کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید در صورت عدم درمان، می‌توانند پیشرفت کنند و منجر به مشکلات بیشتری می‌شوند. داشتن اطلاعاتی درباره‌ی علائم کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) و پر کاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم) و انجام آزمایش‌های غربالگری منظم برای تشخیص زود و به موقع، از بروز مشکلات ناشی از این اختلالات که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت، جلوگیری خواهد کرد.
مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید، درمانی ندارد اما در اکثر موارد می‌توان آن را با درمان به‌خوبی کنترل کرد و البته درمان این بیماری بسیار حائز اهمیت است. عدم درمان کم کاری تیروئید، می‌تواند در زوال عقل، بیماری قلبی، نارسایی و کاهش عملکرد ریه و بزرگ شدن غیرعادی غده‌ی تیروئید (گواتر) نقش داشته باشد. این مورد اگرچه نادر است اما کم کاری شدید و درمان نشده‌ی تیروئید می‌تواند منجر به مشکلی خطرناک شود که جان فرد بیمار را به خطر می‌اندازد که میگزودم نام دارد، نوعی کما که هنگامی رخ می‌دهد که سطح هورمون‌های تیروئید بدن بیش از حد پایین می‌آید. عفونت و بیماری‌های دیگر، برخی داروها یا قرار گرفتن در معرض سرمای بسیار زیاد می‌توانند در بعضی افراد مبتلابه تیروئید کم‌کار، منجر به میگزودم شوند. تقریباً ۵۰ درصد از افرادی که دچار میگزودم می‌شوند، در صورت تشخیص دیر هنگام، به خاطر این وضعیت می‌میرند
نقایص مادرزادی
اگر باردار هستید و اختلال تیروئیدی درمان نشده‌ای دارید، ممکن است کودکتان نسبت به کودکانی که از مادرانی سالم متولد می‌شوند، در ریسک بالاتری از نقایص مادرزادی قرار داشته باشد. کودکانی که از مادران مبتلا به اختلالات تیروئید درمان نشده متولد می‌شوند، ممکن است مشکلات قابل توجهی در رشد ذهنی و فیزیکی داشته باشند زیرا هورمون‌های تیروئید برای رشد مغز بسیار مهم و حیاتی هستند. خوشبختانه اگر فوراً بعد از تولد به این مشکلات رسیدگی شود، کودک می‌تواند رشد طبیعی خود را داشته باشد. یکی از بخش‌های تست غربالگری نوزاد، تست مختصر عملکرد تیروئید است. این تست معمولاً شامل یک پنل از آزمایش‌های خون می‌شود که برای تشخیص یا رد کردن بیماری‌ها روی یک نوزاد انجام می‌شوند.
گواتر
وقتی غده‌ی تیروئید برای تولید مقدار کافی هورمون‌ها فشار زیادی به خود بیاورد، این تحریک و فشار بیش از حد ممکن است باعث بزرگ شدن غده‌ی تیروئید شود تا جایی که یک برآمدگی بزرگ در گلویتان به وجود خواهد آمد. به این عارضه گواتر می‌گویند.
مشکلات قلبی
کم کاری تیروئید، حتی در خفیف‌ترین نوع خود، می‌تواند روی سلامت قلبتان تأثیر بگذارد. عدم تشخیص به موقع بک اختلال تیروئیدی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد زیرا این اختلال، سطوح کلسترول مضر و ناسالم (کلسترول بد) را بالا می‌برد. بالا بودن بیش‌ازحد سطح کلسترول بد می‌تواند منجر به تصلب شرایین، ضخیم‌تر شدن شریان‌ها شود که خطر بروز حملات قلبی و سکته‌ی قلبی را افزایش خواهد داد. همچنین کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث انباشته شدن مایع اطراف قلب، تراوش پریکاردیال (برون شامه قلب)، شود که ممکن است دیواره‌ی آن را تا حدی ضخیم کند که پمپاژ خون برای قلب سخت و دشوار شود.
ناباروری
اگر سطوح هورمون‌های تیروئید خیلی پایین بیاید، می‌تواند روی تخمک‌گذاری تأثیر گذاشته و شانس باردار شدن زن را کاهش دهد. حتی با انجام درمانی مناسب برای کم کاری تیروئید (هورمون تراپی جایگزینی تیروئید)، تضمین نمی‌شود که بیمار کاملاً قدرت باروری شدنش را به دست آورد.
مشکلاتی در سلامت روانی
در صورت عدم درمان کم کاری تیروئید، علائم ناشی از این بیماری می‌تواند فشارهای روحی و روانی را به شما وارد کند. کم کاری خفیف تیروئید می‌تواند موجب فرم خفیفی از افسردگی شود؛ اما بدون درمان این مشکل، علائم کم کاری تیروئید افزایش خواهد یافت. این عارضه می‌تواند تأثیر مستقیمی روی وضعیت روانی شما بگذارد و در نتیجه افسردگی‌تان شدیدتر خواهد شد.
علاوه بر این، درمان نکردن کم کاری تیروئید با کاهش تدریجی عملکرد روانی فرد در ارتباط خواهد بود.
میگزودم
میگزودم یک اصطلاح پزشکی برای کم کاری شدید تیروئید است، وقتی که این اختلال در مدت زمانی طولانی بدون درمان مانده و پیشرفت کرده است. میگزودم یک بیماری بسیار نادر است زیرا خیلی کم پیش می‌آید که علائم کم کاری تیروئید در فردی تشخیص داده نشود و فرد به دنبال درمان نباشد.
این نوع کم کاری تیروئید جان فرد را به خطر می‌اندازد. میگزودم می‌تواند در نهایت متابولیسم بدن را تا حدی کند سازد که فرد به کما برود. در صورت مشاهده‌ی علائم میگزودم در خود، مانند خستگی و کوفتگی بیش از حد یا طاقت نداشتن در برابر سرما، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نکته‌ی اصلی در پیشگیری از مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید، فهمیدن علائم این اختلال و تحت درمان مناسب قرار گرفتن است. کم کاری تیروئید با درمان‌های مناسب قابل کنترل است و زندگی عادی‌تان را مختل نخواهد کرد.
علائم کم کاری تیروئید به مرور زمان
یک تیروئید کم کار فرایندهای طبیعی بدن را کندتر می‌سازد. در اوایل بیماری ممکن است متوجه ی مشکلی نشوید؛ اما به مرور زمان، علاوه بر اضافه وزن و احساس خستگی، علائم شایع دیگری از کم کاری تیروئید بروز خواهند کرد که شامل موارد زیر می شوند:
- افسردگی
- کم شدن قدرت تمرکز
- خشن شدن صدا
- افزایش حساسیت نسبت به سرما
- خشکی پوست و مو
- درد عضله یا مفصل
- یبوست
- مشکلاتی در قاعدگی زنان
- بالا رفتن سطح کلسترول
مشکلات ناشی از پرکاری تیروئید
عدم درمان پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی جدی، خصوصاً مرتبط با قلب، شود. در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید، بدن شما در همه وقت در حال کار و انجام فرایند خواهد بود و این امر می‌تواند تأثیر زیادی روی قلبتان بگذارد. فیبریلاسیون دهلیزی که به خاطر پرکاری تیروئید ناشی می‌شود ممکن است با درمان شدن این اختلال تیروئیدی برطرف شود.
برخی از مشکلات قلبی ناشی از عدم کنترل پرکاری تیروئید عبارت‌اند از:
- آریتمی قلبی (ضربان قلب غیرعادی مانند فیبریلاسیون دهلیزی)
- اتساع قلبی (افزایش سایز حفره‌های قلبی که عملاً عضلات قلب را نازک می‌کند) و نارسایی احتقانی قلب
- ایست قلبی ناگهانی
- بیماری فشار خون
در صورت عدم درمان پرکاری تیروئید، خطر ابتلا به پوکی استخوان را نیز در خود افزایش خواهید داد. تراکم مواد معدنی استخوان‌هایتان به‌تدریج کاهش میابد زیرا پرکاری تیروئید درمان نشده باعث می‌شود تا بدن کلسیم و فسفات را از استخوان‌ها بیرون بکشد و مقدار زیادی از کلسیم و فسفر را دفع کند (از راه ادرار و مدفوع). شما برای حفظ سلامتی استخوان‌هایتان به کلسیم و فسفر نیاز دارید، بنابراین اگر استخوان‌هایتان این مواد معدنی را به مقدار کافی دریافت نکنند یا مقدار بسیار زیادی از آن‌ها را از دست بدهند، تراکمشان کمتر خواهد شد. این امر باعث می‌شود تا بدنتان برای مدتی بعد از جراحی تیروئید، بیشتر از همیشه به کلسیم نیاز داشته باشد. در نهایت ممکن است به پوکی مبتلا شوید، به این معنا که استخوان‌هایتان دیگر آن‌طور که باید قوی نیستند و احتمال شکستگی استخوان‌هایتان بیشتر می‌شود.
اگر به برخی از علائم پرکاری تیروئید در خود مشکوک هستید، برای کاهش خطر بروز مشکلات ناشی از عدم درمان این بیماری، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)، ممکن است دچار مشکلات و بیماری‌های بسیاری شوید. در پایین به این مشکلات اشاره خواهیم کرد و اگر این بیماری درمان نشود احتمال بروز این مشکلات بسیار زیاد خواهد بود.
افتالموپاتی گریوز Graves
در صورت ابتلا به بیماری گریوز، ممکن است مشکلاتی در چشم‌هایتان به وجود بیاید. این عارضه افتالموپاتی گریوز نام دارد:
مشکلات ناشی از این بیماری عبارت‌اند از:
- ناراحتی در چشم‌ها
- مشکلاتی در بینایی
- برآمده شدن و بیرون‌زدگی چشم‌ها
در مواردی خفیف، علائم بیماری افتالموپاتی گریوز را می‌توان با استفاده از قطره‌های چشم رفع کرد. با پوشیدن عینک آفتابی و محافظ‌های چشم در هنگام خواب، می‌توانید از وارد شدن گرد و غبار و آلودگی به داخل چشم‌ها جلوگیری کنید. در صورت ابتلا به اشکال شدیدتر این بیماری، باید به یک متخصص مراجعه کنید.
طوفان تیروئیدی
عدم تشخیص به موقع یا درمان ضعیف و نامناسب پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به یک مشکل نادر اما جدی به نام طوفان تیروئیدی شود.
طوفان تیروئیدی می‌تواند با یک عفونت، صدمه یا تروما شروع شود. این وضعیت همچنین می‌تواند در زنان بارداری که پرکاری تیروئید تشخیص داده نشده یا درمان نشده دارند، رخ دهد و با زایمان یا جراحی شروع خواهد شد.
علائم ناشی از طوفان تیروئیدی عبارت‌اند از:
- ضربان قلب بسیار سریع (بیش از ۱۴۰ بار در دقیقه)
- تب (دمای بالاتر از ۳۸ درجه)
- کم آب شدن بدن، به خاطر اسهال و استفراغ
- یرقان (زرد شدن پوست)
- بی‌قراری و گیجی شدید
- توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که در واقعیت وجود ندارند)
در صورت بروز طوفان تیروئیدی، فرد به درمان اورژانسی در بیمارستان نیاز دارد.
بارداری و پرکاری تیروئید
خانم‌های مبتلابه پرکاری تیروئیدی که باردار می‌شوند، بیشتر درخطر بروز مشکلاتی در طی بارداری و زایمان قرار دارند، مشکلاتی مانند سقط‌جنین و اکلامپسی (تشنج آبستنی). همچنین خطر زایمان زودرس و تولد نوزادانی کم‌وزن در این دسته از افراد بیشتر خواهد بود.
اگر باردار هستید و تیروئید پرکار دارید، باید به یک متخصص مراجعه کنید تا با استفاده از داروهایی که روی جنینتان تأثیری ندارند، بتواند بیماری‌تان را کنترل کند. همچنین در طی دوره‌ی بارداری، این وضعیت باید به‌دقت نظارت و رسیدگی شود.
علائم پرکاری تیروئید
اگر پرکاری تیروئید دارید، ممکن است بعضی از علائم زیر را تجربه کنید:
- مشکلاتی در تنفس
- بیش فعالی
- نوسانات و تغییرات خلق‌وخویی، زودرنجی و عصبی بودن
- مشکلاتی در خواب
- مشکلاتی در تمرکز
- احساس کوفتگی (خستگی مفرط)
- ضعف عضلانی
- نیاز مکرر به دفع مدفوع یا ادرار
- اسهال یا اسهال چرب (چربی اضافی در مدفوع)
- حساسیت نسبت به گرما و تعریق بیش‌ازحد
- افزایش اشتها
- کاهش یا افزایش ناگهانی وزن
- پریودهای بسیار نامنظم یا خفیف یا قطع کلی پریود
- ناباروری
- کاهش میل جنسی
اگر دیابت دارید، علائم دیابتتان مانند تشنگی و خستگی مفرط، ممکن است به خاطر ابتلا به پرکاری تیروئید بدتر شود.
علائم ظاهری پرکاری تیروئید
در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید، ممکن است متوجهی برخی علائم فیزیکی شوید، این علائم عبارت‌اند از:
- یک ورم در گردن ک به خاطر بزرگ شدن غده‌ی تیروئید ظاهر می‌شود (گواتر)
- ریتم ناهماهنگ بین ضربان قلب و نبض
- ضربان سریع قلب در هنگام استراحت
- رعشه (لرزش یا تکان بدن)
- گرم شدن و خیس بودن (عرق) پوست
- قرمزی کف دست‌ها
- لق شدن ناخن‌ها از محل رویش
- خارش پوست با تورم خارش‌دار (کهیر)
- طاسی سکه‌ای موی سر (آلوپسی)
- انقباض یا جمع شدن قسمتی از صورت و اعضای بدن
