اگر بیماری از طریق آزمایش خون یا ادرار یا از علائم آن مورد شک و گمان واقع شود، در چنین صورتی یک یا بیش از یک مورد آزمایش خون برای تشخیص و تصدیق (تأیید) این بیماری خواهید داشت. پزشک همچنین سابقه ی دارویی (پزشکی) را از طریق معاینات جسمی انجام خواهد داد و چندین آزمایش آزمایشگاهی انجام می دهد.
تشخیص
قند خون و قند ادرار: زمانی که قند در آزمایش ادرار ظاهر میشود، بیماری دیابت مشکوک میشود و معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش فیزیکی (جسمی) بررسی میشود. با این حال، حضور قند اضافی در ادرار تنها یک نشانه است که گاهی اوقات ممکن است به دلیل سوخت و ساز بدن اشتباهی باشد. اطلاعات مهمتری از مقدار قند پخش شده که در رگهای خونی قابل دسترسی نیست، به دست میآید. این اطلاعات به طور کلی تصویر دقیقی از کنترل گلوکز ارائه میدهد، به این معنی که چگونه قند خون مصرف میشود و چقدر باقی میماند. بنابراین، تشخیص دیابت بر اساس حضور قند در ادرار، که از مقدار قند در خون تولید میشود، مشکوک میشود.
آزمایش قند خون
اکثر پزشکان گلوکز را بعد از این که شخصی چیزی نخورده یا نیاشامیده، به مدت 10 تا 14 ساعت اندازه گیری می کنند که به آن آزمایش قند خون ناشتا (بدون غذا) می گویند. آزمایش معمولاً هنگام صبح در مطب پزشک یا آزمایشگاه صورت می گیرد. مقدار کمی خون از انگشت یا سیاهرگ از بازو کشیده شده و برای گلوکز تجزیه می شود. میزان گلوکز به طور طبیعی معمولاً زیر 110 درصد میلی گرم است. دیابت سطح 140 درصد میلی گرم یا بیشتر پیشنهاد می شود. اندازه های مابین 110 و 140 درصد میلی گرم مورد تردید هستند. به طور کلی اگر قند خون در سطح بالا و یا مورد تردید باشد، آزمایش در روز دیگری برای تأیید تشخیص بیماری دیابت تکرار می شود. قند خون نیز به دنبال پیروی از عادات غذایی که از نظر کربوهیدرات ها در سطح بالایی قرار دارد اندازه گیری می شود.
روش آزمایش قند خون به منظور (Postprandial) همانند روشی است که در بالا گفته شد، به جز مواردی که خود در زمان به خصوصی پس از غذا کشیده می شود. پزشکتان برای آماده سازی آزمایش به شما خواهد گفت چه چیزی میل نمایید. بلافاصله بعد از غذا، گلوکز خون بالا می آید، در حدود 30 تا 60 دقیقه ی بعد به حداکثر می رسد. در این موقع، قند خون طبیعی باید کمتر از 200 درصد میلی گرم باشد. در حدود 2 تا 3 ساعت قند خون معمولاً به کمتر از 140 درصد میلی گرم است و سپس به سرعت به سطح پایدار (ثابت) بر می گردد. در طول 2 ساعت اولیه بیماری دیالیز احتمالاً تشخیص داده م شود اگر به میزان 200 درصد میلی گرم یا بیشتر برسد. در اکثر موارد، بیماری دیابت به وسیله ی یکی از این دو آزمایش تشخیص داده می شود. برای تأیید، یک آزمایش قدرت تحمل نسبت به داروی خوراکی گلوکز داده می شود. این آزمایش حساس تر از سایر آزمایش ها است. آزمایش های فوری و Postprandial به شما می گویند در آن زمانها میزان قند خونتان چقدر است. آزمایش قدرت تحمل نسبت به داروی خوراکی گلوکز، میزان استاندارد گلوکز بدنتان را که می تواند در دوره ای از زمان استعمال شود مورد اندازه گیری قرار می دهد. ممکن است به شما گفته شود برای چند روزی غذاهایی را که حاوی کربوهیدرات زیاد است میل نمایید. سپس برای آزمایش قدرت تحمل به داروی خوراکی گلوکز، در مدت شب باید بدون غذا یا مایعات (به جز آب) سپری کنید. در آزمایش به شما محلول قندی شربت مانند خواهند داد. نمونه ی خون قبل از نوشیدن آن (محلول شربتی) و سپس در زمان به خصوصی 4 ساعت بعد گرفته خواهد شد. چون میزان قند خونتان به سرعت تغییر می یابد، پزشکتان می خواهد بداند چقدر سریع گلوکز، توسط بدنتان در زمان های مختلف استعمال می شود. به طور کلی، اگر بعد از 2 ساعت قند خون بیش از 200 درصد میلی گرم شود، تشخیص بیماری دیابت ممکن است تأیید شود.
اگرچه به تعدادی از عوامل به خصوص اشاره کردیم، با وجود این، این عوامل ثابت و قطعی نیست. تشخیص واقعی بر اساس نوع آزمایش، نمونه ی خون و سطح بررسی های آزمایش پزشکتان بستگی خواهد داشت. علاوه بر سنتان توانایی تان در استعمال گلوکز بستگی به عواملی نظیر رژیم غذایی متداول، سطح فعالیت و حضور سایر بیماری ها یا شرایط است تمامی این عوامل در تشخیص بیماری برایتان مطرح خواهد شد. یک یا چند مورد آزمایش خون در تشخیص و شناخت بیماری دیابت استفاده می شود. آزمایش های قند خود در طول درمان نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت، تا به بیمار از چگونگی کنترل دیابتی آگاهی دهد. در طول مراحل اولیه ی درمان یا هنگامی که بیماری دیابت تحت کنترل نیست، پزشکتان احتمالاً آزمایشهای مکرر انجام می دهد. حتی زمانی که تحت کنترل هستید، احتمالاً نیاز به آزمایش خون خواهید داشت. یک آزمایش قند خون فقط میزان قند خون در حال حاضر را نشان می دهد. اگرچه، آزمایش های هموگلوبین احتمالاً اطلاعاتی درباره ی چند هفته ی گذشته می دهد یکی از آنها، آزمایش هموگلوبین A1C به عنوان تشخیص دهنده ی بیماری دیابت مؤثر است. قند خون بالا، متمایل به چشبیدن سلول های قرمز خون دارد. آخرین سلول های قرمز خون در حدود 100 روز در رگهای گردش خون هستند. بنابراین به وسیله ی اندازه گیری مقدار چسبیده شده سلول های قرمز می توانیم از چگونگیقند خون بالا در طول هفته های گذشته آگاه شویم، که این مورد اطلاعاتی درباره ی چگونگی درمان مؤثر در دوره های طولانی تر را ارائه می دهد.
معاینه در مطب
علاوه بر آزمایش های خون، پزشک مربوطه پرونده ی پزشکی تان را خواهد خواست. به عنوان مثال پزشک درباره ی علائم بیماری دیابت که قبلاً تشخیص داده شده یا معالجه ای صورت گرفته می خواهد اطلاعاتی کسب نماید. درباره ی اینکه آیا داروی هورمونی (از قبیل داروی ضد بارداری در زنان) و داروهایی که بدون نسخه می خرید، سؤالاتی خواهد پرسید. پزشکتان تصویر کلی از تندرستی تان در طول مدت زندگی، همچنین اطلاعاتی از تندرستی اعضای خانواده تان نیاز خواهد داشت. چنانکه می دانید، سابقه ی خانوادگی تان مهم است چون بیماری دیابت ممکن است ارثی باشد. به دلیل اینکه دیابت ممکن است شدیداً به روش زندگی تان تأثیر کند و چون پزشکتان با شما سر و کار خواهد داشت، سایر سؤالات در ارتباط با سبک زندگی، شغلتان، روابط شما با اعضاء خانواده، عادات سالم و غیره خواهد بود. همچنین یک معاینه ی بدنی کامل شامل وزن و آزمایش خون و ادرار خواهید داشت.
پزشک کل سیستم، بویژه اعضایی که بیشتر تحت تأثیر دیابت واقع می شوند از قبیل چشم ها، کلیه ها، اعصاب، قلب یا رگ های خونی را مورد ارزیابی قرار خواهد داد. در واقع از سر تا نوک پا مورد معاینه و بررسی قرار خواهید گرفت. سایر آزمایشات معمولاً به عنوان بخشی از این قاعده ی منظم انجام می گیرد. یک آزمایش تجزیه ی شیمیایی ادرار، یعنی بررسی و مطالعه ی ادرار به منظور جستجوی علائم عفونت و یا آسیب کلیه است که به تفصیل شرح داده می شود. نمونه های خونه تجزیه می شوند تا میزان کلسترول و سایر چربی ها را اندازه گیری کند، چون دیابت ممکن است به چربی هایی که در حال سوخت و ساز هستند اثر کند. از شما احتمالاً نوار قلب خواهند گرفت تا ببینند قلبتان چگونه عمل می کند. عکسبرداری با اشعه ی ایکس نیز توصیه می شود. بنابراین در طول معاینه، پزشکتان احتمالاً سؤالات زیادی درباره ی شما و قلبتان از شما خواهد پرسید. این اطلاعات مهم است در نتیجه برنامه درمانی شما می تواند متناسب با نیازهای فردی و شرایط زندگی طرح ریزی شود. علاوه بر پاسخ داده به سؤالات پزشک، این برایتان فرصت مناسبی است تا سؤالاتی مطرح کنید و به آنچه به آن آگاهی یافتید اهمیت بدهید. هر چقدر بیشتر بتوانید درباره ی بیماری دیابت، کسب اطلاع کنید، بهتر می توانید از عهده ی این بیماری برآیید.
درمان
با وجود اینکه بیش از 10 میلیون آمریکایی ممکن است دچار دیابت شوند، اکثر آنها واقعاً اطلاعات کافی در مورد این بیماری ندارند. یک باور اشتباه این است که دیابت یک بیماری قندی است که تنها به دلیل مصرف زیاد شکر یا مواد قندی ایجاد میشود، یا اینکه در صورت عدم مصرف مواد قندی، از این بیماری جلوگیری میشود. بیشتر افراد دیابت غیر وابسته به انسولین نیازی به تزریق انسولین ندارند. انسولین تنها برای کنترل دیابت استفاده میشود و به عنوان یک درمان نمیتواند دیابت را درمان کند. در دیابت غیر وابسته به انسولین، ممکن است با استفاده از رژیم غذایی و کاهش وزن به تنهایی کنترل شود و در صورت لزوم، درمان با داروها به همراه کنترل وزن و رژیم غذایی استفاده میشود.
دلایل درمان دیابت
مسلماً، اگر دیابت باعث بوجود آمدن احساس پوچی در شما شده است، دلیلش برای درمان فرونشاندن علائم آن است. از طریق کنترل کردن قند خون به وسیله ی معالجه، احساس خوبی به شما دست می دهد. از سوی دیگر، این بیماری غالباً علائمی ندارد، در نتیجه بیشتر افراد ضرورتاً احساس بیماری نمی کنند و اگر حالتان خوب باشد یا سابقاً علائمی از بیماری داشته باشید ممکن است تعجب کنید که چرا درمان ضروری است، افزایش قند خون چیست؟
چنانکه اشاره کردیم دیابت یک مسئله سوخت و ساز است که در سطح بالایی از پخش گلوکز در رگ های خونی منتهی می شود. بنابراین، گلوکز به داخل سلول های بدنتان نمی رسد و در نتیجه بدنتان از فرآورده ی انرژی محروم می شود. مقداری از قند اضافی به بعضی از سلول های بدن، از قبیل چشم ها، کلیه ها و اعصاب تأثیر می کند. قند اضافی می تواند به این قسمت های بدن و سایر ارگانها و بافت ها آسیب برساند در همان موقع میزان چربی ها و پروتئین ها در رگهای خونی بالا می رود. پروتئین ها و چربی های خون بیش از اندازه، می تواند به دیواره های رگ های خونی اثر کند و منتهی به مسئله ی جدی شود. سرانجام، تقریباً تمام ارگانها و بافت های بدن مستقیم یا غیر مستقیم، می تواند به وسیله ی قند خون اضافی صدمه ببنید. در فصل 7 درباره ی تعدادی از نتایج دراز مدت اشاره کردیم. دانستن آن مطالب کمکی به شما خواهد بود که بدانید چرا درمان و کنترل دیابت مهم است، حتی اگر هیچ گونه علائمی نداشته باشید، شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه به وسیله ی پایین آوردن قند خون از طریق درمان مناسب، بیشتر تغییر و تحوالت که دیابت علت آن است در مویرگهای خونی چشمها و کلیه می تواند پیشگیری یا به تعویق انداخته شود. دلیل عمده ی دیگر بریا درمان دیابت این است که بیماری به سیستم قلب و رگ های خونی اثر کند.
اکثر آمریکایی ها در خطر پیشروی حمله ی قلبی یا ضربه های قلبی هستند اما وجود بیماری دیابت این خطر را بیشتر می کند. سایر عوامل خطر شامل فشار خون بالا، کشیدن سیگار، میزان بالای برخی چربی ها (کلسترول) در خون، وزن اضافی، اضطراب و فشارهای روحی است. عادات دیگر، از قبیل عدم تحرک (ورزش نکردن) ممکن است این خطرها را افزایش دهد. همچنین این خطرات با افزایش سن زیاد می شود. وجود عامل خطر بدان معنا نیست که خطرات جدی از قبیل حمله ی قلبی اتفاق خواهد افتاد، اما اگر بعضی یا تعدادی از عوامل خطر روی دهد، خطرات زیادتر شما را تهدید می کند. و مسئله هر چقدر عمیق باشد خطرات بیشتری خواهد بود. در بیماری دیابت احتمال یک خطر وجود دارد و اگر بالای 40 سال و اضافه وزن داشته باشید این خطر بیشتر می شود. با درمان دیابت، چنانکه در فصل های بعدی خواهید دید تعدادی از سایر خطرات را به طور همزان می توانید کاهش دهید. سابقاً بیماری دیابت قابل تشخیص بود و علائم بیماری به وسیله ی درمان برطرف می شد، بایستی در نظر داشته باشید که پرهیز غذایی یا علائم دیگر ممکن است تکرار شود. در نتیجه باید توجه و دقت دائمی شود.
انواع درمان ها
اگر دیابت قابل درمان نباشد، میتوان از طریق روشهای مختلف کنترل شود. هر فرد دارای ساختار و عملکرد بدن خود است، بنابراین درمان برای انواع مختلف دیابت گسترده است. با مشورت پزشک خود، اهدافی مشخص برای کنترل قند خون و حذف علائم بیماری (در صورت وجود) تدوین خواهید کرد. همانطور که پیش از این اشاره شد، در درمان افراد غیر وابسته به انسولین، هدف از طریق رژیم غذایی و برنامههای کاهش وزن، کنترل قند خون با کاهش نیاز بدن به انسولین است. در صورت عدم موفقیت، ممکن است دارو تجویز شود. نقش رژیم غذایی به طور دقیق مورد بحث قرار خواهد گرفت، که از طریق نمونهها و فهرستهای غذایی رعایت میشود. تمرینات ورزشی نیز نقشی در کاهش نیاز بدن به انسولین از طریق بهبود مصرف و استفاده از انسولین دارد. علاوه بر این، برنامه ورزشی مناسب ممکن است در از دست دادن وزن کمک کند و برای افرادی که وزن طبیعی دارند، همچنان مفید است، زیرا ورزش میتواند واکنش سلولها به انسولین را بهبود بخشد و در نتیجه باعث کاهش قند خون شود.
اگرچه رژیم غذایی و کاهش وزن معمولاً اولین مراحل درمان بیماران دیابتی هستند، اما بسیاری از افراد به دنبال روشهای دیگر برای درمان میگردند. برخی از افراد ممکن است نیاز به تزریق انسولین داشته باشند، حتی اگر این نیاز ممکن است بهطور موقت باشد. دیگران ممکن است نیاز به مصرف داروهای خاص داشته باشند. این موضوعات در فصلهای بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پزشک شما برنامهای را برای کنترل قند خون شما تدوین خواهد کرد که مناسب نیازهای شما، تواناییهای شما، سن شما، جنسیت شما و وضعیت سلامتی شما خواهد بود. هر فرد باید برنامهای منحصر به فرد برای خود داشته باشد. این امر به این دلیل است که مدیریت دیابت یک پروژه مادامالعمر است و روشهای درمانی باید بهطور مداوم اعمال شود. داشتن دیابت به این معنا نیست که شما باید تمام عمرتان را در یک گروه خاص بگذرانید. شما ممکن است نیاز به تغییراتی در زندگی خود داشته باشید، اما این تغییرات میتواند بهبودی در سلامت و رفاه شما را ایجاد کند.