بلوغ زمانی اتفاق میافتد که بدن با ورود به دوره شروع به بزرگسالی شروع به تغییر میکند. در دختران سینهها رشد کرده و دوره قاعدگی شروع میشود. در پسران صدا بمتر شده و موهای صورت شروع به ظاهرشدن میکنند. متوسط سن شروع بلوغ در دختران یازدهسالگی و در پسران ۱۲ سالگی است. هرچند این سن در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد بنابراین چنانچه کودک شما پیش یا پس از دوستان خود به بلوغ رسیده جای نگرانی نیست. محدوده سنی شروع بلوغ در فاصله بین ۸ تا ۱۴ سال قرار دارد. فرآیند بلوغ حدود ۴ سال طول میکشد.
علائم و نشانه های بلوغ
اولین علائم بلوغ در دختران
اولین علامت بلوغ در دختران معمولا شکلگیری سینهها است. در این دوره جوانه های سینه به لمس حساس میشوند و ممکن است یک سینه چندماه قبل از سینه دیگر شروع به بزرگشدن کرده کند که هر دوی این موارد کاملا طبیعی است. موهای ناحیه شرمگاهی نیز شروع به رشد کردن میکنند و در برخی دختران موهای قسمت بازوها و پاها نیز افزایش پیدا میکنند.
علائم تاخیری بلوغ در دختران
پس از حدود یک سال از شروع بلوغ و در طی چندسال بعد:
· سینه ها شروع به رشدکردن شده و پرتر میشوند.
· دختران معمولا اولین قاعدگی خود را حدود دو سال پس از شروع بلوغ تجربه میکنند.
· موهای ناحیه شرمگاهی زبرتر و مجعدتر میشوند.
· موهای زیربغل شروع به رشد میکنند- در برخی دختران ممکن است موها در سایر بخشهای بدن مانند قسمت بالای لب نیز رشد کنند که این کاملا طبیعی است.
· عرق کردن در دختران افزایش پیدا میکند.
· دختران اغلب شروع به جوش زدن میکنند-در این حالت ممکن است انواع مختلفی از برجستگیها مانند نقاط سرسفید، سرسیاه و چرکی که پوستول نیز نامیده میشود روی پوست بدن ظاهر شوند.
· در دختران ترشحات واژینال سفیدرنگ مشاهده میشود.
· دختران یک جهش ناگهانی رشدی را تجربه میکنند-از زمان شروع قاعدگی تا یک تا دو سال آینده سالانه ۵ تا ۷٫۵ سانتیمتر رشد میکنند و سپس رشد قدی آنها متوقف میشود.
· با تغییر شکل بدن، وزن دختران افزایش پیدا میکند که این امری طبیعی است. دختران چربی بیشتری را در قسمت بازو، رانها و قسمت بالای پشت ذخیره میکنند. باسن گردتر شده و کمر باریکتر میشود.
۴ سال پس از شروع بلوغ در دختران
۴ سال پس از شروع بلوغ در دختران
· سینه ها به اندازه دوره بزرگسالی رسیده اند.
· در قسمت داخل ران موهای جدید رشد کرده اند.
· ناحیه تناسلی به صورت کامل رشد کرده است.
· افزایش قد در دختران متوقف میشود.
اولین علائم بلوغ در پسران
اولین علائم بلوغ در پسران این است که معمولا بیضهها شروع به بزرگتر شدن کرده، اسکروتوم (کیسه بیضه) نازک و قرمز میشود و موهای ناحیه شرمگاهی در قسمت پایه آلت تناسلی شروع به ظاهرشدن میکنند.
علائم تاخیری بلوغ در پسران
پس از گذشت حدود یک سال از شروع بلوغ و در طی سالهای بعد:
· آلتتناسلی و بیضهها رشد کرده و اسکروتوم به تدریج شروع به تیرهتر شدن میکند.
· موهای ناحیه شرمگاهی ضخیمتر و مجعدتر میشوند.
· موهای زیربغل شروع به رشد میکنند.
· عرق کردن در پسران افزایش پیدا میکند.
· سینه ها به صورت موقت کمی بزرگ میشوند-که طبیعی است.
· پسران ممکن است ” رویاهای خیس” داشته باشند(انزال غیرارادی در هنگام خواب یا احتلام)
· صدای آنها تغییر کرده و بمتر میشود- در برخی افراد ممکن است صدا یک دقیقه بم و یک دقیقه بعد زیر باشد.
· پسران نیز همچون دختران اغلب شروع به جوش زدن میکنند-در این حالت ممکن است انواع مختلفی از برجستگیها مانند نقاط سرسفید، سرسیاه و چرکی که پوستول نیز نامیده میشود روی پوست بدن ظاهر شوند.
· پسران یک جهش ناگهانی رشدی را تجربه میکنند- به طور متوسط هر سال۷ تا ۸ سانتیمتر رشد کرده و حالت مردانهتری پیدا میکنند.
۴ سال پس از شروع بلوغ در پسران
حدود ۴ سال پس از شروع بلوغ:
· ناحیه تناسلی مانند ناحیه تناسلی بزرگسالان به نظر میرسد و موهای ناحیه شرمگاهی به قسمت داخلی رانها نیز گسترش پیدا کردهاند.
· موهای صورت شروع به رشد کرده و پسران ممکن است شروع به تراشیدن آنها کنند.
· سرعت افزایش قد در پسران کمتر است و در حدود ۱۶ سالگی این رشد کاملا متوقف میشود (اما ممکن است در برخی همچنان ادامه پیدا کند و به آنها ظاهری مردانهتر بدهد).
· بیشتر پسران تا ۱۸ سالگی به بلوغ کامل میرسند.
تغییرات خلق و خو در بلوغ
بلوغ میتواند یک دوره دشوار برای کودکان باشد. آنها باید با تغییرات بدن خود و احتمال آکنه و بوی بدن کنار بیایند در حالیکه که از این تغییرات خجالت میکشند. بلوغ میتواند در عین حال یک دوره مهیج باشد چرا که درکودکان احساسات جدیدی شکل میگیرد.
اما نوسانات شدید عاطفی که تجربه میکنند میتواند اثرات فیزیولوژیک و عاطفی همچون موارد زیر را در پی داشته باشد:
· نوسانات خلقی بدون علت مشخص
· عزت نفس پایین
· پرخاشگری
· افسردگی
سعی کنید در مورد پرخاشگری نوجوان خود بیشتر بدانید، با آن کنار بیایید و در موردش با نوجوان خود صحبت کنید.
سایر تغییرات فیزیکی بلوغ: درونی و بیرونی
مغز
تغییراتی که در مغز نوجوان اتفاق میافتد رفتار و مهارتهای اجتماعی وی را تحت تاثیر قرار میدهد. مهارتهایی همچون خویشتنداری، برنامهریزی، حل مسئله و تصمیمگیری در فرد شروع به بهبود میکنند. این فرآیند تا اواسط دهه سوم زندگی کودک شما ادامه پیدا خواهد کرد.
استخوانها، اندامها و سیستمهای بدن
تعداد زیادی از اندامهای کودک بزرگتر و قویتر میشود. عملکرد ریوی بهبود پیدا میکند، اندامهای حرکتی رشد میکنند و ضخامت و حجم استخوانها نیز افزایش پیدا میکند.
دست وپا چلفتی به نظر رسیدن کودک
چون رشد کودکان در طی بلوغ بسیار سریع است مراکز ثقل آنها تغییر میکنند و ممکن است مغز به زمان احتیاج داشته باشد تا خود را با شرایط جدید وفق دهد. این ممکن است تعادل کودک را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است کودک نتواند کارها را تا مدتی درست انجام دهد و بیشتر از بقیه زمانها دچار آسیب شود.
قدرت جسمی
در این دوران اندازه و قدرت عضلات افزایش پیدا میکنند. با گذشت زمان هماهنگی دست و چشم و به همراه آن مهارتهای حرکتی مانند پرتاب و گرفتن توپ بهبود پیدا میکند.
وزن
کودک افزایش وزن پیدا کرده و نیاز به غذای سالم بیشتری خواهد داشت. از آنجا که نوجوانان به انرژی، پروتئین و مواد معدنی بیشتری نیاز دارند اندازه معده و روده آنها افزایش پیدا میکنند. غذاهای غنی از کلسیم و آهن برای رشد استخوان و گردش خون مهم هستند.
الگوی خواب
الگوی خواب تغییر کرده و بسیاری از کودکان شروع به بیدارماندن تا پاسی از شب و خوابیدن در طول روز میکنند. به علاوه، مغز ساعت بدن را در طی بلوغ مجددا تنظیم میکند. کودکانی که وارد دوره بلوغ میشوند نسبت به کسانی که هنوز وارد این دوره نشدهاند به خواب بیشتری نیاز دارند.
پوست و مو
غدد پوستی در صورت، کتفها و پشت در طی بلوغ فعالتر شده و چربی بیشتری تولید میکنند. این اتفاق منجر به بروز آکنه میشود. اگر نگران پوست صورت فرزند خود هستید اول بررسی کنید که آیا این جوشها برای خود کودک نیز اهمیت دارند یا خیر. اگر پاسخ مثبت بود با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
دندانها
دندانهای مولر دوم حدود ۱۳ سالگی درمیآیند. دندان عقل ممکن است بین ۱۴ و ۲۵ سالگی ظاهر شود. ممکن است دندانهای عقل به صورت تکی، جفتی یا به صورت سری ۴ تایی ظاهر شوند یا حتی هیچ کدام رشد نکنند. دندان و لثههای سالم برای سلامت فرزند نوجوان شما اهمیت زیادی دارند بنابراین مراقبت از دندانها در این دوره مهم است.
