[sbu_post_image]
بلوغ زودرس با سندرم مککون آلبرایت و عوارض غیرطبیعی دیسپلازی فیبروز چنداستخوانی و پیگمانتاسیون لکهای پوست:
سندرم مککون آلبرایت یک بیماری نادر است که با پیگمانتاسیون لکهای پوست و دیسپلازی فیبروز در استخوانها همراه است. این بیماری کمیاب بوده و حدود یک در هر صد هزار تا یک در یک میلیون نفر را تحت تأثیر قرار میدهد. بلوغ زودرس با سندرم مککون آلبرایت به عنوان یکی از عوامل کلاسیک بلوغ زودرس محیطی شناخته شده است که میتواند باعث فعالیت افزایش یافته هیپوفیز، تیروئید و آدرنال شود. در این نوع بلوغ زودرس، غدد بدن به طور خودکار فعال میشوند و این وضعیت ناشی از جهش missense در ژن کدکننده Gs α-subunit است که یک Gprotein محرک تولید cAMP است. این جهش باعث تولید انکوپروتئین gsp و فعال شدن گیرندههایی (کوتیکوتروپین FSH، TSH، ACTH و گیرنده LH) که وابسته به مکانیزم cAMP هستند و منجر به تکثیر سلولی میشوند. این جهشها به عنوان جهشهای سوماتیک در بافتهای مختلف به طور متنوع ظاهر میشوند و عوارض مختلفی را نیز ایجاد میکنند.
نشانه ها
بلوغ زودرس در دخترها اغلب دیده می شود. متوسط سن شروع در دخترها حدود 3 سالگی است ولی خونریزی واژینال حتی در 4 ماهگی و خصوصیات ثانویه جنسی حتی در 6 ماهگی هم دیده شده است. دخترهای جوان سطوح پایین LH و FSH دارند که به تحریک GnRH جواب نمی دهد سطوح استرادیول ممکن است طبیعی یا شدیداً افزایش یافته باشد. اغلب ترشح استرادیول سیکلیک بوده و با اندازه کیست ها نسبت دارد. در پسرها بلوغ زودرس نادرتر بوده ولی در بعضی موارد گزارش شده است. بر خلاف بزرگی تخمدان در دخترها بزرگی بیضه در پسرها نسبتاً قرینه است. در پسرها بزرگی آلت و موهای پوبیس مثل بلوغ طبیعی است. بافت شناسی بیضه ها توبول های بزرگ سمینی فروس را بدون هیپرپلازی لایدیگ نشان می دهد. این یافته شبیه مراحل اولیه بلوغ است.
پرکاری تیروئید که در سندرم مک کون آلبرایت دیده می شود با بیماری گریوز تفاوت دارد. شیوع آن در دختر و پسر به یک اندازه است. گواتر معمولاً مولتی ندولار است. پرکاری تیروئید بالینی در بچه ها نادر است ولی گواتر، افزایش خفیف سطح تری یدوتیرونین (T3) سطح پایین TSH و تغییرات در سونوگرافی غده گزارش می شود. تیروئیدکتومیبه ندرت لازم می شود. در بیماران با سندرم کوشینگ یا هیپرپلازی دو طرف ندولار آدرنوکورتیکال در اوایل شیرخوارگی دیده می شود که بلوغ جنسی را به جلو می اندازد. سطوح ACTH پایین بوده و عملکرد آدرنال با دوزهای بالای دگزامتازون ساپرس نمی شود. درمان آدرنالکتومی دو طرفه است. افزایش ترشح هورمون رشد به ندرت دیده می شود و به صورت ژیگانتیسم و اکرومگالی و افزایش سرعت رشد بدون بلوغ زودرس دیده می شود.
دخترها و پسرها به یک اندازه درگیر بلوغ زودرس می شوند. سطح سرمی هورمون رشد بالاست و در خواب هم افزایش می یابد، این هورمون با TRH تقویت شده و با گلوکز خوراکی به خوبی مهار نمی شود. سطوح سرمی پرولاکتین در اغلب بیماران بلوغ زودرس افزایش یافته است ولی در کمتر از نیمی از بیماران تومور در هیپوفیز دیده می شود. اکتروتاید یا لانرئوتاید آنالوگ های طولانی اثر سوماتوستاتین بوده و در درمان هیپرسوماتروپیسم بلوغ زودرس به کار می روند. پرگنوس دراز مدت خوب است، ولی بدشکلی، شکستگی مکرر، درد و گاهی فشار روی اعصاب کرانیال می تواند در اثر ضایعات استخوانی دیده شود. از تظاهرات خارج غده ای، فسفاچوری که باعث ریکنز و استئومالاسی می شود شایع ترست. درگیری قلبی و کبدی نادر است ولی ممکن است تهدیدکننده حیات باشد (کلاستازشدید نوزادی).
درمان بلوغ زودرس با سندرم مک کون آلبرایت
وقتی دختران و پسران به طیف سن بلوغ نزدیک میشوند، ترشح گنادوتروپینها شروع میشود و پاسخ به GnRH شبیه به بلوغ شده و بلوغ زودرس مرکزی به بلوغ کاذب قبلی غلبه میکند. در دختران، قاعدگی منظمتر میشود، اما اغلب کاملاً منظم نمیشود و بارداری هم گزارش شده است. پیشرفت بلوغ در بیماران سندرم مککون آلبرایت متغیر است. کیستهای تخمدان در بلوغ زودرس اغلب خود به خود ناپدید میشوند و به ندرت آسپیراسیون و برداشتن جراحی کیستها لازم میشود.
برای درمان بلوغ زودرس، در دختران با ترشح مداوم استرادیول، میتوان از موادی که در مرحله نهایی بیوسنتز استروژن اثر میکنند، مانند مهارکنندههای آروماتاز از جمله لتروزول خوراکی و یا ترکیبات ضد استروژنی مثل تاموکسیفن و فولوسترنت استفاده کرد. این ترکیبات باعث محدود کردن اثر استروژنی روی بلوغ و تکامل استخوانی میشوند. ترکیبات مشابه در بلوغ زودرس پسران هم استفاده شده است. علاوه بر این، در پسران از ترکیبات آنتیاندروژنی مثل اسپیرونولاکتون هم استفاده میشود. استفاده از این ترکیبات برای درمان بلوغ زودرس با سندرم مککون آلبرایت در FDA هنوز تأیید نشده است. تاموکسیفن و فلوتامید هم ممکن است هپاتوتوکسیک باشند و دوز بالای اسپیرونولاکتون به ندرت ایجاد هیپرکالمی میکند.
درمان با آنالوگهای طولانی اثر GnRH برای بلوغ زودرس فقط در بیمارانی که بلوغشان از حالت مستقل از گنادوتروپین به مکانیزم وابسته به گنادوتروپین تغییر کرده مؤثر میباشد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطالب زیر را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بلوغ زودرس مطالعه فرمایید.
درمان بلوغ زودرس
نشانه های بلوغ زودرس
علت بلوغ زودرس
منبع: کتاب بیماری های غدد و متابولیسم (نلسون)