[sbu_post_image]
همان‌طور که می‌دانید علائم دیابت اثرات وسیعی بر تمام اندام های بدن دارد. مهم‌ترین این اندام ها، چشم و کلیه هستند. در طول زمان، دیابت دیواره رگ‌ها را تخریب می‌کند و موجب می‌شود که از دیواره رگ‌ها، خون و مایعات به خارج از آن نشت کنند. این زمان، طولانی است و اثرات آن معمولا پس از 10 سال ظاهر می‌شود. تمام افراد مبتلا به دیابت، هم بیماران مبتلا به دیابت نوع اول (شروع در نوجوانی و یا جوانی) و هم مبتلایان به دیابت نوع دوم (شروع در بزرگسالی) در معرض ابتلا به رتینوپاتی دیابتی و آسیب شبکیه چشم هستند.
اگر قند بیمار کنترل نشود، یا فشار خون و چربی خون او بالا باشد، عوارض چشمی مرض قند زودتر ظاهر می‌شود. تغییراتی که در شبکیه رخ می‌دهد، ابتدا خیلی جزیی است و به شکل اختلالات جزیی عروقی، برجستگی‌های عروقی و اختلالات دیواره رگ‌ها خود را نشان می‌دهد، ولی کم کم با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، این رگ‌ها نشت کرده و عوارض بینایی را ایجاد می‌کنند.
شبكیه یا پرده‌ی پشتی چشم، که نام علمی آن رتین است، لایه‌ی حساس به نور نازكی است كه در قسمت عقبی كره‌ی چشم و در سطح داخلی آن قرار دارد. نور وارد شده به چشم پس از تشكیل تصویر روی شبكیه به علایم عصبی تبدیل می‌شود. این علایم به وسیله‌ی عصب بینایی به مغز می‌رسد. بدون وجود شبكیه، فرایند بینایی امكان‌پذیر نیست. شبكیه در واقع پرده‌ی انتهایی و قسمت اصلی چشم است، یعنی كارهایی كه قسمت‌های مختلف چشم مثل عدسی، قرنیه و… انجام می‌دهند برای ایجاد یك تصویر دقیق و روشن روی شبكیه است تا اثر آن به مغز ارسال شود و ما بتوانیم ببینیم. هر چه طول مدت ابتلا به بیماری بیشتر باشد خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی نیز افزایش می‌یابد. تقریبا نیمی از بیماران دیابتی در طول زندگی خود به درجاتی از رتینوپاتی دیابتی مبتلا می‌شوند.
علایم و نشانه های رتینوپاتی دیابتی
رتینوپاتی دیابتی، یکی از عوارض جانبی دیابت است که ممکن است در بیماران دیابتی رخ دهد. این بیماری معمولا در مراحل اولیه علایمی ندارد و به همین دلیل، معاینات منظم چشمی برای افراد مبتلا به دیابت بسیار حائز اهمیت است.
رتینوپاتی غیر پرولیفراتیو یک مرحله از بیماری است که گاهی علایم خفیفی دارد و حتی ممکن است بدون علامت باشد. با این حال، اگر نقطه حساس دید (ماکولا) درگیر شود، می‌تواند به کاهش بینایی منجر شود. در صورتی که خونریزی اتفاق بیفتد، ممکن است بیمار دچار اختلال در دید یا حتی از بین رفتن دید شود.
رتینوپاتی پرولیفراتیو بدون درد است، اما یک نوع شدید و جدی از بیماری است که باید به سرعت درمان شود. بارداری و فشار خون بالا ممکن است باعث تشدید رتینوپاتی شوند. با تشکیل عروق خونی جدید روی شبکیه در مرحله رتینوپاتی پیشرونده، می‌تواند خونریزی در نتیجه تاری دید ایجاد کند.
بنابراین، برای حفظ بینایی، توصیه می‌شود که افراد مبتلا به دیابت، هر سه ماه یک بار حتما تحت معاینه کامل ته چشم قرار گیرند. در صورتی که رتینوپاتی دیابتی تشخیص داده شود، درمان با لیزر می‌تواند به طور قابل توجهی در ترمیم صدمات ناشی از بیماری کمک کند. درمان با لیزر معمولا هیچ گونه دردی ندارد و پس از آن ممکن است برای یک یا دو روز دچار تاری دید شوید که این مسئله مهمی نیست.
درمان رتینوپاتی با لیزر درمانی
خوشبختانه، در سال‌های اخیر، درمان با لیزر می‌تواند به‌طور قابل توجهی در ترمیم صدمات ناشی از رتینوپاتی دیابتی کمک کند. این روش با استفاده از لیزر به قسمت محیط شبکیه اعمال می‌شود و منجر به از بین بردن اگزودهای سخت و جلوگیری از رشد رگ‌های جدید می‌شود. تازه‌ترین تحقیقات نشان داده است که هر چه زودتر درمان انجام شود، موفقیت درمانی بیشتری خواهد داشت. به همین دلیل، افراد دیابتی باید حداقل یک بار در سال مراجعه به چشم‌پزشک داشته باشند تا وضعیت چشم‌هایشان مورد بررسی قرار گیرد. برخی از افراد مبتلا به دیابت ممکن است به نوعی از رتینوپاتی ماکولار (ماکولوپاتی) دچار شوند که در آن رگ‌های خونی در قسمت مرکزی شبکیه کاهش می‌یابند و باعث اختلال در دیدن رنگ‌ها و جزئیات دقیق می‌شود. این وضعیت بیشتر در افراد سالخورده دیده می‌شود و متأسفانه درمان با لیزر در مورد ماکولوپاتی موفقیت آمیز نیست.
در صورت نیاز به درمان با لیزر، بهتر است به یک متخصص چشم مراجعه کنید. در ابتدا، قطره‌هایی در چشم‌ها ریخته می‌شود تا مردمک چشم‌ها گشاد شود و پزشک بتواند بهتر شبکیه چشم را مشاهده کند. سپس، سرتان را در یک محفظه قرار می‌دهید تا از تکان خوردن آن جلوگیری شود. سپس پزشک با دوربین، قسمت‌های مختلف شبکیه را معاینه می‌کند تا ببیند کدام قسمت‌ها نیاز به درمان با لیزر دارند. درمان با لیزر معمولاً هیچ گونه دردی ندارد. پس از درمان با لیزر، ممکن است برای یک یا دو روز دچار تاری دید شوید که این مسئله مهمی نیست.
سرعت پیشرفت رتینوپاتی دیابتی و آسیب شبکیه چشم در دوران حاملگی بیشتر می‌شود و می‌تواند برای زنان دیابتی باردار مشكل ساز باشد، بنابراین توصیه می‌شود كه این افراد هر سه ماه یك بار حتما تحت معاینه كامل ته چشم قرار گیرند تا بینایی آن‌ها حفظ شود.
برای آشنایی با ” علائم مرض قند ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: تبیان. چشم پزشک. معاونت بهداشتی
