شده باشد ، می‌تواند یک بیانگر یک وضعیت قرمز و خطرناک از نظر تولید و ترشح هورمون رشد باشد.
علائم کمبود هورمون رشد چیست؟
شایع‌ترین علائم کمبود هورمون رشد در دوران کودکی قد کوتاه (قد کوتاه‌تر از حد معمول) و کاهش رشد (کندتر از حد معمول) است. کودکانی که کمبود هورمون رشد دارند همچنین ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- افزایش چربی بدن و شکم
- کاهش میزان عضلات در بدن
- صدای بلند
- تاخیر در سن استخوانی (از طریق یک آزمایش با اشعه ایکس به نام سن استخوان یافت می‌شود)
- قند خون کم (معمولاً در نوزادان و کودکان بسیار خردسال)
چه عواملی باعث کمبود هورمون رشد می‌شوند؟
پزشکان غالباً نمی‌دانند چه عواملی باعث کمبود هورمون رشد می‌شود و این عامل برای هر کودک متفاوت است. برخی از دلایل عمده کمبود هورمون رشد عبارت‌اند از:
- هنگامی که غده هیپوفیز قبل از به دنیا آمدن فرزند شما درست رشد نمی‌کند
- یک توده یا تومور که عملکرد غده هیپوفیز را مختل می‌کند
- پرتودرمانی برای درمان تومور مغز یا نوع دیگری از سرطان در مغز
- التهاب (sdoctorslling) غده هیپوفیز
- بیماری‌های ژنتیکی که عملکرد یا رشد غده هیپوفیز را مختل می‌کنند
پزشکان چگونه کمبود هورمون رشد را آزمایش می‌کنند؟
پزشکان از جهات مختلف کمبود هورمون رشد را آزمایش می‌کنند. این موارد شامل رادیوگرافی از استخوان ، آزمایش خون ، آزمایش تحریک هورمون رشد و MRI مغز است. پزشکان کودکان را از نظر کمبود هورمون رشد تنها در صورت عدم رشد صحیح آزمایش می‌کنند و پزشکان تنها در صورتی به این بیماری شک می‌کنند که علت‌های دیگر رشد کند آن‌ها را رد کرده باشند.
سن استخوان
سن استخوانی اشعه ایکس از دست چپ و مچ دست گرفته می‌شود که میزان بلوغ و رشد استخوان‌های فرزند شما را اندازه گیری می‌کند. کودکان مبتلا به کمبود هورمون رشد غالباً نسبت به سنشان استخوان‌های نابالغی دارند که این امر می‌تواند تا خیری در سن استخوان باشد. به عنوان مثال ، فرزند شما ممکن است ۱۲ سال سن داشته باشد ، اما ممکن است استخوان‌های او سطح بلوغ مورد انتظار برای کودکان ۹ ساله را داشته باشد – این امر می‌تواند به عنوان تاخیری در سن استخوان گفته شود.
آزمایش خون
برای آزمایش خون ، پزشکان میزان ۲ پروتئین موجود در خون فرزند شما را آزمایش می‌کنند. به این ۲ پروتئین IGF-1 * و IGFBP-3 ** گفته می‌شود. بدن شما وقتی پروتئین هورمون رشد را آزاد می‌کند ، این پروتئین‌ها را ایجاد می‌کند. هنگامی که سطح هورمون رشد فرزند شما پایین است ، ممکن است سطح این پروتئین‌ها نیز پایین باشد.
تست تحریک هورمون رشد
برای این آزمایش ، پزشکان از طریق داخل وریدی (یک لوله کوچک که به داخل رگ می رود) به فرزند شما دارو می‌دهند. این دارو به پزشک اجازه می‌دهد میزان هورمون رشد فرزند شما را در مطب پزشک هر ۱۵-۳۰ دقیقه به مدت ۲-۴ ساعت بررسی کند. پزشکان این آزمایش را تنها هنگامی انجام می‌دهند که فکر می‌کنند احتمال ابتلا فرزند شما به کمبود هورمون رشد وجود دارد.
MRI مغز
MRI مغز یک پرتونگاری ویژه با اشعه ایکس است که به پزشک می‌گوید آیا غده هیپوفیز فرزند شما به طور عادی در حال رشد است یا خیر. همچنین به پزشکان می‌گوید که آیا درمان فرزند شما با داروهای هورمون رشد بی‌خطر است یا خیر.
تست تحریک هورمون رشد
برای آزمایش تحریک هورمون رشد ، پزشکان یک لوله داخل وریدی را (یک لوله پلاستیکی کوچک که خون گیری و دادن داروهای خاص را آسان تر می‌کند) معمولاً از طریق بازوی او، وارد رگ کودک شما می‌کنند. پزشکان برای اندازه گیری میزان هورمون رشد در خون کودک ، نمونه کوچکی از خون را برداشت می‌کنند. سپس پزشکان از طریق این لوله داخل رگی، به فرزند شما دارو می‌دهند که باعث افزایش سطح هورمون رشد وی می‌شود. بعد از این که پزشکان این دارو را تجویز کردند ، میزان هورمون رشد فرزند شما را هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به مدت ۲-۴ ساعت بررسی می‌کنند. پزشکان متوجه می‌شوند که کودک شما اگر هورمون رشد اوج خود یا بالاترین سطح هورمون رشد را داشته باشد ، دچار کمبود هورمون رشد است یا خیر، و این مقدار پایین تر از حد خاصی است یا خیر.
آزمایش تحریک هورمون رشد ۲-۵ ساعت بتدوکارستن طول می‌کشد. برای پزشکان مهم است که سطح هورمون رشد فرزند شما را هر ۱۵-۳۰ دقیقه بررسی کنند زیرا سطح هورمون رشد در طول روز تغییر می‌کند. پزشکان تنها این آزمایش را زمانی انجام می‌دهند که فکر کنند احتمال ابتلا فرزند شما به کمبود هورمون رشد وجود دارد.
پزشکان چگونه کمبود هورمون رشد را درمان می‌کنند؟
پزشکان کمبود هورمون رشد را با دارویی بنام هورمون رشد درمان می‌کنند. داروی هورمون رشد دقیقاً مانند هورمون رشدی که بدن شما به طور طبیعی ایجاد می‌کند ، عمل می‌کند. شما معمولاً از طریق تزریق (تک دوزی) در خانه هورمون رشد فرزند خود را به او می‌دهید. سوزنی که برای تزریق استفاده می‌شود، بسیار کوچک است. بسیاری از کودکان می‌گویند که بعد از چند بار تزریق نسبت به تزریق این دارو عادت می‌کنند.
- هنگامی که پزشک به فرزند شما استفاده از هورمون درمانی تجویز کرد ، به طور معمول به یک دوز روزانه هورمون رشد احتیاج دارد. با این حال ، بسته به شدت بیماری فرزند شما ، او ممکن است بیشتر از یک تزریق در روز هورمون رشد نیز احتیاج داشته باشد.
- معمولاً لازم است هر ۴ تا ۸ هفته در طول درمان همراه با کودک خود به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بتواند وضعیت فرزند شما را تحت نظر داشته باشد. او پیشرفت فرزند شما را آزمایش می‌کند و یک آزمایش خون انجام می‌دهد تا به تشخیص نیاز به هورمون رشد بیشتر، کمک کند. پزشک همچنین سطح کلسترول بیمار ، سطح گلوکز خون و تراکم استخوان کودک در حال تزریق هورمون رشد را به طور دوره‌ای کنترل می‌کند تا اطمینان حاصل کند که آن‌ها در سطح سالمی هستند. مصرف هورمون رشد می‌تواند بر نحوه پاسخ بدن به انسولین ، که سطح قند خون را کنترل می‌کند ، تأثیر بگذارد. کمبود هورمون رشد درمان نشده می‌تواند منجر به کلسترول بالا و پوکی استخوان شود.
همچنین برای کودکان ملاحظات ویژه‌ای وجود دارد. کودکانی که تزریق هورمون رشد را انجام می‌دهند به طور معمول در طول سال اول درمان ۴ یا بیشتر از ۴ اینچ رشد می‌کنند و طی ۲ سال آینده می‌توانند ۳ یا بیشتر از ۳ اینچ رشد کنند. با این حال ، پس از آن ، سرعت رشد به آرامی شروع به کاهش می‌کند.
چه مدت کودک من مجبور است هورمون رشد را دریافت کند؟
تا زمانی که او رشد کودک شما متوقف نشده، باید به کودک خود هورمون رشد بدهید. در حالی که فرزند شما هورمون رشد را مصرف می‌کند ، او به آزمایشگاه نیاز دارد و پزشک هر ۳-۶ ماه برای کودک شما آزمایش می‌نویسد. این امر برای اطمینان از اینکه فرزند شما از دوز مناسب دارویی استفاده کرده و مطمئن شدن از این که این داروها عوارض جانبی ندارند، انجام می‌شود.
بسیاری از کودکانی که کمبود هورمون رشد دارند پس از نوجوانی دیگر نیازی به تزریق هورمون ندارند. هنگامی که رشد فرزند شما متوقف شده است ، او به احتمال زیاد حداقل یک ماه پس از این دوره دیگر نیازی به تزریق هورمون رشد ندارد. سپس ، پزشکان او را از نظر کمبود هورمون رشد دوباره آزمایش می‌کنند. اگر آزمایش‌ها نشان دهند که او هنوز هم کمبود هورمون رشد دارد ، ممکن است کودک شما پس از نوجوانی دوباره مصرف دوز کمتری از دارو را دوباره شروع کند.
عوارض جانبی درمان با هورمون رشد چیست؟
به طور کلی ، کودکان کمی وجود دارند که عوارض جانبی هورمون رشد را تجربه می‌کنند. عوارض جانبی که شرح داده شده شامل سردردهای شدید ، مشکلات لگنی و مشکلات مربوط به محل تزریق است. برای جلوگیری از ایجاد زخم ، باید تزریقات را در محل‌های مختلف انجام دهید. با این حال ، عوارض جانبی به طور کلی نادر است. لطفاً لیست کامل عوارض جانبی درج شده در داخل بسته هورمون تزریقی را مطالعه کنید. پس از شروع دوره درمان با هورمون رشد فرزندتان ، باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید تا او را در صورت داشتن عوارض زیر مطلع سازید:
- سردردهای شدید با یا بدون استفراغ
- به صورت لنگ راه رفتن
- درد زانو یا لگن
- راش یا جای زخم
در صورت وجود تورم یا قرمزی در محل تزریق با پزشک خود تماس بگیرید. او میزان هورمون رشد فرزند شما را تنظیم می‌کند. پس از تنظیم پزشک ، میزان مصرف هورمون توسط فرزند شما ، علائم به خودی خود از بین می رود.برخی از افراد هستند که نباید تزریق هورمون رشد را انجام دهند ، مانند افرادی که دارای تومور یا سرطان هستند. افرادی که به طور جدی بیمار هستند ، و از صدمات متعددی برخوردار هستند یا افرادی که مشکلات شدید تنفسی دارند نیز نباید تزریق هورمون رشد را انجام دهند.
دوز هورمون رشد چگونه تعیین می‌شود؟
پزشک متخصص غدد اطفال ، دوز اولیه را بر اساس وزن و شرایطی که کودک تحت درمان قرار می‌گیرد، محاسبه می‌کند. در ویزیت های بعدی ، پزشک میزان تأثیر و مرحله بلوغ و گاه براساس نتایج آزمایش خونی IGF-1 دوز دارو را تغییر می‌دهد. طول مدت درمان هورمون رشد بستگی به این دارد که قد کودک چگونه به تزریق هورمون رشد واکنش نشان می‌دهد و بلوغ و رشد کودک تا چه میزان تحت تأثیر دارو قرار دارد.
پیش آگهی کمبود هورمون رشد چیست؟
تزریق هورمون رشد معمولاً منجر به افزایش قد برای افراد کمبود هورمون رشد می‌شود ، تا زمانی که صفحات رشد به هم نپیوندند. دلیل کمبود هورمون رشد را باید درک کرد و مهم است که در هنگام بزرگ‌سالی ، کمبود هورمون رشد را بررسی کنید ، زیرا برخی از کودکان وقتی بزرگ می‌شوند دیگر همانند دوران کودکی میزان کمبود هورمون رشد خود را آزمایش نمی‌کنند.
سایر درمان‌های کمبود هورمون رشد
علاوه بر هورمون درمانی ، ممکن است به درمان‌های دیگری نیز برای درمان کمبود هورمون رشد احتیاج داشته باشید. به عنوان مثال ، کوتاه بودن قد می‌تواند بر عزت نفس کودک تأثیر بگذارد: همکلاسی‌ها می‌توانند کودک را تا حدی اذیت یا مسخره کنند. به همین دلیل است که درمان روانی و عاطفی اغلب بخش مهمی از روند درمان این مشکل است. یک مشاور یا روانشناس بهداشت روان می‌تواند از طریق صحبت کردن و آموزش نحوه مقابله با این مشکلات، نحوه مقابله با کمبود هورمون رشد را به شما یاد دهد.خواب کافی ، خوردن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم همچنین بخش‌های مهمی از یک برنامه کلی درمان کمبود هورمون رشد هستند. پزشک شما می‌تواند نحوه ترکیب تزریق هورمون رشد را در یک سبک زندگی سالم به شما یاد دهد.
