بیماری های گوارشی دیابت

[sbu_post_image]

دیابت یکی از بیماری هایی است که تأثیر قابل ملاحظه ای روی سیستم گوارشی دارد عملکرد دستگاه گوارش از ابتدای تشخیص دیابت نوع 2 و پنج سال بعد از تشخیص دیابت نوع 1 ممکن است مختلف شود. در صورتی که قند خون برای مدت طولانی بالا باشد رشته های عصبی معده و روده ها صدمه می بینند. دیابت کنترل نشده سبب بیماری های گوارشی دیابت و ایجاد تغییرات شیمیایی در رشته های عصبی و صدمه به عروق تغذیه کننده این اعصاب می شود و ممکن است موجب بروز اسهال یا یبوست گردد.

اسهال دیابتی

در افراد دیابتی، کندی حرکت روده می‌تواند منجر به رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده شود. این تجمع باکتری‌ها ممکن است باعث ایجاد اسهال شود. اگر اسهال بیش از دو هفته ادامه داشته باشد، حتماً باید به پزشک گوارش مراجعه شود. اسهال دیابتی ممکن است ناشی از عوارض داروهایی مانند متفورمین و آکاربوز باشد. درمان اسهال دیابتی، با استفاده از قرص کلونیدین موثر است، اما حتماً باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرد. در بیماری‌های گوارشی دیابت، همراه با عوارض گوارشی طولانی مدت، باید به احتمال بدخیمی دستگاه گوارش نیز فکر کرد. در بیماران دیابتی، اسهال و یبوست ممکن است به صورت متناوب دیده شود.

یبوست دیابتی

بیماری‌های گوارشی در افراد مبتلا به دیابت و با سطح قند خون بالا ممکن است باعث تأخیر در تخلیه معده و روده‌ها و یبوست شوند. این مشکل با مصرف غذاهای حاوی فیبر مانند میوه و سبزیجات، مصرف مایعات کافی، انجام فعالیت‌های ورزشی و پیاده‌روی تا حدودی قابل بهبود است. اگر بهبودی حاصل نشود، مراجعه به پزشک گوارش ضروری است. علائمی همچون سوزش سردل، تهوع، استفراغ، سیری زودرس، احساس پری شکم، نفخ شکم، کاهش وزن، کاهش اشتها و برگشت غذا از معده به مری یا ریفلاکس ممکن است وجود داشته باشد. همچنین، ماندن غذا به مدت طولانی در معده به علت بیماری‌های گوارشی دیابت ممکن است باعث رشد بیش از اندازه باکتری‌ها در معده شود و در اثر تخمیر، گاز معده و نفخ ایجاد کند یا غذا به صورت توده سفتی در آمده و باعث انسداد معده شود که این وضعیت خطرناک است.

تأخیر در تخلیه می‌تواند منجر به مشکلات در تنظیم قند خون شود. بیماری‌های گوارشی دیابت و ریفلاکس معده در افراد چاق به دلیل بالا بودن فشار داخل شکم بیشتر دیده می‌شود. علت ریفلاکس شل بودن اسفنکتر محل اتصال معده به مری است و میزان اسیده معده طبیعی است. در درمان دارویی یبوست دیابتی، استفاده از شربت شیر منیزی توصیه می‌شود. قرص‌های بیزاکودیل و سی لاکس مناسب نیستند. بلع دردناک (اودینوفاژیا) اغلب به علت رشد قارچ کاندید البیکانس در مری است که نیاز به درمان خاص دارد. همچنین، این قارچ ممکن است باعث ایجاد برفک در دهان شود. در بیماری‌های گوارشی دیابت، تخلیه مواد جامد از معده دچار اختلال است و مواد مایع ممکن است از معده تخلیه شوند، در حالی که در انسداد معده، خروج هر دو نوع ماده دچار اختلال است.

درمان بیماری های گوارشی دیابت

درمان بیماری‌های گوارشی در افراد دیابتی نیازمند تغییر در عادات زندگی است. بهتر است هر بیمار دیابتی به جای مصرف 3 وعده غذای با حجم زیاد، 6 وعده غذای با حجم کم مصرف کند. مصرف مایعات نیز بهتر است از غذاهای جامد باشد. همچنین، مصرف غذاهای دیر هضم مانند چربی‌ها و فیبرها باید کاهش یابد و رژیم غذایی باید توسط کارشناس تغذیه تنظیم شود.

مرحله بعدی درمان بیماری‌های گوارشی دیابت، استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک است. به عنوان مثال، متوکلوپرامید یا پلازیل، که با بستن اسفنکتر بین معده و مری و افزایش حرکات معده، به تخلیه غذا از معده کمک می‌کند. این دارو همچنین در درمان تهوع و استفراغ در افراد دیابتی مؤثر است. مصرف این دارو قبل از غذا توصیه می‌شود. از عوارض ممکن این دارو می‌توان به ایجاد خستگی، خواب‌آلودگی، و گاهی اضطراب و افسردگی اشاره کرد. مصرف بیش از حد این دارو ممکن است عوارض جدی در بیماران دیابتی ایجاد کند.

دیابت می‌تواند منجر به ایجاد گاستریت (التهاب معده) یا خونریزی گوارش شود. در افراد دیابتی، بزرگ شدن روده بزرگ یا مگاکولون به دلیل اختلال در عملکرد روده‌ها شایع است. همچنین، به دلیل اختلال در عمل کیسه صفرا و تخلیه نامنظم آن، ایجاد سنگ صفرا نیز در افراد دیابتی شایع است و احتمال بروز آن در این افراد حدود 2 برابر افراد غیر دیابتی است. بیماری‌های گوارشی در افراد دیابتی معمولاً چند سال پس از شروع دیابت و ناشی از کنترل نامناسب قند خون رخ می‌دهند.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان دیابت و مرض قند ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بیماری های گوارشی دیابت مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب راهنمای دیابت