[sbu_post_image]
بررسی های زیادی در مورد چاقی نوجوانان انجام شده است که امروزه محققین معتقدند عوامل ارثی و چاقی والدین اهمیت زیادی دارد.
نوجوانان تمایل زیادی به خوردن مواد غذایی چرب، شکلات، آب نبات، چیپس، نوشابه و به طور کلی تنقلاتی که عمدتا فقط حاوی انرژی هستند دارند عادات غذایی غلط نظیر خوردن مواد غذایی در حال تماشا کردن تلویزیون به مدت طولانی نیز در چاقی نوجوانان موثر است.
اگر چه چاقی در حال حاضر مشکل عمده کودکان کشور ما به شمار نمی رود ولی با توجه به عوارض و پیامدهای چاقی، پیشگیری از آن حائز اهمیت است. مدارک موجود حاکی از آن است که چاقی کودکی بیش‌تر متاثر از عوامل محیطی است و نشان دهنده آن است که خانواده و جامعه در ایجاد رفتارها و عادات صحیح غذایی درست عمل نکرده است. در مقابل چاقی نوجوانی هم به عوامل محیطی و هم به عوامل ژنتیکی بستگی دارد. چاقی در دوران نوجوانی اغلب اوقات به چاقی بزرگ‌سالی می‌انجامد، که با افزایش خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی ـ عروقی و افزایش فشار خون همراه است.
کودکان چاق بیش تر در معرض خطر مشکلات بهداشتی شامل کاهش توانمندی جسمی ( به علت مشکلات ارتوپدی و ریوی، مقاومت به انسولین و افزایش فشار خون) هستند. چاقی در کودکان ارتباط مستقیم با افزایش کلسترول LDL، VLDL و ارتباط معکوس با کلسترول HDL دارد.
برنامه غذایی برای نوجوانان چاق
علاوه بر این بلوغ زودرس در کودکان چاق وجود دارد و به همین علت دوران رشد استخوان‌های طولی در آن‌ها کوتاه‌تر است که منجر به کوتاهی قد خواهد شد. برای پیشگیری از چاقی نوجوانی، توصیه‌های زیر را ارائه شده است. این نکات به والدین و دانش‌آموزان باید آموزش داده شود.
۱) برنامه غذایی خود را طوری تنظیم کنند که کالری حاصل از چربی بیش از ۳۰ درصد نباشد.
۲) برنامه غذایی خود را تعدیل کنند اما چون در دوران رشد هستند مصرف چربی را نباید حذف کنند.
۳) به جای تنقلات پر چربی، از میان وعده‌های سالم مثل میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده کنند.
۴) فعالیت بدنی خود را با ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی و دوچرخه سواری افزایش دهند.
۵) غذا نباید به عنوان پاداش و جایزه به کودکان داده شود .
۶) هر روز بر اساس یک برنامه منظم ورزش کنند.
۷) وقت ورزش را نسبت به کارهای دیگر در اولویت قرار دهند و برنامه ورزشی خود را برای انجام کارهای دیگر تعطیل نکنند. والدین باید خودشان الگوی مناسب برای دریافت غذای روزانه و فعالیت های ورزشی باشند. علاوه بر این، والدین باید از تناسب اندام تصوری واقع بینانه داشته باشند، هم‌چنین انتظاری منطقی از فرم بدن کودک و نوجوانان با توجه به وضعیت بدنی خود، اقوام و سابقه فامیلی داشته باشند، اضافه وزن در هنگام رشد، امری طبیعی است و فقط زمانی که اضافه وزن زیاد و غیر طبیعی است، باید کنترل شود.
پیشگیری از چاقی در نوجوانان
در چاقی نوجوانان استفاده از داروهای ضد اشتها بر پیشگیری از چاقی در نوجوانان اثر چندانی ندارد بلکه باید برنامه های غذایی مناسب همراه با تغییر و اصلاح رفتار صورت می گیرد چنانچه نوجوان نیاز به کاهش وزن داشته باشد می بایست رژیم غذایی به گونه ای تنظیم شود که رشد و بلوغ او را به تاخیر نیاندازد و روند کاهش وزن نباید بیش از یک کیلو گرم در هفته باشد.
انجام فعالیتهای ورزشی منظم نظیر پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا یکی از مهمترین راهها برای حفظ وزن ایده ال است.
توجه به این نکته ضروری است که گرفتن رژیم های غذایی خودسرانه و حذف وعده های غذایی خصوصا صبحانه یا شام، اثرات سوئی در وضئیت جسمانی و روانی انها خواهد داشت. ضمن انکه اثری هم بر کاهش وزن ندارد زیرا حذف یک وعده غذایی باعث تشدید گرسنگی و مصرف زیاد غذا در وعده بعدی می شود.
چاقی کودکان و نوجوانان در حال حاضر یک مشکل تغذیه‌ای رو به افزایش در کشورهای توسعه یافته به شمار می رود.
منبع: کلینیک مشاوره و بهداشت روانی
