صفحات رشد مناطقی از غضروف در هر انتهای استخوان بلند ما (استخوان ران، استخوان ساق و غیره) هستند. این استخوانها با کمک استخوان جدید از صفحه رشد، رشد میکنند. این قسمت از استخوان به دلیل ماهیت نرمی که دارد، در هنگام رشد کودک در معرض صدمه و آسیب است. صفحه رشد ناحیهای از استخوان است که بعضی اوقات ضعیفتر از تاندونها و رباطهای اطراف است. در نتیجه، تا 30 درصد شکستگیها در کودکان ممکن است در اطراف صفحات رشد رخ دهد. قد بیشتر افراد، به دلیل بسته شدن صفحات رشد در استخوان، بعد از 18 تا 20 سالگی افزایش نمییابد. اما تغذیه مناسب در دوران کودکی و بزرگسالی میتواند به شما در رسیدن به حداکثر قد خود کمک کند.
چه موقع صفحات رشد بسته میشوند؟
پیش بینی دقیق زمان بسته شدن هر صفحه رشد دشوار است زیرا رشد استخوانهای مختلف در زمانهای مختلف متوقف میشود. اما زمان متوسطی وجود دارد که در آن صفحات رشد در استخوانهای بلند بسته میشوند.
اکثر کودکان پس از اتمام رشد بلوغ، به طور متوسط دو سال رشد میکنند. سن شروع بلوغ بسته به عوامل زیادی از جمله نژاد، جنسیت و هیکل و وضعیت جسمانی بدن کاملاً متغیر است. به طور متوسط، زنان در حدود 12 تا 14 سالگی و پسران در حدود 14 تا 16 سالگی به رشد بلوغ خود میرسند. بدیهی است که قد بسیاری از کودکان در اواخر دوران نوجوانی همچنان افزایش مییابد، اما در اکثر قریب به اتفاق نوجوانان، رشد در این سنین به پایان میرسد.
رشد باقیمانده چگونه تخمین زده میشود؟
نمودار رشد
پزشک متخصص اطفال قد و وزن فرزند شما را در نمودارهای رشد تحت نظر دارد. میتوانید رشد باقیمانده فرزند خود را بر اساس این نمودارها تخمین بزنید.
یک قانون این است که به محض رسیدن کودک به مراحل پایانی بلوغ ، صفحات رشد اساساً بسته میشوند.
فرمولهای مختلفی برای پیش بینی قد وجود دارد، اما دقیقترین راه تخمین رشد کودک نظارت بر رشد او در طول زمان است. در طی یک معاینه سالانه توسط متخصص اطفال، قد و سن کودک ثبت میشود. سپس پزشك این عددها را در نمودار رشد استاندارد بر اساس میانگینهای ملی برای كودكان در همان سن و جنس قرار میدهد. كودكان سالم معمولاً از نمودار استاندارد پیروی میكنند. بنابراین اگر این نمودار رشد را با گذشت زمان ترسیم کنید، میتوانید بفهمید كه آیا منحنی رشد فرزند شما با نمودار استاندارد سازگار است یا خیر.
همچنین، عددهای ثبت شده در نمودار رشد استاندارد مقایسهای بین قد کودک شما و سایر همسالان او را ارائه میدهد. مهمتر از همه، پیگیری رشد کودک میتواند یک مشکل بالقوه را نشان دهد. اگر به نظر میرسد رشد کودک به میزان عادی صورت نمیگیرد، ممکن است پزشک اطفال شما را به یک متخصص غدد کودکان، پزشک متخصص در معالجه اختلالات موثر بر سیستم هورمونی در کودکان، ارجاع دهد.
اشعه ایکس
جراحان ارتوپدی از مارکرهای اشعه ایکس مختلفی برای تخمین بهتر میزان رشد باقیمانده کودک استفاده میکنند. برای پیشبینی زمان اتمام رشد کودک توسط جراحان ارتوپدی کودکان، مهم است که برای اصلاح ناهنجاری استخوان، برابر شدن اختلاف در طول پا یا معالجه اسکولیوز؛ در صورت نیاز عمل جراحی انجام شود. جراحان ارتوپدی کودکان میتوانند با تعیین “سن استخوانی” تخمین بزنند که رشد کودک چطور ادامه خواهد یافت. آنها این کار را با گرفتن اشعه ایکس از دست چپ و مچ دست انجام میدهند تا ببینند صفحات رشد هنوز باز است یا خیر. سن استخوان ممکن است با سن واقعی کودک متفاوت باشد.
متوسط قد کل جمعیت در طول قرن گذشته افزایش یافته است. احتمالاً دلیل آن تا حد زیادی مربوط به بهبود در تغذیه و همچنین به طور کلی مراقبتهای بهداشتی بوده است. بهترین راه برای اطمینان از دستیابی کودکان به پتانسیل رشد مطلوب خود، اطمینان خاطر از خواب خوب، داشتن غذای مناسب و یک رژیم متعادل و ملاقات با پزشک متخصص اطفال در فواصل زمانی توصیه شده برای معاینات منظم کودک است.
چه چیزی قد شما را تعیین میکند؟
قبل از بحث در مورد اینکه آیا میتوانید قد خود را در بزرگسالی تغییر دهید، مهم است که در وهله اول مشخص کنید که چه چیزی قد شما را تعیین میکند. پاسخ آسان ژنتیک است، اما این کل داستان نیست.
مطالعه دوقلوها یکی از راههایی است که دانشمندان تعیین میکنند ژنتیک تا چه میزان بر قد بدن تأثیر میگذارد. به طور کلی، قد دوقلوها بسیار شبیه به هم است. این بدان معنی است که اگر یک قل قد بلند باشد، قل دیگر نیز قد بلند است.
بر اساس مطالعات دوقلوها، تخمین زده میشود که 60-80٪ اختلاف قد بین افراد به دلیل ژنتیک و 20-40٪ دیگر به دلیل عوامل محیطی مانند تغذیه است. روندهای قد در سرتاسر جهان به نشان دادن اهمیت مواد غذایی و عوامل سبک زندگی کمک میکند.
یک مطالعه بزرگ شامل 18.6 میلیون نفر گزارش کرده است که قد افراد طی یک قرن گذشته تغییر کرده است. مصرف بهتر مواد غذایی میتواند دلیل این تغییر باشد.
قد بیشتر افراد بعد از سن 18 سالگی افزایش نخواهد یافت
حتی با داشتن یک رژیم غذایی سالم نیز قد افراد بعد از 18 تا 20 سالگی افزایش نمییابد. دلیل قطع شدن رشد استخوانهای شما، به طور ویژه به صفحات رشد شما مربوط است.
صفحات رشد، یا صفحات اپی فیز، مناطقی از غضروفهای اختصاصی در نزدیکی انتهای استخوانهای بلند شما هستند. افزایش قد در درجه اول به دلیل افزایش طول استخوانهای بلند شماست زیرا صفحات رشد هنوز فعال یا “باز” هستند.
نزدیک به پایان بلوغ، تغییرات هورمونی باعث میشود صفحات رشد سفت یا “بسته” شوند و رشد طول استخوان متوقف شود. صفحات رشد تقریباً در سن 16 سالگی در زنان و بین 14 تا 19 سالگی در مردان متوقف میشود.
حتی اگر رشد واقعی استخوانهای بلند در بیشتر بزرگسالان اتفاق نیفتد، برخی تغییرات جزئی روزانه قد معمولی است. علت این تغییر در طول روز، فشردهسازی جزئی دیسکها در ستون فقرات شما است. فعالیتهای روزانه بر غضروف و مایع موجود در ستون فقرات شما تأثیر میگذارد و با پیشرفت روز باعث کاهش جزئی در قد میشود.
این کاهش قد در طول روز ممکن است تا حدود نیم اینچ (1.5 سانتیمتر) باشد. برخی تحقیقات نشان دادهاند که ممکن است ارتفاع دیسکها در ستون فقرات در بزرگسالی افزایش یابد، اما تأثیر آن روی قد کلی بسیار جزئی است.
هیچ ورزش یا تکنیک کششی نمیتواند شما را بلندتر کند
یک اسطوره رایج این است که ورزشهای خاص یا تکنیکهای کششی میتوانند قد شما را بلندتر کند. بسیاری از افراد ادعا میکنند فعالیتهایی مانند آویزان شدن، کوهنوردی، استفاده از میز وارونگی و شنا میتواند قد شما را افزایش دهد. متأسفانه شواهد خوبی برای تأیید این ادعاها در دست نیست.
درست است که به دلیل فشردهسازی و رفع فشار از دیسکهای غضروف در ستون فقرات، قد شما در طول روز کمی تغییر میکند.
با فشرده شدن دیسکهای شما، برخی از این فعالیتها میتوانند قد شما را به میزان بسیار کمی افزایش دهند. با این حال، این یک تغییر واقعی در قد نیست، زیرا هرگونه تغییر به سرعت برعکس میشودو به حالت قبل خود بازمیگردد.
ورزش (از جمله بدنسازی) احتمالاً قد شما را مختل نمیکند
بسیاری از مردم نگران این هستند که ورزش، به ویژه بدنسازی، میتواند برای رشد قد مضر باشد. برخی از این نگرانیها مخصوص کودکان و نوجوانان است که صفحات رشد آنها بسته نشده است.
غضروف صفحات رشد ضعیفتر از استخوان بالغی است که در بزرگسالی تشکیل میشود و به طور بالقوه میتواند راحتتر آسیب ببیند. با این حال، بیشتر تحقیقات نشان میدهد که تمرینات بدنسازی در هر سنی ایمن و سودمند هستند، تا زمانی که تحت نظارت مناسب انجام شود. علاوه بر این، مطالعات نشان دادهاند که تمرینات بدنسازی قبل از بزرگسالی باعث کاهش رشد نمیشود. اکثر پزشکان و متخصصان طب ورزشی نیز قبول دارند که لازم نیست کودکان و نوجوانان تمرینات بدنسازی انجام دهند.
محققان در یک مطالعه از 500 متخصص طب ورزشی پرسیدند که آیا تا زمانی که صفحات رشد بسته نشدهاند باید از انجام تمرینات بدنسازی جلوگیری شود. 85٪ از متخصصان اظهار داشتند که لازم نیست از این ورزش اجتناب کرد و تنها 10٪ تصور کردند که شاید بهتر باشد این ورزش را انجام ندهند.
علاوه بر این، تحقیقات دیگری نشان میدهد که نگرانیهای اصلی در مورد صدمات مربوط به ورزش بدنسازی، عدم نظارت یا استفاده نادرست از تجهیزات است.
در بزرگسالان ، صفحات رشد نسبت به دوران کودکی بسته شده و قویتر میشوند. به همین دلی ، خطر آسیب دیدن صفحات رشد نگرانی اساسی نیست. در واقع بدنسازی میتواند منجر به فشرده شدن جزئی دیسکهای نخاعی در بزرگسالان شود. اما این حالت برگشتپذیر است و اتفاقی است که در طول فعالیتهای عادی روزانه نیز رخ میدهد.
یکی از دلایل احتمالی نگرانی از این ورزش، آسیبهایی مانند فتق دیسک است. در این حالت، اندازه و سلامتی دیسکها در ستون فقرات به خطر میافتد و این احتمال وجود دارد که ممکن است کمی کاهش قد ایجاد شود.
یک سبک زندگی سالم قبل از سن 18 سالگی ممکن است به شما در رسیدن به پتانسیل قد خود کمک کند
اگرچه ممکن است شما نتوانید قد خود را در بزرگسالی تغییر دهید، اما کارهایی وجود دارد که میتوانید پتانسیل قد خود را در سالهای نوجوانی به حداکثر برسانید. به طور کلی، باید مطمئن باشید که به اندازه کافی غذا میخورید و از نظر ویتامین یا مواد معدنی کمبود ندارید.
ویتامین D و کلسیم
با اینکه بسیاری از کودکان به اندازه کافی (یا حتی زیاد) غذا میخورند اما کیفیت رژیم غذایی آنها اغلب ضعیف است. به همین دلیل بسیاری از افراد جامعه مدرن از نظر مواد مغذی مهمی مانند ویتامین D و کلسیم کمبود دارند.
این مواد مغذی برای رشد استخوان و سلامت کلی بسیار مهم هستند. کلسیم حاصل از رژیم غذایی تولید هورمون را به گونهای تغییر میدهند که به استخوان شما کمک میکند. همچنین ویتامین D ممکن است سلامت استخوانها را بهبود بخشد. یک راه عالی برای مقابله با کمبودهای مواد مغذی و ترویج رشد بهینه استخوانها، افزایش مصرف میوه و سبزیجات است.
پروتئین
خوردن مقدار کافی پروتئین نیز برای سلامت استخوان ضروری است. امابرخی از افراد این سؤال را مطرح کردهاند که آیا دریافت پروتئین بالا میتواند به استخوانهای شما آسیب برساند یا خیر. با این حال، تجزیه و تحلیل بزرگی از 36 مطالعه نشان داد که دریافت پروتئین بالاتر برای استخوانهای شما مضر نیست. در حقیقت، دریافت پروتئین بالاتر برای تراکم استخوان ستون فقرات مفید است. یکی از راههای افزایش مصرف پروتئین این است که سعی کنید در هر وعدع غذایی حداقل 20 گرم پروتئین مصرف کنید. منابع خوب پروتئین شامل تخم مرغ، مرغ، گوشت بدون چربی و لبنیات است. سویا و سایر حبوبات نیز از نظر پروتئین غنی هستند.
جنسیت
با اینکه تغذیه مناسب در دوران کودکی برای رسیدن به بالاترین قد شما ضروری است، ممکن است بین زن و مرد تفاوتهایی وجود داشته باشد. برخی تحقیقات نشان دادهاند که عوامل محیطی مانند تغذیه ممکن است در زنان نقش بیشتری در مردان داشته باشد که ممکن است تا حدی به دلیل اختلاف در دسترسی به مواد غذایی و مراقبتهای پزشکی یا میزان بالاتر پوکی استخوان در زنان باشد.
سبک زندگی
گزینههای دیگر سبک زندگی مانند سیگار کشیدن نیز میتواند در رشد قد به ضرر شما باشد. با این حال، باید به خاطر داشته باشید که در حالی که عوامل سبک زندگی در دوران کودکی میتوانند بر قد تأثیر بگذارند ام قد نهایی فرد هنوز هم بیشتر به دلیل ژنتیک است.
برخی از بیماریها ممکن است باعث افزایش قد در بزرگسالی شوند
اگرچه رشد قدی بیشتر بزرگسالان بعد از 18 تا 20 سالگی متوقف خواهد شد، اما استثنائاتی در این قانون وجود دارد.
استثناء اول این است که ممکن است بسته شدن صفحات رشد در بعضی از افراد به تأخیر بیفتد. اگر صفحات رشد از سن 18 تا 20 سالگی باز باقی بمانند، که نادر است، میتواند رشد قد فرد ادامه یابد.
دوم اینکه، برخی از بیماری غول پیکری رنج میبرند. این شرایط باعث رشد بیش از حد، اغلب به دلیل تولید بیش از حد هورمون رشد (GH)، میشود.
با این حال، این افراد به طور معمول فقط تا زمانی که صفحات رشد آنها در حدود 22 سالگی بسته شود، به رشد قدی خود ادامه میدهند. علاوه بر این، یک نوع هموکروماتوز، شرایطی که آهن بیش از حد در رودهها جذب میشود، ممکن است باعث افزایش قد شود. به طور کلی، این بیماری ممکن است تا بسته شدن صفحات رشد، باعث افزایش قد شود.
چه کاری میتوانید در مورد قد خود انجام دهید؟
اگر شما به سن بزرگسالی رسیدهاید و از قد خود راضی نیستید، چند مورد را میتوانید امتحان کنید که در زیر یه آنها اشاره کردهایم:
- پاسچر خوب را تمرین کنید: پاسچر نامناسب میتواند قد شما را تا چند سانتیمتر کوتاه نشان دهد.
- کفشهای پاشنه بلند یا کفیهای افزایش قد را امتحان کنید: کفشهایی را انتخاب کنید که پاشنه داشته باشند و یا کفیهایی را در کفش خود قرار دهید تا چند سانتیمتر به قد شما اضافه شود.
- عضلات خود را افزایش دهید تا قویتر به نظر برسید: اگر به طور کلی احساس کوچک بودن میکنید، تمرینات بدنسازی برای به دست آوردن عضله میتواند عضلات و اعتماد به نفس شما را بیشتر کند.
با اینکه این راهکارهای ساده میتوانند تا حدی به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید، اما برخی از افراد به اقدامات شدیدتری متوسل میشوند ، مانند معالجه پزشکی یا عمل جراحی.
چندین مورد از این روشها شامل بلند کردن استخوانهای پا است. با این حال، به دلیل تهاجمی و گران بودن ماهیت این عملهای جراحی، بسیاری از افراد چنین اقدامات شدیدی را انتخاب نمیکنند. حتی این عملها در برخی کشورها ممنوع است.
برخی دیگر به دنبال درمان با هورمون رشد (GH) هستند. درست است که GH میتواند قد کودکانی را که به طور صحیح رشد نمیکنند، بهبود بخشد اما فواید این روش درمانی در بزرگسالان بعید به نظر میرسد. درنهایت، بجای فکر کردن به اقدامات شدیدتر، به شما توصیه میکنیم که به دنبال یافتن راهی باشید که به شما در پذیرش قدتان کمک کند.
پذیرش قد شما
اگرچه ممکن است شما نتوانید قدتان را به اندازه دلخواه خود افزایش دهید اما کارهایی وجود دارد که میتوانید انجام دهید تا به خودتان کمک کنید قد فعلی خود را بپذیرید.
درک این که قد همه چیز نیست، مفید است. شما میتوانید بدون توجه به قد خود شاد و موفق باشید. در حقیقت، افراد موفق و شاد بسیاری در طول تاریخ وجود دارند که کوتاه بودند.
اگرچه برخی فکر میکنند کوتاه بودن از نظر روانی به شما آسیب میزند اما دانشمندان در مورد این موضوع اتفاق نظر ندارند. محققان همچنین ایده استفاده از راهبردهای مقابله و تمرکز روی چیزهای غیر از قد را بسیار توصیه کردهاند.
تهیه لیستی از بهترین خصوصیات بدنی و جسمی خود ممکن است به بهبود دید شما نسبت به خودتان کمک کند. علاوه بر این، شما میتوانید بر بهبود خود در زمینههای دیگر تمرکز کنید. کاهش وزن یا بدست آوردن عضله ممکن است اعتماد به نفس شما را افزایش دهد.