علائم و درمان
اگر با بیماری دیابت مبتلا شده‌اید، ممکن است احساس کنید که قند خون شما خارج از کنترل است و این موضوع شما را وادار به مراجعه به پزشک می‌کند. برخی افراد ممکن است ماه‌ها از علائم ناخوشایندی مانند خستگی مداوم، از دست دادن اشتها، تغییرات در حالات هیجانی، خارش یا تعریق (هیپرگلیسمیا یا قند خون بالا) گزارش دهند. افرادی که به انسولین وابسته نیستند، ممکن است هرگز با مشکلات مربوط به قند خون مواجه نشوند، زیرا بدن آنها به اندازه کافی انسولین تولید می‌کند و نیازی به تزریق انسولین ندارند. اما باید توجه داشت که برخی از عوامل مانند دوره‌های کوتاه مدت بیماری، عفونت‌ها، اضطراب و مصرف داروهای دیگر می‌توانند منجر به نوسانات شدید قند خون شوند. برنامه‌های درمانی دیابت ممکن است با محدودیت‌هایی مواجه شوند و پزشک شما بر اساس این محدودیت‌ها برنامه‌ریزی می‌کند. شما و پزشکتان به همکاری برای حفظ سطح مناسب قند خون خود از نوسانات بیش از حد بالا یا پایین کمک می‌کنید. ضروری است که چگونگی موفقیت برنامه درمانی خود را بدانید و بتوانید تشخیص دهید که زمانی دیابت شما خارج از کنترل است. اگر آگاه باشید، می‌توانید از نوسانات موقتی قند خون جلوگیری کرده و یا آنها را به میزان مناسبی کنترل کنید.
به طور معمول، بعد از وعده غذایی، لوزالمعده مقدار مناسب انسولین را در زمان مناسب ترشح می‌کند، زیرا قند خون بالاست. با این حال، افراد مبتلا به دیابت که نیاز به تزریق انسولین دارند، نمی‌توانند آن را به دقت به مقداری که لوزالمعده آن را رها می‌کند تزریق کنند. بنابراین، فعالیت انسولین و قند خون به ندرت در افرادی که نیاز به تزریق انسولین دارند، با یکدیگر هماهنگ است. گاهی اوقات، نامتناسب بودن این نابرابری، مشکل‌ساز است.
در دیابت، مقادیر قند خون از مقدار بسیار زیاد (هیپرگلیسیمیا) به مقدار بسیار کم (هیپوگلیسیمیا) متغیر است. قند خون بالا نشان‌دهنده این است که درمان شما عملکردهای مورد انتظار را نداشته یا به اندازه کافی موثر نبوده است. قند خون بسیار پایین ممکن است نتیجه‌ی درمان بسیار شدید باشد. شناخت نقاط افراط و علائم آنها برای افراد مبتلا به دیابت بسیار حائز اهمیت است. هیپوگلیسیمیا و هیپرگلیسیمیا گاهی اوقات می‌توانند با هم اشتباه شوند، اما دلایل و درمان‌های آنها متضاد هستند. علائم و اثرات آنها معمولاً متضاد هستند، اگرچه برخی از آنها به نظر مشابه هستند. یادگیری تفاوت‌ها بسیار مهم است.
قند خون پایین
– علائم و درمان
اگر شما دیابت خود را با استفاده از انسولین یا داروهای خوراکی کنترل می‌کنید، ممکن است گاهی اوقات علائم هیپوگلیسمیا یا قند خون پایین را تجربه کنید. به عنوان مثال، این ممکن است رخ دهد زمانی که کمتر از حد معمول غذا می‌خورید یا چندین نوع مواد غذایی را از رژیم غذایی خود حذف می‌کنید. همچنین، مقدار غیرمعمول ورزش نیز می‌تواند منجر به هیپوگلیسمیا شود، به ویژه اگر غذای اضافی برای تعادل آن مصرف نشود. در این موارد، ممکن است مقدار انسولین موجود به طور موقت باعث کاهش قند خون شود. بیشتر افرادی که به انسولین وابسته نیستند، هرگز هیپوگلیسمیا را تجربه نمی‌کنند.
اگر با رژیم غذایی و ورزش کنترل می‌شوید، احتمالاً با این مشکل مواجه نمی‌شوید. اگر انسولین تزریق می‌کنید، احتمالاً به اندازه کافی تزریق نخواهید کرد تا به وجود آمدن نابرابری منجر شود، البته با فرض اینکه برنامه رژیم غذایی را تحمل کنید. علائم اولیه ممکن است رخ دهد، اما اکثراً افراد غیر وابسته به انسولین این مشکل را تجربه نمی‌کنند. علائم مشترک شامل سردرد، دستپاچگی، خواب‌آلودگی، اشکال در حرف زدن یا دید دوتایی است. افرادی که از انسولین سریع عمل استفاده می‌کنند، ممکن است علائمی از قبیل گرسنگی، عصبانیت، عرق کردن و تپش قلب تجربه کنند. این علائم معمولاً بسیار سریع پدیدار می‌شوند و به سرعت رفع می‌شوند.
اگر شما از داروهای خوراکی یا انسولین با اثر طولانی استفاده می‌کنید، علائم هیپوگلیسمیا ممکن است به کندی و گاهاً بدون هیچ علامت قابل توجهی رخ دهد. این ممکن است کمی زمان ببرد یا چندین بار تکرار شود. در هر صورت، مصرف قند ساده مانند نوشابه‌های گازدار الکلی، آب پرتقال، شربت ذرت یا عسل می‌تواند سریعاً قند خون را بالا برده و علائم هیپوگلیسمیا را کنترل کند. گاهی اوقات هیپوگلیسمیا شبانه رخ می‌دهد و علائم آن ممکن است متفاوت باشد. کابوس، کم‌خوابی، عرق کردن یا سردرد صبحگاهی ممکن است نشانه هیپوگلیسمیا شبانه باشد. اگر چنین وضعیتی رخ داد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مقدار داروی انسولین یا داروی خوراکی تنظیم شود یا به داروی دیگری که باعث کمتر شدن عوارض شبانه میشود، تغییر کند.
اگر هیپوگلیسمیا برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، فرد ممکن است مغشوش یا زودرنج و حتی مانع از درمان شود. این به دلیل کمبود قند خونی است که برای عملکرد مغز ضروری است. مصرف قند می‌تواند علائم را برطرف کند. اگر علائم هیپوگلیسمیا مشاهده نشود و درمان انجام نشود، فرد ممکن است ناگهانی بیهوش یا غش کند. اگر هیپوگلیسمیا بدون درمان باقی بماند، ممکن است به اغماء یا حتی مرگ منجر شود،
اگر چه این مورد بسیار کمیاب است. دیابت در نزد فرد وابسته به انسولین (نوع اول) با علائمشان برای افراد شناخته شده است. آنها فرآورده های مواد قندی را حمل کرده و در اولین علامت واکنش، خودشان وارد عمل می شوند. اگر پزشکتان گمان می کند که ممکن است عکس العمل های انسولین را داشته باشید، به شما خواهد گفت که چه کار کنید. ممکن است به شما توصیه شود هورمونی به نام Glucagon با خود حمل کنید. در صورت تزریق چنین هورمونی انفجار فوری قند را برای انرژی و فرونشاندن علائم سریع آماده می کند. پزشک یا نرس آموزش خواهد داد و احتمالاً یک عضو از خانواده یا دوست صمیمی، نحوه ی تزریق کردن هورمون glucagon را بازگو خواهد کرد.
قند خون بالا
– علائم و درمان
نتیجه قند زیاد در خون (هیپرگلیسمیا) نشانه ی فقدان انسولین کافی در بدن است. آن ممکن است در نتیجه ی پرخوری، مصرف مواد غذایی ناسالم، عفونت ها یا تب، یا استرس های هیجانی شدید باشد. هیپرگلیسمیا همچنین می تواند در صورت فراموش کردن تزریق انسولین یا فراموش کردن مقدار داروی مصرفی برای بیماری قند، روی دهد. سایر داروها از قبیل هورمون هایی با ترکیبات اساسی که شامل انواع هورمونها و ویتامین D است، داروهای ادرار آور، و برخی داروها برای فشار خون بالا، می تواند سبب بوجود آمدن هیپرگلیسمیا شود. هیپرگلیسمیا، یا فشار خون بالا، می تواند از طریق آزمایش های خون و ادرار و علائم بیماری نمایان شود.
این علائم برایتان آشنا خواهد بود اگر بدانید که مبتلا به بیماری دیابت بودید زیرا حالتان مساعد نبوده است. برای مثال، ممکن است بسیار تشنه شوید و اغلب مجبور به ادرار کردن شوید. سردرد، خواب آلودگی، دل درد، بینایی نامشخص و حالت تهوع ممکن است بوجود آید. این علائم اغلب ملایم و در ابتدا مبهم و غیر معلوم است. این موارد نشانه های دیابت خارج از کنترل است. سازگاری و تطبیق در درمانف شما را به میزان قند خون سالم بر می گرداند. درمان معمولاً شامل افزایش موقتی در مقدار داروی استعمالی انسولین یا داروی خوراکی و جایگزینی مایعات از دست رفته ی بدن است.
گاهی اوقات هیپرگلیسمیا به اندازه ای شدید است که سبب بوجود آمدن حالت اغماء می شود. در افراد وابسته به انسولین، هیپرگلیسمیای شدید ممکن است با فاسد شدن خون همراه شود. این حالت موقعی روی می دهد که انسولین کافی در برگرداندن قند خون به انرژی وجود ندارد. سپس بدن انرژی ذخیره ای را به چربی تبدیل می کند. هنگامی که چربی تجزیه می شود، کتونها به رگهای خونی رها می شوند که سبب بوجود آمدن مقدار زیادی اسید در خون می شود. استیون یکی از مواد کتون است. استیون در آزمایش ادرار می تواند ظاهر شود. وقوع فاسد شدن خون در بدن بستری شدن سریع را برای درمان می طلبد. افراد غیر وابسته به انسولین بندرت خونشان فاسد می شود. انسولین شما به طور طبیعی شما را از این بیماری محافظت می نماید، اگرچه یک بیماری یا استرس ممکن است توازن را بهم زند. در صورت مشاهده ی مورد نادرست، آزمایشهای ادرار، باید اعلام خطر باشد. پزشکتان نحوه و زمان آزمایش کتون را در صورت بالا بودن قند در ادرار به شما بازگو خواهد کرد.
از طرف دیگر، به طول انجامیدن قند خون بالا می تواند بتدریج منتهی به بیهوشی یا اغماء Nonketonic شود. (به این نام خوانده میشود چون علامتی از کتونها در ادرار مشاهده نمی شود) این ضرورت دیابتی است که توجه پزشکی فوری را می طلبد. هنگامی که برنامه ی درمانی، رژیم غذایی، انسولین یا داروی خوراکی است چنین موردی می تواند روی دهد. آن شبیه به موردی است که از طریق یک بیماری نظیر آنفلوآنزا یا بوسیله ی مصرف برخی داروهای جدید برای سایر موقعیتها شروع می شود. خوشبختانه، هیپرگلیسمیای شدید که سبب بوجود آمدن اغماء یا بیهوشی شود بسیار به آهستگی روی می دهد. با وجودیکه کتون در ادرار وجود ندارد، مقدار زیادی قند در ادرار به مدت 24 تا 48 ساعت یا بیشتر خواهد بود. در واقع قبل از اینکه علائم بیماری به طور کامل ظاهر شود، آزمایشهای ادرار معمولاً میزان زیاد قند را نشان می دهد. قند زیاد در هر آزمایش به مدت 48 ساعت یا بیشتر ممکن است علامت اخطاری باشد که به یک مورد خطرناک نزدیک می شوید. در مواردی که بسیار تشنه می شوید، ادرار کردن بیش از حد معمول، به ویژه در طول شب، یا خستگی غیر معمول عارض می شود که در این موارد باید هوشیار باشید. زیرا این علائم بسیار آهسته هستند، شما و پزشکتان فرصت خواهید داشت تا آنها را تشخیص دهید و می توانید از حتمی شدن هیپرگلیسمیا جلوگیری کنید.
