بلوغ به ویژه در دخترها معمولا زودتر از آنچه که پدر و مادر فکرش را میکنند شروع میشود. شما میتوانید در این دوران به دختر خود کمک کنید و با او درباره تغییراتی که در بدنش رخ میدهد صحبت نمایید و هر چه زودتر با هم به گفتگو بپردازید.
۵ مرحله بلوغ در دختران
به طور کلی شروع دوران بلوغ و اتمام آن در دختران دو سال زودتر از پسران رخ میدهد به عبارتی در سن ۱۱ سالگی شروع میشود و در سن ۱۶ سالگی به پایان می‌رسد. پس از اتمام دوران بلوغ، تغییرات ایجاد شده در بدن دختران و پسران تکمیل خواهد شد. مراحل بلوغ به شرح زیر می‌باشد:
مرحله اول بلوغ
در این مرحله هیچ گونه تغییری در بدن رخ نداده است.
مرحله دوم بلوغ
معمولا دختران بین سن ۸ تا ۱۸ سالگی تغییرات زیر را تجربه میکنند:
- سینه شروع به بزرگ شدن میکند و هاله قهوه‌ای اطراف نوک سینه بزرگ میشود.
- موهای نازک روی ناحیه تناسلی به وجود میآید.
- هر سال قد آنها مقداری رشد میکند.
مرحله سوم بلوغ
هنگامی که دختران وارد این مرحله می‌شوند یعنی سن ۹ و نیم تا ۱۴ سالگی موارد زیر را تجربه خواهند کرد:
- سینه همچنان به رشد خود ادامه میدهد.
- موهای زائد زیر بغل و ناحیه تناسلی شروع به رشد میکنند.
- موهای ناحیه تناسلی تیره تر و زبرتر میشود و روی ناحیه تناسلی را می‌پوشاند.
- هر سال قد دختران افزایش پیدا میکند.
- رنگ پوست تیره تر میشود و روی صورت آکنه به وجود میآید.
مرحله چهارم بلوغ
هنگامی که دختران وارد این مرحله می‌شوند یعنی سن ۱۰ و نیم تا ۱۵ سالگی موارد زیر را تجربه خواهند کرد:
- سینه به رشد خود ادامه میدهد و نوک سینه‌ها بیرون می‌آیند.
- موهای بدن شبیه موهای بدن بزرگسالان خواهد شد.
- قد دختران همچنان به رشد خود ادامه میدهد.
- مشکلات مرتبط با بروز آکنه همچنان ادامه پیدا میکند.
- معمولا دوران قاعدگی در سن ۱۳ سالگی شروع میشود تقریباً همان سنی که مادر پریود شده است. برخی از دختران به ویژه آنهایی که لاغر هستند دیرتر پریود می‌شوند.
مرحله پنجم بلوغ
مرحله پنجم به معنای پایان دوران بلوغ است. در این دوران دختران همه ویژگی‌های افراد بزرگسال را دارند و اکثر آنها تا سن ۱۶ سالگی به حداکثر رشد می‌رسند.
علائم و نشانه‌های بلوغ در دختران چیست؟
در بخش زیر به بررسی تغییرات فیزیکی مهمی می‌پردازیم که دختران در دوران بلوغ تجربه میکنند.
رشد سینه‌ها
معمولاً رشد سینه دختران در دوران بلوغ و بین سنین ۸ و ۱۳ سالگی شروع میشود. اولین علامت بلوغ در اکثر دختران رشد سینه و بزرگ شدن نوک آن است. در برخی از دختران این احتمال وجود دارد که رشد یک سینه قبل از سینه دیگر آغاز شود و همچنین احتمال حساس بودن و دردناک بودن سینه وجود دارد. رشد ناهماهنگ سینه و احساس درد یک پدیده کاملا طبیعی است که با گذر زمان بهبود پیدا میکند.
رشد موهای بدن
در دوران بلوغ روی ناحیه تناسلی، زیر بغل و روی پاها موهای زبر و سیاه شروع به رشد میکند. در برخی از دختران (حدود ۱۵ درصد) رشد موهای ناحیه تناسلی اولین علامت بلوغ است و قبل از رشد سینه‌ها به وجود میآید.
ترشحات واژن
برخی از دختران شاهد ترشحات خفیف تا متوسط واژن هستند که رنگ آنها روشن یا سفید است و حدود ۶ تا ۱۲ ماه قبل از اولین پریود دیده میشود. خروج ترشح از واژن یک واکنش طبیعی به افزایش سطح هورمون استروژن در بدن است.
شروع عادت ماهیانه
اگرچه زمان شروع قاعدگی در افراد مختلف متفاوت است، اکثر دختران اولین پریود خود را دو تا سه سال پس از رشد سینه‌ها تجربه میکنند. سن متوسط برای شروع قاعدگی دختران در آمریکا حدود ۱۲ سال است. باید تاکید کرد که پریود یک بخش طبیعی از چرخه رشد است و دختران جوان باید اطلاعات لازم را در مورد پریود به دست آورده و سوالات خود را مطرح کنند. برخی دختران ممکن است در هنگام تجربه اولین پریود خود عصبی و مضطرب شوند و نیاز به حمایت داشته باشند. خونریزی اولیه پریود ممکن است به رنگ روشن یا تیره باشد که هر دو حالت طبیعی است. چرخه قاعدگی در برخی دختران در اولین چند سال نامنظم است اما با گذشت زمان، بدن به تغییرات فیزیولوژیکی عادت کرده و چرخه پریود منظم میشود. همچنین، چرخه‌های طبیعی پریود ممکن است کوتاه و ۲۱ روزه یا طولانی و ۳۵ روزه باشد. گاهی اوقات، حتی در افرادی که چرخه پریودشان منظم است، ممکن است هر ماه پریود نشوند. درد و گرفتگی شکم در دوران پریود کاملاً طبیعی است و در اکثر موارد، مصرف ایبوپروفن یا ناپروکسن به عنوان داروی مناسب برای کنترل درد شکم مورد توصیه است. اما اگر درد و گرفتگی شدید باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و مشورت کنید، به ویژه اگر این موضوع توانمندی فرزند شما برای رفتن به مدرسه را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش قد
دخترها در مقایسه با پسرها روند رشد بهتری دارند. سریع ترین دوران رشد در دختر ها مربوط به زمانی است که سینه آنها شروع به رشد میکند و شش ماه قبل از آنکه چرخه قاعدگی آنها شروع شود. هنگامی که یک دختر برای اولین بار پریود میشود روند رشد او آهسته خواهد شد. اکثر دختران پس از شروع پریود همچنان رشد میکنند اما افزایش قد پس از پریود خیلی محسوس نیست.
پهن شدن لگن
لگن شروع به پهن شدن میکند و ممکن است دور کمر کوچک بماند.
سایر تغییرات شایع در دوران پریود
در دوران بلوغ، تعداد زیادی از دختران با مشکل جوش روبرو می‌شوند. ظاهر آکنه به تغییرات سطح هورمون‌ها در طول دوره بلوغ مرتبط است. عرق زیر بغل و افزایش بوی بدن از جمله تغییرات طبیعی در این دوران هستند، به همین دلیل تعداد زیادی از دختران با آغاز بلوغ مجبور به استفاده از دئودورانت می‌شوند. به دلیل افزایش ترشح عرق و چربی توسط پوست، بیشتر دختران در این سن به حمام مراجعه میکنند تا از بوی نامطبوع بدن خود جلوگیری کنند.
به تاخیر افتادن بلوغ
در صورتی که در دوران بلوغ در دختر شما بسیار دیر شروع شده و تصور می‌کنید دوران بلوغ او به خوبی پیش نمی‌رود بهتر است هر چه زودتر با پزشک مشورت کنید. اختلالات هورمونی یا مشکل در عملکرد غدد بدن می‌تواند از جمله علل شایع تاخیر در بلوغ باشد. در صورتی که پزشک شما به وجود یک مشکل مشکوک باشد ممکن است شما و دخترتان را برای انجام آزمایشات تخصصی به متخصص ارجاع دهد.
بلوغ زودرس
بلوغ زودرس در دختران علائم و نشانه‌هایی دارد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:
- مشاهده علائم بلوغ قبل از تولد ۸ سالگی
- بروز تغییرات بدن که به سرعت پیشرفت میکند.
- تغییرات بدن که به صورت نامنظم رخ می‌‌دهند مثلا برخی از دختر ها قبل از رشد سینه‌ها پریود می‌شوند.
در صورت مشاهده این عوامل باید به پزشک مراجعه کنید. برخی از علل بلوغ زودرس به شرح زیر می‌باشند:
- ممکن است غده هیپوفیز زودتر از موعد شروع به تولید هورمون نماید.
- ممکن است تومور در غده آدرنال یا سایر نقاط به وجود آمده باشد.
- ممکن است فرزند شما با استروژن تماس داشته باشد مانند پماد های استروژن
در این شرایط ممکن است پزشک صبر کند و پیشرفت دختر شما را ارزیابی نماید یا آنکه او را به یک پزشک متخصص ارجاع دهد تا آزمایشات لازم را انجام دهد. در صورت لزوم پزشک به دختر شما دارو میدهد تا بلوغ متوقف شود و زمان لازم برای بلوغ فرا برسد. اگر احساس می‌کنید که دختر شما هنوز به بلوغ نرسیده است بهتر است با پزشک مشورت کنید تا فرزند شما را به طور کامل ارزیابی کند و در صورت مشاهده هر گونه مشکلی آن را برطرف نماید.
سوالات متداول پدر و مادرها درباره دختران و تغییرات بدن
شنیده‌ام که سن پریود در دختران پایین آمده است آیا این مسئله واقعیت دارد؟
این موضوع در حال حاضر مورد بحث قرار دارد و پاسخ مختصر ما به این سوال این است: شاید حقیقت داشته باشد. صحت این ادعا کاملاً ثابت شده است که در مقایسه با ۱۵۰ سال گذشته، سن بلوغ کاهش یافته است و این مسئله ممکن است بهبودی در تغذیه را نشان دهد. تغییرات در دوران بلوغ در طول ۴۰ سال اخیر به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که دوران بلوغ در دختران آمریکایی و اروپایی زودتر آغاز میشود. بلوغ زودرس در دختران بسیار جوان، حتی در نوزادان، مشاهده میشود و هنوز علت این پدیده توسط پزشکان درک نشده است. علاوه بر این، چاقی یکی از عوامل خطر برای بلوغ زودرس است زیرا چربی بدن نقشی در پردازش هورمون‌ها مانند استروژن ایفا میکند.
دختر من نگران چاق شدن در دوران بلوغ است آیا افزایش وزن یک بخش طبیعی از بلوغ است؟
پاسخ این سوال مثبت است. هنگامی که بچه‌ها بزرگ می‌شوند، وزن آنها افزایش می‌یابد. افزایش سطح استروژن در بدن باعث میشود که چربی در مناطقی مانند ران و سینه تجمع یابد و به طور کلی درصد چربی بدن با رسیدن به دوران بلوغ افزایش یابد. اما اگر افزایش وزن در دوران بلوغ بیشتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نگران‌کننده باشد. در این صورت، میتوانید به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی شاخص توده بدنی فرزندتان، علت افزایش نامتعارف وزن را تشخیص دهد. الگوی کلی وزن بدن، عاملی بسیار مهم است که باید به آن توجه کنیم.
دوست دارم دختر ۹ ساله من برای اولین پریود آماده شود اما هنوز خیلی کوچک است چه موقع باید درباره پریود با او صحبت کنم؟
بیشتر دختران حدود دو تا دو سال و نیم پس از شروع رشد سینه‌ها قاعدگی را تجربه میکنند. این زمان مناسبی است برای صحبت درباره تغییرات بدن با فرزندان. آنها باید به این موضوع آگاه شوند که پریود یک بخش طبیعی از زندگی است و نباید از آن خجالت بکشند. برخی دختران ممکن است با دیدن درد شکم دوستانشان در طول دوران پریود نگران شوند، بنابراین مهم است که والدین با آنها درباره این موضوع صحبت کنند و اطلاعات کافی را به آنها ارائه دهند.
باید به وضوح و صادقانه درباره بلوغ صحبت کرد و به سوالات دختران درباره تغییراتی که در بدنشان رخ میدهد پاسخ داد. اگر والدین نمی‌توانند به تمام سوالات فرزندانشان پاسخ دهند، مراجعه به پزشک می‌تواند به آنها کمک کند تا پاسخ های لازم را پیدا کنند.
