در بیشتر مواردی که گواتر همراه با پرکاری تیروئید است، فرد دچار بیماری گریوز است. این بیماری از انواع بیماریهای خودایمنی است که به دلیل اثر آنتیبادیهای تحریکشده روی غده تیروئید ایجاد میشود.
به جز بیماری گریوز، یکی از مهمترین دلایل گواتر کمبود ید است. در بسیاری از نقاط ایران که دور از دریا هستند، به دلیل کمبود ید در خاک، غذاهای گیاهی و حیوانی دارای ید کافی نیستند و به این ترتیب، کمبود شدید ید ایجاد میشود. در این شرایط غده تیروئید بزرگ میشود تا بتواند مقادیر کم ید موجود در غذا را جذب کند. در این حال گاهی غده به حد بسیار شدیدی بزرگ میشود و میتواند حتی در تنفس فرد اختلال ایجاد کند.
در سالهای اخیر با اضافه شدن ید به نمک خوراکی، مشکل کمبود ید در بسیاری از مناطق ایران رفع شده است. با وجود این، اکنون نوع دیگری از گواتر که بر اثر حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید و پر شدن این غده از گلبولهای سفید خون رخ میدهد، یعنی بیماری هاشیموتو شیوع پیدا کرده است. این بیماری در مراحل اولیه ممکن است تنها ایجاد گواتر کند و هورمونهای تیروئید در حد طبیعی باشد، ولی در نهایت موجب کمکاری تیروئید میشود.
گواتر ساده یعنی بزرگی یکنواخت تیروئید بدون تغییر هورمونها میتواند درمان شود. اگر فرد از بزرگی تیروئید ناراحت باشد، میتوان با دادن لووتیروکسین که همان هورمون تیروئید است، از بزرگی بیشتر تیروئید جلوگیری کرد یا حتی باعث کوچکتر شدن آن شد.
منبع: تبیان