همه افراد در طول روز موهای خود را از دست می‌دهند. روزانه حدود ۱۰۰ تار مو از کل پوست سر می‌ریزد. به طور معمول این موها همان موقع جایگزین می‌شوند اما اگر مبتلا به بیماری تیروئید هستید، ممکن است بیشتر از دیگران ریزش مو را تجربه کنید. به حدی که موهای شما به طور کامل کم حجم می‌شوند. داشتن بیماری تیروئید خود ایمنی به طور خاص شما را در معرض خطر بیشتر آلوپسی آرتا قرار می‌دهد. ریزش بیش از حد و سریع مو در قسمت‌های خاصی از پوست سر که می‌تواند حتی تا طاسی پیش برود، حتی بر سایر قسمت‌های بدن مانند ابرو نیز تاثیر می‌گذارد. در بیشتر موارد ریزش موهای ناشی از تیروئید، موقت و قابل درمان است.
چرخه زندگی مو
برای تشخیص تفاوت بین ریزش موی طبیعی و رابطه آن با بیماری تیروئید، درک ۳ مرحله از چرخه زندگی مو بسیار مهم است. این مراحل عبارتند از:
- مرحله آناژن: این مرحله، مرحله جوانه زدن است. به این معنا که موهای شما به طور فعال در حال رشد هستند، میزان رشد و مدت زمان آن به نوع مو و ناحیه محل رشد آن بستگی دارد. معمولاً در هر زمانی، ۹۰ درصد از موهای سر شما در مرحله آناژن قرار دارند.
- مرحله کاتاژن: سپس موها وارد مرحله انتقال می‌شود که در طی آن موها به طور فعال رشد می‌کنند. این وضعیت حدود ۳ هفته طول می‌کشد و در این مدت کمتر از یک درصد از موها در پوست سر شما وجود دارند.
- فاز تلوژن: در آخرین مرحله، مو آماده ریختن می‌شود. سپس از فولیکول خود خارج شده و می‌افتد. به طور معمول روزانه حدود ۵۰ تا ۱۵۰ موی تلوژن ریخته می‌شود. سپس این موها با رشد موی جدید جایگزین می‌شوند و این چرخه مجدداً تکرار می‌گردد.
تاثیر تیروئید در ریزش مو
بیماری تیروئید زمان رخ می‌دهد که تولید طبیعی هورمون تیروئید مختل شود. هورمون‌های اصلی تیروئید عبارتند از هورمون تریودوتیرونین و تیروکسین. از آنجا که تیروئید در دامنه وسیعی از فرآیندهای تمام بدن نقش دارد، اختلال در عملکرد آن می‌تواند رشد مو را مهار کند. علل مرتبط با ریزش مو عبارتند از:
- آلوپسی آرتا: این بیماری یک بیماری خود ایمنی است که اغلب در رابطه با بیماری تیروئید رخ می‌دهد. در اثر وجود آلوپسی آرتا، سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و در روند رشد طبیعی آنها دخالت می‌نماید. در نتیجه تکه های صاف و مدور بدون مو روی پوست سر ظاهر می‌شوند.
- داروهای تیروئید: ممکن است داروهای آنتی تیروئید، کاربی مازول و پروپیل تیوراسیل در موارد نادر منجر به ریزش مو شوند.
- سایر بیماریهای خود ایمنی: لوپوس بیماری خود ایمنی است که به بیماری خود ایمنی تیروئید مرتبط است و می‌تواند باعث ریزش مو شود. ریزش موی مرتبط با بیماری لوپوس از طریق زخم شدن روی پوست سر اتفاق می‌افتد. در این وضعیت فولیکول مو با بافت زخم جایگزین می‌شود. بنابراین ریزش مو دائمی است.
اگرچه بیماری تیروئید طولانی مدت ممکن است باعث ریزش مو شود؛ مهم است که توجه داشته باشید با درمان اختلال عملکرد تیروئید، معمولاً رشد مجدد اتفاق می‌افتد؛ اگرچه ممکن است رشد مجدد ماه‌ها طول بکشد و همچنان ناقص باشد.
علائم ریزش موی ناشی از تیروئید
برخی از موارد ریزش مو کاملاً طبیعی است. افراد می‌توانند انتظار داشته باشند روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو را به عنوان بخشی از چرخه رشد طبیعی مو از دست بدهند.
افرادی که دچار تلوژن افلوویوم هستند، اغلب متوجه می‌شوند که موهای آنها دسته دسته می‌ریزند. این وضعیت معمولاً در پوست سر قابل توجه‌تر است اما می‌تواند روی هر قسمتی از بدن تاثیر بگذارد.
فردی که مبتلا به آلوپسی خود ایمنی باشد ممکن است متوجه شود که موهای خود را به صورت تکه‌های دایره‌ای شکل روی پوست سر از دست می‌دهد و بعید است که ریزش مو صرفاً نشانه‌ای از تیروئید بیش فعال یا کم کار باشد.
سایر علائم رایج کم کاری تیروئید عبارتند از:
- احساس سرما
- افزایش وزن غیر قابل توضیح
- خستگی
- پوست خشک تر از حد معمول
- فراموشی
- بدخلقی و افسردگی
- یبوست
سایر علائم شایع پرکاری تیروئید عبارتند از:
- عصبی بودن
- تحریک پذیری
- افزایش میزان تعرق
- افزایش ضربان قلب
- لرزش دست
- اضطراب
- دشواری در خوابیدن
- نازک شدن پوست
- شکننده شدن یا نازکی موها
- ضعف عضلانی
- حرکت مکرر روده
- کاهش وزن غیرقابل توضیح
- خستگی
- تورم در اطراف چشم یا بیرون زدگی چشم در برخی موارد و حالت «خیرگی چشم» (در موارد بیماری گریوز)
افرادی که غده تیروئید کم کار یاپرکار دارند همچنین ممکن است تغییرات غیر معمولی را در الگوهای قاعدگی خود تجربه کنند.
لازم به ذکر است که ریزش مو و همچنین علائم مربوط به پرکاری و کم کاری تیروئید، صرفا مربوط به تیروئید نیستند و ممکن است ناشی از شرایط دیگری باشند. بنابراین شخص باید به پزشک مراجعه کرده و قبل از تشخیص، سطح تیروئید آنها بررسی شود.
تشخیص
اگر قبلاً بیماری تیروئید در شما تشخیص داده شده باشد، به احتمال زیاد پزشک حدس می‌زند این همان چیزی باشد که باعث ریزش موی شما شده است. اما اگر به بیماری تیروئید یا بیماری خود ایمنی دیگری مبتلا نشده باشید، ممکن است پزشک شما از آزمایش‌هایی استفاده کند که معمولاً برای تشخیص بیماریهای احتمالی زمینه‌ای مانند لوپوس استفاده می‌شود.
همچنین ممکن است پزشک شما بخواهد سایر علل احتمالی ریزش مو را بنابر نتایج آزمایش رد کند؛ از جمله
- عدم تعادل هورمونی مانند عدم تعادل هورمونی که ممکن است در دوران یائسگی رخ دهد.
- سوء تغذیه: عدم دریافت مقدار کافی پروتئین یا آهن می‌تواند در برخی موارد علت اصلی ریزش مو باشد.
- عوارض داروی جانبی: برخی داروهای خاص از جمله رقیق کننده خون و داروهایی که برای درمان فشارخون بالا استفاده می شوند، می توانند در مواقعی باعث ریزش مو شوند.
گزینه‌های درمانی
ریزش مو می‌تواند برای شما ناراحت کننده باشد؛ اما اگر علت اصلی آن بیماری تیروئید است، به احتمال زیاد قابل برگشت است. در ضمن سعی کنید با موهای خود با ملایمت رفتار کرده و آنها را از ریزش بیشتر محافظت کنید. از شانه کردن بیش از حد، استفاده از محصولات رنگی شیمیایی و مدل‌های مویی که به ریشه مو فشار می‌آورند (مانند استفاده از کش موی محکم) خودداری کنید. اگر به دلیل ریزش مو یا داشتن لکه‌های طاسی روی سر، اعتماد به نفس خود را از دست داده‌اید، تا زمانی که موهای شما دوباره رشد کنند از روسری یا کلاه گیس استفاده کنید.
درمان ریزش مو در اثر تیروئید، معمولاً شامل استفاده از داروهای مناسب برای درمان این بیماری است. در بیشتر موارد تنظیم هورمون‌های تیروئید باعث کاهش ریزش مو می‌شود؛ اگر چه ممکن است چندین ماه طول بکشد تا موها به شکل قبل رشد کنند.
داروی رشد مو
همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا برای رشد سریعتر موها از یکی از داروهای زیر استفاده کنید:
- روژین (مینوکسیدیل): این دارو یک محلول موضعی است که روی پوست سر اعمال می‌شود و به صورت بدون نسخه در دسترس است.
- پروپسیا (فیناستراید): یک داروی تجویزی است که به صورت قرص مصرف می‌شود و بیشتر برای درمان الگوی طاسی مردانه استفاده می‌شود. زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند نمی‌توانند از این دارو استفاده کنند.
درمان تیروئید
درمان ریزش موی ناشی از مشکلات تیروئید، لازم است با درمان مشکل تیروئید انجام شود. پزشک معمولاً از یک هورمون مصنوعی به نام لووتیروکسین سدیم (لووتیرویید، سینتروئید، لووکسیل، آنتی تیروئید) برای درمان تیروئید کم کار استفاده می‌کند.
برای درمان تیروئید پرکار روش درمان در افراد مختلف متفاوت است. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمانی عبارتند است:
- داروهای آنتی تیروئید: داروهای ضد تیروئید مانند متی مازول (تاپازول) و PTU با ممانعت از تولید هورمون تیروئید توسط غده تیروئید، عمل می‌کنند.
- ید رادیواکتیو: پزشکان گاهی اوقات پرتودرمانی را توصیه می‌کنند. این روش به سلول‌های غده تیروئید آسیب می‌رساند و میزان هورمون تولید شده در غده تیروئید را کاهش می‌دهد. هدف از این درمان، کمک به القای کم کاری تیروئید است که فرد می تواند با جایگزینی هورمون تیروئید آن را مدیریت کند.
- عمل جراحی: عمل جراحی مستلزم برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید است که ممکن است منجر به کم کاری تیروئید شود.
داروهای خانگی و تغییرات سبک زندگی
افرادی که با اختلالات تیروئیدی که ممکن است باعث ریزش مو شوند زندگی می‌کنند، اغلب برای مدیریت وضعیت خود به دارو نیاز دارند.
به طور کلی داشتن یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به افزایش رشد مو و بهبود وضعیت آن کمک کند. یک رژیم غذایی سالم و متعادل، حاوی پروتئین، میوه، سبزیجات، غلات و مقادیر متوسط چربی است.
غذاهایی که می‌توانند شانس داشتن موهای سالم را افزایش دهند عبارتند از:
- ماهی: ماهی‌های روغنی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ که می توانند به جلوگیری از خشکی پوست سر کمک کنند.
- سبزیجات سبز تیره: سبزیجاتی مانند اسفناج دارای مقادیر زیادی ویتامین a و c هستند. این ویتامین‌ها می‌توانند وضعیت موها را بهبود ببخشند.
- غذاهای سرشار از پروتئین: خوردن غذاهای سرشار از پروتئین می‌تواند به جلوگیری از ضعیف شدن و شکنندگی موها کمک کند و غذاهای لبنی، حبوبات، آجیل و گوشت های بدون چربی، حاوی مقادیر زیادی پروتئین هستند.
- غذاهای سرشار از بیوتین: بیوتین ویتامینی است که برای رشد موها اهمیت بسیاری دارد. کمبود بیوتین می‌تواند باعث شکنندگی و ریزش موها شود. منابع غذایی حاوی بیوتین شامل غلات کامل، جگر، زرده تخم مرغ، آرد سویا و مخمر هستند. بیوتین در بسیاری از ویتامین‌های مخصوص موی بدون نسخه (OTC) نیز وجود دارد. با این حال بیوتین می‌تواند بر نتایج آزمایش خون تیروئید تاثیر بگذارد. بنابراین کسانی که آزمایش خون دارند باید از چند روز قبل، مصرف محصولات حاوی بیوتین را متوقف کنند.
- غذاهای سرشار از کلسیم: کلسیم برای رشد مو بسیار مهم است. منابع غنی از کلسیم شامل لبنیات (مانند شیر و پنیر) هستند.
سایر دلایل احتمالی ریزش مو
تیروئید پرکار یا کم کار تنها دلیل ریزش مو نیست. دلایل دیگر ریزش مو ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- بارداری یا زایمان
- افزایش سن
- استرس و فشار
- بیماریها
- عمل جراحی
- مشکلات تغذیه‌ای
- کمبود آهن
- کم خونی
- افزایش میزان هورمون‌های مردانه
- استعداد ژنتیکی
- مشکلات پوست سر
