اختلالات تیروئید شامل کم‌کاری، پرکاری، گواتر و بزرگ‌شدن تیروئید و همچنین گره‌ها یا ندول‌های تیروئید هستند و حدود ۷ تا ۸ درصد از جمعیت با مشکلات تیروئید روبه‌رو هستند. باید توجه داشت که هر یک از اختلالات تیروئید ممکن است با گواتر (بزرگ‌شدن تیروئید) همراه باشند، اما در ۹۰ درصد موارد، گواتر همراه با عملکرد نرمال تیروئید است.
گره‌های تیروئید به صورت توده‌های قابل لمس و متمرکز در غده تیروئید هستند. گره‌های خوش‌خیم و غیرسرطانی از گره‌های بدخیم بسیار رایج‌تر هستند، اما به دلیل وجود احتمال بدخیم بودن در تمام گره‌های تیروئید، نیاز به بررسی دقیق وجود دارد.
شیوع:
نسبت گره‌ها به تیروئید در جامعه بین ۵۰ تا ۶۰ درصد است، اما فقط ۳ تا ۵ درصد از آن‌ها نیاز به توجه پزشکی دارند. این شیوع در بزرگسالان بیشتر است، اما احتمال بدخیم بودن گره‌های تیروئید در کودکان بیشتر است (۱۵ درصد). برخی از محققین باور دارند که گره‌های تیروئید در کودکان به طور معمول بدخیم هستند و باید در اسرع وقت برداشته شوند.
عوامل موجب گره‌های تیروئید عبارتند از:
– التهاب مزمن تیروئید (هاشیموتو)
– نقص‌های اختلالی از زمان تولد مانند عدم تشکیل یک لوب
– آبسه تیروئید
– کیست‌های ساده
– بیماری‌های غیرتیروئیدی مانند لنفوم و تراتوم
– تومورها (خوش‌خیم یا بدخیم)
تشخیص:
گره هاي تیروئید معمولاً بدون علامت هستند و اغلب به وسیله بیمار، والدین و یا پزشک تشخیص داده میشوند. علائمی مثل گرفتگی صدا، فشارجلوي گردنی، درد، سرفه و اختلال بلع ممکن است وجود داشته باشد. البته درد علامت نامعمول است و در صورت وجود آن باید به خونریزي تیروئید، التهاب تیروئید و بدخیمی و کانسر مدولاري شک کرد.
علائمی که احتمال بدخیمی گره را افزایش میدهند شامل موارد زیر میباشند:
1- اشعه درمانی سر یا گردن
2- وجود سرطان تیروئید در فامیل
3- رشد سریع گره
4- اختلال بلع
5- گرفتگی صدا
6- وجود گره لنفاوي گردن
7- گره هایی که در معاینه فیزیکی قوام سخت داشته و چسبندگی به بافتهاي اطراف دارند
8- سن زیر 20 سال
9- گره هاي بزرگ تر از 3 سانتیمتر در سونوگرافی
معاینه فیزیکی:
بهترین روش معاینه تیروئید لمس تیروئید از پشت و در حالی که گردن کمی به پشت خم شده میباشد و پس از معاینه از بیمارمیخواهیم عمل بلع را انجام هد و دوباره معاینه را انجام دهیم. غدد لنفاوي گردن نیز باید بررسی شوند.
ارزیابی آزمایشگاهی:
- ارزیابی آزمایشگاهی شامل اندازه گیري موارد زیر میباشد:
- TSH
- T3
- T4
- پادتن هاي تیروئید
- سونوگرافی
- بافت برداري ظریف سوزنی از تیروئید(FNA)
- · اسکن:نکته ای که اکثر مردم ومتاسفانه خیلی از پزشکان در مورد آن دچار اشتباه می شوند استفاده ازمواد رادیواکتیو یا همان اسکن برای تصویر برداری از تیرویید است باید توجه داشت که اسکن فقط در موارد پرکاری تیرویید وابتلا به سرطان که قبل از انجام اسکن با آزمایش وFNAاثبات شده اند انجام میشود ودر کم کاری تیرویید هیچ جایگاهی ندارد .
- ضمناً تیروگلوبولین خیلی بالا نشان دهنده سرطان تیروئید است.(Tg)
ارزیابی گرهی که از نظر کلینیکی منفرد(تک) است با اندازه گیري هورمونهاي تیروئید شروع میشود. اگرTSHسرکوب شده بود، اسکن تیروئیدبراي رد آدنوم سمی انجام میشود. معمولاً هورمون محرك غده تیروئید سرم طبیعی است و اداره بیمار بر اساس نتایج سلول شناسی است. حساسیت بافت برداري ظریف سوزنی ، 83 درصد و اختصاصی بودن آن 92 درصد میباشد.
در موارد زیر بافت برداري ظریف سوزنی در کودکان منع استفاده دارد و بایستی عمل جراحی انجام پذیرد:
- سابقه اشعه درمانی سر یا گردن، وجود سرطان تیروئید در فامیل، رشد سریع گره، اختلال بلع، گرفتگی صدا، بیماري گره لنفاوي گردن وگرههایی که در معاینه فیزیکی قوام سخت داشته و چسبندگی به بافتهاي اطراف دارند. بعضی از محققین عقیده دارند چون احتما ل سرطان وجود دارد بایستی تمام گره ها در کودکان با جراحی برداشته شوند.
درمان:
اگر مقدار TSH بالا و پادتنهای تیروئید حاضر باشد، احتمالاً التهاب تیروئید ناشی از بیماری هاشیموتو وجود دارد. درمان با لووتیروکسین بر اساس سن بیمار شروع میشود و بیمار به‌طور دقیق پیگیری میشود. اندازه گره توسط سونوگرافی دقیقاً تعیین میشود. درمان با لووتیروکسین حداقل سه ماه ادامه می‌یابد و سپس بیمار مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد. در طول درمان با لووتیروکسین، اندازه گره در عرض یک سال کاهش می‌یابد. اگر با مهار TSH اندازه گره کاهش نیافت، احتمالاً گره بدخیم است و نیاز به جراحی دارد. اگر رشد گره ادامه یابد یا اندازه آن کمتر از ۵۰ درصد کاهش یابد، این نشانه‌های عدم موفقیت درمان با لووتیروکسین میباشد.
گرد آوری دکتر دهقان منشادی فوق تخصص غدد-متابولیسم ورشد
برگرفته از کتب مجع طب غدد بروک وکتاب مرجع نلسون
