اختلالات جنسی مردان: زودانزالی، ناباروری و از دست دادن میل جنسی
منظور از مشکل یا اختلال جنسی مشکلی است که در هر یک از مراحل چرخه‌ی واکنش جنسی پیش می‌آید و اجازه نمی‌دهد که یکی از همسران یا هر دو از رابطه‌ی جنسی لذت ببرند. چرخه واکنش جنسی چهار مرحله دارد که عبارت‌اند از: برانگیختگی، تداوم برانگیختگی جنسی (plateau)، ارگاسم و آرامش.
هرچند پژوهش‌ها نشان می‌دهد که اختلال جنسی عارضه بسیار شایعی است و 43 درصد زنان و 31 درصد مردان ابتلا به درجات مختلفی از این اختلال را گزارش داده‌اند، اما این مشکل از آن دسته مشکلاتی است که بسیاری از مردم برای مطرح کردن آن مردد هستند و خجالت می‌کشند. خوشبختانه اکثر موارد اختلال جنسی قابل درمان است، بنابراین بسیار مهم است که نگرانی‌های خود را با همسر و پزشک معالج‌تان در میان بگذارید تا مشکل‌تان با بهره‌گیری از درمان مناسب حل شود و بتوانید دوباره از روابط زناشویی لذت ببرید.
چه کسانی دچار مشکلات جنسی می‌شوند؟
اختلالات جنسی هم مردان و هم زنان را درگیر می‌کند و در تمام گروه‌های سنی مشاهده می‌شود. سالمندان نیز مشکلات جنسی را در اثر افت سلامت عمومی ناشی از بالا رفتن سن تجربه می‌کنند.
انواع مشکلات و اختلالات جنسی در آقایان
از جمله شایع‌ترین مشکلات جنسی در آقایان می‌توان به اختلال‌های انزال و نعوظ و از دست دادن میل جنسی اشاره کرد.
انزال زودرس
منظور از انزال زودرس این است که انزال قبل از دخول یا مدت کوتاهی بعد از آن رخ می‌دهد. انزال زودرس شایع‌ترین گونه‌ی اختلال جنسی در آقایان است که غالباً به دلیل اضطراب و عصبی بودن برای ارضاء کردن نیاز همسر و ارائه‌ی عملکرد جنسی مطلوب بروز می‌یابد. البته علت انزال زودرس غالباً مشخص نیست. انزال زودرس و دیررس در بعضی موارد پی‌آمد جذابیت نداشتن برای همسر، وقوع سانحه و آسیب در گذشته و عامل‌های روانی از قبیل سخت‌گیری‌های مذهبی است که باعث می‌شود، فرد رابطه‌ی جنسی را گناه بشمارد. مصرف بعضی داروها مانند بعضی ضدافسردگی‌ها و همچنین آسیب عصبی به نخاع یا کمر بر توانایی انزال اثر می‌گذارد.
علل انزال زدورس
علل متعددی برای انزال زودرس وجود دارد. بعضی از این علل، عصبی هستند و بر قابلیت‌های زیر اثر می‌گذارند:
- کنترل مرکزی انزال
- تحریک عصب مجرای منی
- تحریک عصب حسی پروستات/ دستگاه تناسلی
انزال زودرس گاهی پی‌آمد حساسیت بیش از اندازه آلت تناسلی و شرطی‌سازی منفی است. انزال تاخیری می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه‌ی ابتلا به دیابت باشد یا بعد از جراحی بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) (enign prostatic hyperplasia) شروع شود.
علائم انزال زودرس
انزال زودرس معمولاً با علائم زیر همراه است:
- تاخیر موقتی در انزال
- از دست دادن کنترل
- ناراحتی روانی در بیمار و یا همسرش
چنانچه مرد دچار مشکل انزال زودرس باشد، انزال معمولاً فقط ظرف یک دقیقه بعد از دخول یا کمتر رخ می‌دهد. انزال دیررس به صورت یک تاخیر طولانی بعد از دخول تجربه می‌شود، این مدت آن‌قدر طولانی است که بیمار از رابطه‌ی جنسی لذتی نمی‌برد.
درمان انزال زودرس
انزال زودرس با توجه به علت آن درمان می‌شود. چنانچه زودانزالی علت روانی داشته باشد، مشاوره جنسی همسران یا روان درمانی سودمند خواهد بود. درمان غیردارویی دیگر این است که به آقایان توصیه می‌شود، سعی در نگه داشتن حالت آلت بکنند. تاثیرگذاری درمان دارویی نیز به اثبات رسیده است. مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین ( SSRIs) و ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (TCAs) برای درمان انزال زودرس تجویز می‌شوند.
انزال برگشتی
انزال برگشتی یا پس‌گرد، زمانی رخ می‌دهد که منی در هنگام ارگاسم به جای خروج از نوک آلت و عبور از میزراه، به عقب و وارد مثانه شود.
این مشکل در مردان مبتلا به دیابت، به خصوص آن‌هایی که از نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی) رنج می‌برند، شایع است. مشکلات عصبی مربوط به مثانه و دهانه مثانه در این گروه از بیماران ممکن است باعث شود که منی به عقب جریان پیدا کرده و وارد مثانه شود. علاوه بر این، انزال برگشتی ممکن است پس از انجام عمل جراحی بر روی پروستات یا دهانه مثانه یا به دلیل عمل‌های خاصی در منطقه شکم رخ دهد. همچنین، مصرف بعضی داروها، به ویژه داروهای استفاده شده برای درمان اختلالات رفتاری، ممکن است منجر به انزال برگشتی شود. درمان این مشکل در بیشتر موارد لازم نیست، مگر اینکه منجر به ناباروری شود.
اختلال نعوظ چیست؟
ناتوانی جنسی یا اختلال نعوظ (ED) به عدم توانایی در داشتن نعوظ مناسب یا حفظ آن در طول رابطه جنسی اشاره دارد. این اختلال ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مانند تصلب الشرائین (سخت شدن شریان‌ها)، اختلالات عصبی، عوامل روانی از جمله استرس، افسردگی و اضطراب عملکردی (نگرانی درباره توانایی ارائه عملکرد جنسی مطلوب) و آسیب دیدن آلت تناسلی باشد. عوامل دیگری مانند بیماری‌های مزمن، مصرف بعضی داروها و بیماری پیرونی (Peyronie’s disease) که باعث تشکیل بافت همبند در آلت تناسلی می‌شود، نیز می‌تواند منجر به اختلال نعوظ شود.
دلایل اختلال نعوظ در سنین مختلف
- مردان جوان
اضطراب شایع‌ترین علت اختلال نعوظ در مردان جوان است که از مسائلی همچون نگرانی برای باردار کردن همسر، واهمه از بی‌تجربه به نظر رسیدن یا نگرانی از استفاده از کاندوم بدون اشتباه کردن یا از دست دادن نعوظ هنگام کشیدن کاندوم روی آلت سرچشمه می‌گیرد.
- مردان میانسال
از علل متداول اختلال نعوظ در مردان میانسال می‌توان به استرس، احساس گناه یا شروع رابطه جنسی با یک شریک جدید بعد از سال‌ها تک‌همسری اشاره کرد. دیابت نیز می‌تواند علت اختلال نعوظ در مردان میانسال باشد.
- مردان مسن
هرچند 70 درصد مردان بالای 70 سال همچنان از نظر جنسی فعال هستند، احتمال بروز اختلال نعوظ به موازات بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد. این ارتباط احتمالاً پی‌آمد آسیب دیدن شریان‌های مغزی یا قلبی و همچنین از بین رفتن رگ‌هایی است که خون را به آلت تناسلی منتقل می‌کنند.
درمان اختلال نعوظ
- درمان با داروهای خوراکی
تجویز داروهایی به نام مهار کننده‌های 5 فسفو دی استراز (PDE-5) خط اول درمان دارویی اختلال نعوظ به شمار می‌آید. این طبقه از داروها شامل سیلدنافیل (ویاگرا)، واردنافیل (لویترا) و تادالافیل (سیالیس) می‌شود.
مصرف این داروها توانایی رسیدن به نعوظ و حفظ آن را بهبود می‌دهد، اما تحریک جنسی همچنان برای اثرگذاری این داروها لازم است. دارو باید مدتی قبل از فعالیت جنسی مصرف شود، و مدت زمان اثر آن، طولانی است. مصرف این داروها عوارض جانبی مانند اختلالات دید، گرگرفتگی، کمردرد و درد عضلانی را به دنبال دارد. اکثر عوارض جانبی به مرور زمان کاهش می‌یابد. البته معمولاً هیچ گونه عارضه‌ی جانبی بروز نمی‌یابد. مهار کننده‌های 5 فسفو دی استراز در صورت مصرف نیترات تجویز نمی‌شود، چون مصرف هم‌زمان این دو دارو می‌تواند منجر به افت شدید فشار خون (هیپوتنشن) شود.
- درمان ترنس اورتال (درمان از راه مجرای ادرار)
پزشک نوعی محلول دارویی را برای بهبود نعوظ وارد میزراه (مجرای آلت) می‌کند. نعوظ را می‌توان با قرار دادن نوار لاستیکی در انتهای آلت حفظ کرد.
- تزریق داخل کاورنوس
تزریق در پایه آلت (اینترا کاورنوس) به رسیدن به نعوظ و حفظ آن کمک می‌کند. محلول‌های مختلفی مانند پاپاورین، آلپروستادیل و ترکیبی از داروهای گوناگون در آلت تزریق می‌شود. این تزریق‌ها موثرترین روش برای درمان اختلال نعوظ محسوب می‌شود. به علاوه این تزریق‌ها برای بیمارانی که نمی‌توانند داروهای خوراکی را تحمل کنند، مفید و راحت است.
- دستگاه وکیوم مردانه
دستگاه وکیوم یا پمپ خلأ سیلندری پلاستیکی است که به منبع تولید کننده خلأ متصل می‌شود، این منبع فشاری منفی را ایجاد می‌کند که خون را به سمت آلت می‌کشد و زمینه را برای نعوظ فراهم می‌کند. برای سخت و شق نگه داشتن آلت لازم است که نوار لاستیکی در پایه آلت قرار داده شود. به این ترتیب پایه آلت شل باقی می‌ماند و چرخیدن آن را ممکن می‌سازد. عوارض جانبی استفاده از این دستگاه شامل مشکلات انزال، درد آلت و جمع شدن خون به دلیل پاره شدن رگ‌های خونی (خون‌مردگی یا لکه‌های خون زیر پوست) می‌شود.
- جراحی عروق آلت
چنانچه فقط گرفتگی یک شریان، جریان خون را در آلت مختل کرده باشد، می‌توان جراحی بای‌پس را انجام داد. قبل از موافقت با انجام هر گونه عمل جراحی لازم است که از عوارض آن مطلع شوید. تمام بیماران شرایط لازم را برای انجام دادن این مداخله‌ی جراحی ندارند.
- پروتز
پروتزهای آلت در انواع گوناگونی همچون نرم، مکانیکی و قابل باد کردن در دسترس است. بیماران باید درباره‌ی مناسب بودن پروتز انتخابی خود با پزشک معالج‌شان مشورت کنند. اکثر پروتزها باید بعد از گذشت 10 ـ 15 سال عوض شوند. از عوارض جراحی جایگذاری پروتز آلت می‌توان به عفونت، از کارافتادگی مکانیکی، نشت سیلندر، سوراخ شدن، کوتاه شدن آلت، باد شدن به صورت خودکار و درد اشاره کرد.
بی‌میلی جنسی چیست؟
منظور از بی‌میلی جنسی این است که تمایل یا علاقه‌ی فرد برای انجام فعالیت‌های جنسی کاهش می‌یابد. کاهش میل جنسی می‌تواند پی‌آمد عامل‌های روانی یا جسمی باشد. پایین بودن میزان هورمون تستوسترون یکی از علل کاهش میل جنسی است. مشکلات روانی از قبیل اضطراب و افسردگی، بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا، مصرف بعضی داروها مانند داروهای ضدافسردگی و مشکلات زناشویی به کاهش میل جنسی می‌انجامد.
علل بی‌میلی جنسی در آقایان
علل بسیاری منجر به کاهش میل جنسی می‌شود که متداول‌ترین آنها به شرح زیر است:
- مصرف داروهایی از قبیل SSRIs، آنتی آندروژن‌ها، مهارکننده‌های 5 آلفا ردوکتاز و مسکن‌های مخدر
- الکلیسم
- افسردگی
- خستگی مزمن
- اختلال کم‌میلی جنسی (Hypoactive sexual disorder )
- مصرف تفریحی مواد مخدر
- مشکلات زناشویی
- دیگر اختلال‌های جنسی، مانند ترس از تحقیر شدن
- اختلال بیزاری جنسی
- بیماری سیستمی
- کمبود تستوسترون
- استرس
- کمبود زمان
- مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفتن در گذشته
- مشکلات هورمونی مانند پرکاری تیروئید
علائم کاهش میل جنسی
چنانچه میل جنسی کاهش یافته باشد، فرد تمایلی برای شروع رابطه‌ی جنسی نخواهد داشت. چنانچه در هرحال رابطه شروع شود، میل جنسی خود را به صورت ناتوانی در رسیدن به نعوظ نشان می‌دهد. اگر بیمار اختلال نعوظ را برای نخستین بار بدون سابقه‌ی ابتلا به مشکلات جنسی و نعوظ شبانه‌ی مناسب تجربه کند، اختلال احتمالاً علت روانی دارد و نعوظ عملاً مشکلی ندارد. همچنین بسیار مهم است که مشخص شود، آیا بی‌میلی جنسی مشکل جدیدی است یا این که بیمار همواره چنین احساسی نسبت به رابطه جنسی داشته است.
عامل‌های خطر بی‌میلی جنسی
عامل‌های خطر از دست دادن میل جنسی در آقایان به شرح زیر است:
- بالا رفتن سن: غلظت تستوسترون به مرور زمان کاهش می‌یابد.
- مصرف الکل
- سوءتغذیه
- استعمال دخانیات
- مصرف دارو و مواد مخدر
اختلال ارگاسم
به ناتوانی در رسیدن به ارگاسم بعد از تحریک کافی، اختلال ارگاسم گفته می‌شود. ارگاسم پدیده‌ای است که هنوز به اندازه‌ی کافی شناخته نشده است.
علل اختلال ارگاسم
علل اختلال ارگاسم عبارت است از:
- ناراحتی‌های روانی
- نوروپاتی دیابتی
- ام اس
- عوارض جراحی تناسلی
- آسیب دیدن لگن
- مصرف داروهایی مانند بتابلاکرها و ضدافسردگی‌ها
درمان اختلال ارگاسم
برای درمان آنورگاسمی یا اختلال ارگاسم لازم است که به روانپزشک مراجعه کنید یا مشکل زیربنایی دامن زننده به این اختلال را درمان کنید.
چه آزمایش‌هایی برای ارزیابی مشکلات جنسی انجام می‌شود؟
آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص و ارزیابی علل و گستردگی مشکلات جنسی آقایان انجام می‌شود که مهم‌ترین آنها عبارت است از:
- آزمایش خون: آزمایش خون برای اندازه‌گیری میزان هورمون‌ها و بررسی احتمال ابتلا به دیابت، بالا بودن کلسترول و وجود دیگر عامل‌های خطر انجام می‌شود.
- ارزیابی عروقی: پزشک جریان خون را در آلت ارزیابی می‌کند. انسداد رگ‌های تامین کننده‌ی خون آلت می‌تواند علت اختلال نعوظ باشد.
- آزمایش حسی: آزمایش‌های حسی به ویژه برای ارزیابی عوارض نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی) مفید است و قدرت تکانه‌های عصبی را در نقطه‌ی خاصی از بدن اندازه‌گیری می‌کند.
- آزمایش سفتی و ورم شبانه آلت: این آزمایش به منظور بررسی نعوظ‌هایی که شب هنگام خواب به طور طبیعی صورت می‌گیرد، انجام می‌شود. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا مشکل نعوظ علت جسمی دارد یا از ناراحتی‌های روانی نشأت می‌گیرد.
دیگر درمان‌های اختلالات جنسی آقایان
بسیاری از اختلالات جنسی آقایان می‌توانند از طریق درمان مشکلات روانی یا جسمی اصلاح شوند. راهبردهای درمانی شامل موارد زیر است:
1. درمان پزشکی: درمان مشکلات جسمی که باعث اختلال جنسی می‌شوند.
2. درمان دارویی: استفاده از داروهایی مانند تادالفیل (سیالیس)، سیلدنافیل (ویاگرا) یا واردنافیل (لویترا) که با افزایش جریان خون به آلت تناسبی، به بهبود عملکرد جنسی آقایان کمک می‌کنند. همچنین داروی پرومسنت برای درمان انزال زودرس توصیه می‌شود. اسپری موضعی حاوی لیدوکائین که روی آلت زده می‌شود، با کاهش حساسیت، انزال را بیشتر تحت کنترل درمی‌آورد.
3. هورمون‌ها: در صورت کاهش میزان هورمون تستوسترون، مصرف مکمل‌های هورمونی یا درمان جایگزینی هورمون تستوسترون توصیه می‌شود.
4. روان درمانی: مشاوره توسط متخصص به بیمار کمک می‌کند تا بر احساس گناه، ترس یا اضطرابی که عملکرد جنسی‌اش را مختل می‌کند، غلبه کند.
5. وسایل کمکی مکانیکی: استفاده از وسایل کمکی مانند دستگاه‌های وکیوم و ایمپلنت‌های آلت برای آقایان دچار اختلال نعوظ توصیه می‌شود.
6. آموزش و ارتباط: آموزش واکنش‌ها و رفتارهای جنسی و فراگیری مسائل جنسی به مردان کمک می‌کند که بر اضطراب خود درباره‌ی عملکرد جنسی غلبه کنند. همچنین، توصیه می‌شود که آقایانی که از مشکلات جنسی رنج می‌برند، با همسرشان به صداقت درباره‌ی دغدغه‌ها و نیازهای خود صحبت کنند تا به این ترتیب موانع بسیاری که بر سر راه رسیدن به یک زندگی جنسی سالم پیش روی‌شان قرار دارد، از میان برداشته شود.
آیا می‌توان از بروز مشکلات جنسی پیشیگری کرد؟
هرچند مشکلات جنسی قابل پیشگیری نیست، اما تعیین کردن علت اصلی ایجاد کننده‌ی مشکل، به درک بهتر آن کمک می‌کند و شما را آماده می‌کند تا در صورت بروز این مشکل به روش موثری با آن مقابله کنید. توصیه‌های زیر را برای بهبود عملکرد جنسی خود رعایت کنید:
- طرح درمانی را که پزشک معالج برای درمان عارضه‌های موجود توصیه کرده است، به دقت دنبال کنید.
- سیگار و دخانیات را ترک کنید.
- مشکلات روانی و هیجانی مانند استرس، افسردگی و اضطراب را مدیریت کنید و در صورت لزوم برای درمان اقدام کنید.
- ارتباط بیشتری با همسرتان برقرار کنید.
