[sbu_post_image]
پرولاکتینوما یک وضعیت است که تومور غیر سرطانی یا آدنوما در غده هیپوفیز مغز تشکیل می‌شود و به عنوان یک بیماری غده هیپوفیز شناخته می‌شود. در این وضعیت، تولید هورمون پرولاکتین به مقدار بیش از حد نرمال افزایش می‌یابد. عوارض اصلی این نوع تومور هیپوفیز و افزایش هورمون پرولاکتین، کاهش سطوح هورمونهای جنسی مثل استروژن در زنان و تستوسترون در مردان است. این وضعیت ممکن است باعث ناباروری شود و به بینایی فرد نیز آسیب بزند، اما زندگی فرد را به طور مستقیم به خطر نمی‌اندازد. پرولاکتینوما یکی از چندین نوع توموری است که ممکن است در غده هیپوفیز شکل بگیرد و پیشرفت کند. این بیماری معمولاً با داروهایی قابل درمان است و می‌تواند منجر به بازگشت پرولاکتین به سطح نرمال شود.
عوارض پرولاکتینوما
عوارض پرولاکتینوما و افزایش هورمون پرولاکتین شامل موارد زیر هستند:
1. از دست دادن بینایی: پرولاکتینوما ممکن است به اندازه‌ای بزرگ شود که اعصاب بینایی را فشار داده و باعث مختل شدن بینایی شود.
2. کاهش عملکرد غده هیپوفیز: بزرگ شدن پرولاکتینوما باعث فشار آوردن به غده هیپوفیز شده و باعث عدم کفایت عملکرد هیپوفیز در کنترل هورمونهای دیگر می‌شود. در نهایت، این شرایط منجر به هیپوتیروئیدی، نارسایی آدرنال و کمبود هورمون رشد می‌شود.
3. پوکی استخوان: افزایش هورمون پرولاکتین باعث کاهش تولید هورمونهای استروژن و تستوسترون می‌شود که می‌تواند در نهایت منجر به کاهش توده استخوانی و استئوپروز شود.
4. عوارض بارداری: در یک بارداری نرمال، غده هیپوفیز بزرگ شده و تولید پرولاکتین افزایش می‌یابد. خانمی که به پرولاکتینوما دچار بوده و سپس باردار شود ممکن است با رشد بیش از حد غده هیپوفیز روبه رو شده و علائم مربوط به آن، همچون سردرد و اختلال بینایی را تجربه کند. در صورتی که دچار پرولاکتینوما هستید و قصد بارداری دارید یا اخیراً باردار شده‌اید، باید با پزشک خود مشورت کنید زیرا در این شرایط تحت نظر بودن و درمان ضروری است.
5. ترشح شیر به صورت غیر عادی و در غیاب بارداری و شیردهی به نام گالاکتوره.
6. ناتوانی جنسی و درد هنگام انجام آمیزش جنسی که به دلیل خشکی واژن رخ می‌دهد.
دارودرمانی افزایش پرولاکتین
درمان پرولاکتینوما با داروهای خوراکی امکان پذیر است. این داروها معمولا می‌توانند تولید پرولاکتین را کاهش داده و علائم پرولاکتینوما را برطرف کنند. همچنین، ممکن است باعث کوچک شدن تومور شوند. با این حال، داروهای درمانی برای کنترل افزایش پرولاکتین در طولانی مدت ضروری هستند.
پزشکان معمولا از داروهایی که به عنوان آگونیست‌های دوپامین شناخته می‌شوند، برای درمان پرولاکتینوما استفاده می‌کنند. این داروها، تأثیراتی شبیه به دوپامین دارند که ماده شیمیایی موجود در مغز است و معمولاً تولید پرولاکتین را کنترل میکند. اما، ماندگاری این داروها بیشتر و تأثیر آنها قوی‌تر از دوپامین است. بروموکریپتین (پارلودل) و کابرگولین از داروهایی هستند که معمولاً برای درمان پرولاکتینوما تجویز می‌شوند. این داروها تولید پرولاکتین را کاهش داده و در بیشتر افراد، باعث کاهش اندازه تومور می‌شوند.
عوارض دارو های کاهش پرولاکتین
معمولا مصرف اینگونه داروها سبب سرگیجه، حالت تهوع و تنگی نفس (تنفس سخت از راه بینی) می شود. البته اگر پزشک تجویز این داورها را با دوزهای پایین تر شروع کرده و کم کم به مقدار مصرف آن بیافزاید، عوارض جانبی این گونه داروها کاهش خواهد یافت. به ندرت مصرف کابرگولین با آسیب دریچه قلبی در ارتباط بوده است. در صورتی که پس از مصرف داورها اندازه تومور کاهش یافته و سطح پرولاکتین در حد نرمال حفظ شود، ممکن است نهایتا بتوانید مصرف داروها را قطع کنید .
کاهش هورمون پرولاکتین نیز خیلی نادر است و اگر قرار به اختلال کار غده هیپوفیز مغزی در عوارض افزایش هورمون پرولاکتین باشد بقیه هورمونهای آن منطقه هم باید کم شوند. از نظر بالینی مهم ترین مشکلی که کاهش هورمون پرولاکتین در اثر درمان نادرست افزایش پرولاکتین ایجاد میکند، مشکلات شیردهی بلافاصله بعد از زایمان است. اختلالات قاعدگی، انزال دیررس، مشکلات باروری نیز با کاهش پرولاکتین گزارش شده است اما مکانیزم ایجاد آنها قابل توجیه نیست. گرچه برای خود پرولاکتین و نحوه عمل آن نیز تابحال اما و اگر ها و مسائل سوال برانگیز زیادی وجود دارد. زنانی که تحت شرایط IVF هستند و به دلائلی مجبور به استفاده از داروی برومو کریپتین برای مهار پرولاکتین شده اند، ممکن است با مسئله مهار بیش از حد پرولاکتین و مشکلات بعدی ناشی از آن مواجه شوند. مشکلات باروری مردان نیز بی ارتباط با کمبود پرولاکتین نیست. مردانی که به علت مصرف بروموکریپتین میزان هورمون پرولاکتین آنها بیش از حد پائین بیاید ممکن است تستوسترون آنها و پروسه تولید اسپرم آنها با مشکلاتی مواجه شود.
برای آشنایی با ” افزایش پرولاکتین و ناباروی ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: پزشک شما. نی نی های ما. احسان
