علل افت فشار خون و روش‌های درمان خانگی

اگرچه ممکن است داشتن فشارخون‌پایین چیز خوبی به نظر برسد اما فشار خون یک فرد می‌تواند گاهی بیش از حد پایین بیاید و باعث بروز مشکلات شود. در برخی شرایط، راه‌حل‌های طبیعی می‌توانند فشار خون را پایین بکشند و برخی از علائم مربوط به آن را کاهش دهند. در موارد دیگر ممکن است برای بالا بردن سطح فشار خون و رساندن آن به سطح سالم، مداخله در قالب داروها و روش‌های درمانی لازم باشد.

انواع فشار خون

فشار خون دو نوع است: فشار خون سیستولیک (ماکزیمم) و فشار خون دیاستولیک (مینیمم). فشار خون طبیعی ۱۲۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه است.

• فشار خون سیستولیک (۱۲۰) نشان دهنده فشاری است که قلب در حالت انقباض بوجود می آورد و در طی این انقباض، خون به عضلات قلب وارد می شود.
• فشار خون دیاستولیک (۸۰) نشان دهنده فشاری است که بعد از انقباض ایجاد می شود.

هنگامی که قلب در حال پمپ کردن خون است(انقباض)، فشار خون بالاتر است. میزان فشار خون سیستولیک در بزرگسالان سالم بین ۹۰ تا ۱۲۰ میلیمتر جیوه است. میزان فشار خون دیاستولیک در بزرگسالان سالم بین ۶۰ تا ۸۰ میلیمتر جیوه می باشد. 

فشار خون پایین چیست؟

فشار خون پایین تر از ۹۰ میلی متر جیوه روی ۶۰ میلی متر جیوه فشار خون پایین تلقی می‌شود تحت محدودیت‌های خاصی هر قدر فشار خون خوانده شده شما پایین‌تر باشد بهتر است مادامی که در سنجش فشار روزمره هیچ یک از علائم مشکل وجود نداشته باشد هیچ عدد خاصی فشار بسیار پایین به حساب نمی‌آید

فشار خون را می‌توان با استفاده از واحد میلی متر جیوه (mmHg) اندازه گیری کرد فشار خون پایین یا هایپوتنشن معمولاً پایین تر از ۹۰ میلی متر جیوه بر روی ۶۰ میلی متر جیوه تعریف می‌شود. با این وجود فقط در صورتی که فرد علائم فشار خون پایین را داشته باشد، پزشکان آن را یک مشکل در نظر می‌‌گیرند.

اگر فشار خون پایین بیش از حد طولانی شود می‌تواند عواقب جدی ایجاد کند از جمله:

• شوک
• سکته مغزی
• حمله قلبی
• نارسایی کلیوی 

علل افت فشار خون

علت کاهش فشار خون:

• از دست دادن آب بدن: اسهال، تهوع و استفراغ، ورزش کردن، تعریق، تب و خستگی ناشی از گرما و یا گرمازدگی باعث کاهش آب بدن می شوند. اگر به میزان کافی آب ننوشید، دچار شوک، نارسایی کلیه، گیجی، اسیدوز (اسید زیاد در خون)، کما و حتی مرگ می شوید.

• خونریزی: آسیب ها، جراحی، زخم معده، زخم روده و یا سرطان باعث خونریزی بدن می شوند. اگر خون زیادی از دست برود، فرد دچار شوک می شود و خیلی سریع فوت می کند.

• التهاب اندام های بدن: به عنوان مثال در پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) حاد، مایعات از رگ ها بیرون می آیند و وارد بافت ملتهب می شوند و باعث بزرگ شدن شکم، تغلیظ خون و کاهش مقدار خون می شوند.

• سنکوپ ادرار: کاهش موقت فشار خون و از دست دادن هوشیاری، در حین و یا بعد از ادرار کردن می باشد.

• بیماری آدیسون: در این بیماری غده آدرنال (فوق کلیه) آسیب می‌بیند و هورمون کورتیزول از بین می‌رود. یکی از اعمال این هورمون، نگه داری فشار خون در حد طبیعی است.
• استراحت طولانی مدت در تخت خواب
• بارداری: در طول بیست و چهار هفته اول بارداری، افت فشار خون معمول است.

• کاهش حجم خون: کاهش حجم خون نیز می‌تواند منجر به افت فشار خون شود. از دست دادن حجم قابل توجه خون در اثر آسیب، کم آبی یا خونریزی شدید داخلی، می‌تواند باعث کاهش حجم خون و منجر به افت شدید فشار خون شود.
• داروهای خاص: تعدادی از داروها می‌توانند منجر به فشار خون پایین شوند. از جمله دیورتیک‌ها و سایر داروهای درمان فشار خون، داروهای قلبی مانند مسدود کننده‌های بتا، داروهای بیماری پارکینسون، ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، داروهای اختلال نعوظ به ویژه در ترکیب با نیتروگلیسیرین، مواد مخدر و الکل. مصرف سایر نسخه‌ها و داروهای بدون نسخه ممکن است در ترکیب با داروهای فشار خون بالا، باعث افت فشار خون شوند.
• مشکلات قلبی: در میان مشکلات قلبی ضربان قلب پایین غیرطبیعی (برادی کاردی)، مشکلات دریچه‌های قلبی، حمله قلبی و نارسایی قلبی می‌توانند باعث فشار خون پایین شوند. ممکن است قلب شما قادر به گردش خون کافی برای تامین نیازهای بدن شما نباشد.
• مشکلات غدد درون ریز: این مشکلات شامل عوارض مربوط به غدد تولید کننده هورمون در سیستم غدد درون ریز بدن هستند؛ به طور خاص تیروئید کم کار (هایپو تیروئیدیسم)، بیماری پاراتیروئید، نارسایی آدرنال، بیماری ادیسون، قند خون پایین و در برخی موارد دیابت از این جمله هستند.
• عفونت شدید (شوک سپتیک): هنگامی که باکتریها، محل اصلی عفونت (اغلب در ریه‌ها، شکم یا مجاری ادراری) را ترک کنند و وارد جریان خون شوند، سمومی را ایجاد می‌کنند که بر رگ‌های خونی تأثیر می‌گذارد و منجر به کاهش شدید و تهدیدآمیز فشار خون می‌شود.
• واکنش آلرژیک (آنافیلاکسی): شوک آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک است که در مواردی کشنده است و ممکن است در افرادی که نسبت به داروهای خاص مانند پنی سیلین و غذاهای خاصی مانند بادام زمینی یا زنبور عسل یا نیش حشرات حساسیت دارند، بروز کند. این نوع شوک با مشکلات تنفسی، کهیر و خارش، متورم شدن گلو و افت ناگهانی و بیش از حد فشار خون، تشخیص داده می‌شود.
• فشار خون پایین به علت ایستادن طولانی مدت: برخلاف فشار خون وضعیتی، این اختلال باعث افت فشار خون پس از ایستادن طولانی مدت می‌شود و منجر به علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع و غش می‌گردد. این حالت در درجه اول، جوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به دلیل عدم ارتباط میان قلب و مغز رخ می‌دهد.
• کمبود مواد مغزی: کمبود ویتامین‌های اساسی۱۲b و اسید فولیک می‌تواند منجر به کم خونی شود که این امر به نوبه خود باعث فشار خون پایین می‌گردد.

•  کم کاری غده تیروئید
• دیابت
• نوشیدن الکل
• استفاده از مواد مخدر
• کاهش قند خون
• بیماری کبدی
• گشادی عروق خونی
• دمای بالا و یا پایین بدن
• اختلالات سیستم اعصاب مرکزی مانند آتروفی سیستم چندگانه

علائم

 ممکن است همیشه با فشار خون پایین، علائم مشهود یا آشکار نباشند. با این حال این علائم می‌توانند شامل خستگی، تاری دید و مشکل در تمرکز باشند. برخی از افراد دارای فشار خون پایین هیچ علائمی ندارند. در این افراد عموما فشار خون پایین، خطرناک یا نگران کننده نیست.

با این حال حتی دیده شدن یک یا دو نشانه، ممکن است از علائم مشکل باشد. فشار خون پایین می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• سرگیجه
• غش کردن
• عدم توانایی در تمرکز
• تاری دید یا تحریف بینایی
• حالت تهوع
• خستگی

ممکن است برخی از افراد فقط در هنگام ایستادن علائم فشار خون پایین را از خود نشان دهند. این وضعیت با عنوان «فشار خون وضعیتی» نامیده می‌شود. معمولاً این وضعیت خطرناک نیست، مگر اینکه تغییرات موقعیتی باعث شود فشار خون فرد به سرعت کاهش یابد که ممکن است منجر به ضعف شود.

در موارد شدیدتر، فشارخون‌پایین ممکن است منجر به شوک شود. شوک یک وضعیت اورژانسی پزشکی جدی است که به دلیل کاهش جریان خون در بدن ایجاد می‌شود که می‌تواند به ارگان‌ها در سطح سلولی آسیب برساند. علائم شوک شامل موارد زیر است:

• تنفس سریع یا کم عمق
• پوست سرد و مرطوب
• ضربان قلب سریع
• گیجی یا پریشانی
• نبض ضعیف

فردی که علائم شوک را تجربه می‌کند، نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد:

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

پزشکان معمولاً در این امر توافق دارند که فشار خون پایین تنها در صورت وجود علائم، فشارخون تلقی می‌شود. فرد مبتلا به فشار خون پایین باید از علائم احتمالی و اینکه چه داروهایی ممکن است در هنگام شروع مصرف باعث افت بیشتر فشار خون آنها شود، آگاه باشند.

 تجربه هر یک از علائم فشار خون پایین ممکن است نشان دهنده یک وضعیت جدی باشد که نیاز به درمان داشته باشد. هر کسی که علائم و نشانه‌های شوک را تجربه می‌کند، نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد؛ زیرا شوک یک وضعیت اورژانسی تهدید کننده زندگی است.

درمان طبیعی فشار خون پایین

بیشتر افرادی که دچار فشار خون پایین هستند برای افزایش فشار خون خود به دارو یا مداخلات پزشکی نیاز ندارند. برای بالا بردن فشار خون پایین روش‌های طبیعی وجود دارد. تغییر سبک زندگی نیز به آن کمک می‌کند از جمله تغییرات سبک زندگی که در ادامه می‌آیند:

نمک بیشتری بخورید

بر خلاف توصیه‌های رایج، رژیم غذایی کم سدیم برای همه افراد دچار مشکلات فشار خون مناسب نیست. افرادی که فشار خون پایین دارند باید برای کمک به بالا بردن فشار خون خود، افزایش میزان نمک در رژیم غذایی خود را در نظر بگیرند.

از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید

الکل می‌تواند فشار خون را کاهش دهد؛ بنابراین افراد دچار فشار خون پایین باید از مصرف میزان بیش از حد الکل خودداری کنند.

درباره داروهای خود با یک پزشک صحبت کنید

فشار خون پایین می‌تواند تاثیرات جانبی گروهی از داروها باشد.

اگر علائم فشار خون پایین بلافاصله پس از شروع مصرف یک دارو بروز کرده است فرد باید علائم خود را با یک پزشک در میان بگذارد

آب بنوشید

نوشیدن آب بیشتر، می‌تواند کاهش دهنده یکی از دلایل احتمالی افت فشار خون باشد و از این طریق به افزایش سطح فشار خون کمک کند. نوشیدن آب کافی می‌تواند مانع کم آبی بدن نیز شود.

به طور مداوم وعده‌های غذایی کوچک مصرف کنید

خوردن مداوم وعده‌های غذایی کوچک در طول روز می‌تواند به افت فشار خون کمک کند؛ وعده‌های غذایی کوچک به همراه خوردن وعده‌های غذایی بزرگ و سنگین، می‌تواند به اجتناب از افت فشار کمک کند.

جوراب های فشرده کننده بپوشید

جوراب‌های فشرده سازی به کاهش میزان خون گرفتار شده در پاها و پنجه‌های پا کمک می‌کند و آن را به نقاط دیگر منتقل می‌کند. جوراب‌های فشرده ساز همچنین برای کاهش درد مربوط به واریس استفاده می‌شوند. این جوراب‌ها به صورت آنلاین برای خرید در دسترس هستند.

با انداختن پاها روی هم بنشینید

ثابت شده است که روی هم انداختن پاها در حین نشستن باعث افزایش فشار خون می‌شود. روی هم انداختن پاها می‌تواند برای افرادی که فشار خون بالا دارند یک مشکل باشد.

اما برای افرادی که علائم فشار خون پایین را از خود نشان می‌دهند، روی هم انداختن پاها در هنگام نشستن می‌تواند با کمترین تلاش به افزایش فشارخون کمک کند.

از تغییرات موقعیتی ناگهانی اجتناب کنید

نشستن یا بلند شدن سریع می‌تواند منجر به احساس سرگیجه، سبکی سر یا احتمال غش در افراد دچار فشار خون پایین شود.

در این موارد، قلب هنوز خون کافی برای تغییر موقعیت یا ارتفاع ناگهانی را به سراسر بدن پمپاژ نکرده است.

مراقب علائم باشید

فشار خون پایین تنها در صورتی یک مشکل در نظر گرفته می‌شود که علائمی برای آن وجود داشته باشد. اگر هیچ علائمی وجود ندارد، فشار خون پایین می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از وضعیت سلامت خوب تلقی ‌شود.

مهم است که یک فرد علائم کاهش فشارخون را بداند و درباره اینکه در صورت ایجاد مشکل ناشی از افت فشار خون، چه کاری انجام دهد آگاه باشد.

سایر نکات

افرادی که بدن آنها نسبت به راه حل‌های طبیعی پاسخ نمی‌دهد ممکن است بخواهند از یک پزشک برای دسترسی به داروهایی که سطح فشار خون را افزایش می‌دهند، کمک بگیرند.

ممکن است یک فرد لازم باشد موارد زیر را در نظر بگیرد:

• بلند نکردن اجسام سنگین
• اجتناب از ایستادن در یک مکان برای مدت طولانی
• بالاتر قرار دادن سر از سطح رختخواب
• اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آب داغ
• نوشیدن مایعات بیشتر در هنگام ورزش یا در روزهای گرم

چشم انداز

برخلاف فشار خون بالا که با بسیاری از مشکلات سلامتی بلقوه همراه است، فشار خون پایین اغلب به عنوان نشانه‌ای از سلامت عمومی در نظر گرفته می‌شود. افراد باید از نشانه‌های فشار خون پایین و علائم آن آگاه باشند در صورتی که علائم فشار خون پایین برای آنها مشکل ساز شد، با یک پزشک مشورت کنند.