تغییرات ناشی از هورمون های بلوغ در دختران و سن بلوغ دختران معمولا در سن بین ۹ تا ۱۳ سالگی آغاز می گردد. در حالی که شروع این تغییرات در پسران اندکی دیرتر بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی است. بلوغ دوره گذار از کودکی به بزرگسالی است. دوره ای است که در آن تغییرات جنسی ثانویه به علت هورمون های بلوغ اتفاق می افتد و رشد عضلانی کامل می گردد. علاوه بر این تغییرات عمیقی در ظرفیت های شناختی فرد، خودپنداره وی و رابطه او با خانواده، هم سالان و جامعه به وجود می آید.

سن دقیق بلوغ به عوامل مختلفی نظیر ژنتیک، تغذیه و جنسیت فرد بستگی دارد. در حین بلوغ غده تیروئید هورمون های بلوغ را ترشح می کند که هورمون های بلوغ منجر به بروز خصوصیات جنسی ثانویه و همین طور تغییرات جسمانی در نوجوان می گردند.

غدد جنسی و هورمون های بلوغ

هورمون های بلوغ از غده ای به نام هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد و نیز از غدد جنسی (بیضه ها در پسران و تخمدانها در دختران) ترشح می شوند و با تأثیرگذاری بر سایر غدد و اثر متقابل بر یکدیگر سبب رشد و تکامل بیضه و سایر اعضاء تناسلی و بروز صفات ثانویه جنسی می شوند . این اثرات متقابل در تمام طول حیات باروری افراد ادامه دارد و بتدریج کاهش می یابد.

بنابراین پیدایش بلوغ بر اثر ترشح هورمون های بلوغ و هورمون های جنسی است و هورمون های بلوغ سبب بروز تظاهرات بلوغ می شود که صفات اولیه و ثانویه جنسی نامیده می شوند . صفات اولیه جنسی مربوط به مقاربت جنسی و تولید مثل است که در ارتباط با اعضای دستگاه تناسلی است و صفات ثانویه جنسی شامل رویش موی صورت و ناحیه تناسلی و بم شدن و تغییر آهنگ صدا در پسران و رویش موی ناحیه تناسلی و تغییرات اندامها در دختران است . در سن بلوغ هورمون های بلوغ به تدریج افزایش می یابند و تغییرات بدنی را سبب می شوند . بنظر می رسد در سن ۱۶ تا ۱۷ سالگی سطح هورمون مردانه (تستوسترون) در خون خیلی زیاد می شود و سپس به آهستگی کاهش می یابد تا در افراد بزرگسال به میزان ثابتی برسد .

هورمون های بلوغ در دختران

وقتى فردى به ظاهر دختر علایم زن نمایى به علت افزایش تولید هورمون استروژن داشته باشد اما دوره ماهانه نداشته و یا تخمک گذارى نمى کند این فرد دچار بلوغ زودرس جنسى کاذب مى شود. علل مختلفى براى ایجاد این نوع بلوغ وجود دارد. شایع ترین علت آن کیستها یا تومورهاى تخمدانى مترشحه استروژن و هورمون های بلوغ در دختران مى باشد. این نوع تومورها با پولیپهاى روده اى همراه است. در اینجا هم سونوگرافى تخمدانها و سیتى اسکن مى تواند در تشخیص و شناسایى آسیب و علت بیمارى کمک زیادى کند.

در صورت استفاده از هورمون های بلوغ محرک گونادوتروپین با سرکوب تولید هورمون از تخمدانها یا بیضه ها باعث توقف یا پسرفت صفات ثانویه جنسی می گردد . بعلاوه رشد قدی نیز ادامه می یابد . باید دقت شود که درمان باید زود شروع شود . در صورت موفقیت ، درمان را تا رسیدن کودک به سن طبیعی بلوغ ادامه می دهیم و سپس قطع می کنیم تا بلوغ بطور طبیعی در سن طبیعی پیش رود . در واقع آگاهی والدین به نشانه های بلوغ زودرس و هورمون های بلوغ با مراجعه زود و به موقع ، موفقیت درمان را بدنبال دارد .

نکته مهم این است که هوش این کودکان طبیعی و حتی در مواردی بالاتر از کودکان هم سن خود است ولی بدلیل تغییرات ظاهری و نیز تأثیر هورمون های بلوغ ممکن است دچار اختلالات رفتاری ، حالتهای تهاجمی و حتی افسردگی شوند . در واقع بلوغ زودرس برای کودک و خانواده او ، مشکل مهمی است و بخصوص در دختران مبتلا احتمال سوء استفاده جنسی و در پسران ، گرایش به پسران بزرگتر و تأثیر پذیری از رفتارهای نامناسب آن وجود دارد . لذا آموزش دقیق به والدین در مورد هورمون های بلوغ الزامی است .

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” علائم بلوغ ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هورمون های بلوغ مطالعه فرمایید.

منبع: پزشکان بدون مرز. بیتوته. نوجوان

دکتر سید حسین دهقان منشادی
فوق تخصص غدد و متابولیسم-رشد کودکان
آدرس : تهران خ شریعتی، متروی شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، کوچه ارشاد، پلاک ۱، طبقه ۳، واحد ۲۱

روش های افزایش قد

درمان کوتاهی قد

بلوغ می تواند در هر زمانی بین ۱۰ تا ۱۹ سالگی اتفاق افتد ، ولی متوسط سن بلوغ در دختران ۱۱ سالگی است و پسران یک یا دو سال بعد از آن به سن بلوغ می رسند . این تفاوتها در سن بلوغ به همان اندازه که مربوط به خود فرد است به مسایل اجتماعی هم در هر دو جنس مربوط می شود. شروع شدن پروسه بلوغ زود تر از زمان نرمالش، بلوغ زودرس نامیده می شود. بلوغ زودرس در دختران ۵ برابر بیشتر از پسران است. در سه چهارم موارد علت بلوغ زودرس مشخص نمی شود. امروزه این اختلال شایع است. در مورد سن بلوغ زودرس کمی اختلاف نظر در مورد سن بلوغ وجود دارد که این اختلاف عقیده به علت متفاوت بودن شرایط جغرافیایی، ژنتیک، تغذیه و عوامل دیگر می باشد. بیشترین توافق برای بلوغ زودرس سن کمتر از ۸ سال می باشد.

دخترانی که بلوغ زودرس دارند از نظر اخلاقی تهاجمی تر از دختران با بلوغ طبیعی هستند. مفاسد اجتماعی از جمله اعتیاد، رفتارهای ضد اجتماعی و آزار دادن والدین در این افراد بیشتر است. آرزو ها و امیدهای متفاوتی دارند و افسردگی و مشکلات در مدرسه از جمله گرفتن نمرات کم در این افراد زیاد تر است. چون در سن بلوغ دختران (قبل از بلوغ ، بلوغ جنسی ، و بعد از بلوغ) نوجوان با تغییرات و مشکلاتی مواجه می شود ،‌ باید والدین و یا آنان که به نوجوان نزدیکند به آرامی و با توضیح کافی او را در جریان این تغییرات قرار دهند .

بروز صفات ثانویه جنسی در مرحله قبل از سن بلوغ، اولین انزال ( احتلام ) یعنی خروج منی در پسران در زمان بلوغ ، آشنا کردن نوجوانان با مسایلی که در دوره بعد از بلوغ ممکن است برای آنان پیش بیاید (‌ مانند : استعمال مواد مخدر ، مشروبات الکلی ، مفاسد اجتماعی ، معاشرت و هم نشینی با دوستان ناباب و منحرف ، مشاهده فیلم های ویدئویی غیرمجاز و جنسی و … ) از مواردی است که باید در سن بلوغ به آن توجه کافی داشت .

بلوغ دیررس مشکل دیگری است که ممکن است برای برخی دختران و پسران ایجاد شود. بلوغ دیررس در پسران و دختران (تاخیر در بلوغ) هنگامی رخ می‌دهد که زمان بندی بدن برای بلوغ جنسی، دیرتر از حد معمول باشد. جای نگرانی اینجاست که ممکن است فرایند بلوغ آغاز نشود یا اینکه پس از آغاز آن، متوقف گردد.

علائم بلوغ

هورمونها باعث بروز بلوغ می شوند از حدود ۵ سال قبل از بلوغ جنسی ، میزان کمی از هورمونهای جنسی تولید و ترشح می شوند ، که این میزان به تدریج در سن بلوغ افزایش می یابد و سبب تکامل ساختمانی دستگاه تناسلی و عمل غدد جنسی در سن بلوغ می شود . هورمون های بلوغ از غده ای به نام هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد و نیز از غدد جنسی ( بیضه ها در پسران و تخمدانها در دختران ) ترشح می شوند و با تأثیرگذاری بر سایر غدد و اثر متقابل بر یکدیگر سبب رشد و تکامل بیضه و سایر اعضاء تناسلی و بروز صفات ثانویه جنسی می شوند . این اثرات متقابل در تمام طول حیات باروری افراد ادامه دارد و بتدریج کاهش می یابد .

بنابراین پیدایش بلوغ بر اثر ترشح هورمونهای جنسی است که در سن بلوغ ترشح می شوند و فعالیت های هورمونی سبب بروز تظاهرات بلوغ می شود که صفات اولیه و ثانویه جنسی نامیده می شوند . صفات اولیه جنسی مربوط به مقاربت جنسی و تولید مثل در سن بلوغ است که در ارتباط با اعضای دستگاه تناسلی است و صفات ثانویه جنسی شامل رویش موی صورت و ناحیه تناسلی و بم شدن و تغییر آهنگ صدا در پسران و رویش موی ناحیه تناسلی و تغییرات اندامها در دختران است .

در سن بلوغ هورمونهای جنسی به تدریج افزایش می یابند و تغییرات بدنی را سبب می شوند . بنظر می رسد در سن ۱۶ تا ۱۷ سالگی سطح هورمون مردانه (تستوسترون) در خون خیلی زیاد می شود و سپس به آهستگی کاهش می یابد تا در افراد بزرگسال به میزان ثابتی برسد .

در معاینه فیزیکی فرد، علائم بلوغ (رشد سینه ها، رویش موهای عانه و …) در سن بلوغ دیده می شود. لازم به ذکر است که ممکن است نشانه های بلوغ با هم و به ترتیب اتفاق نیفتد و مثلاً ممکن است رشد موهای عانه اولین علامت سن بلوغ باشد در صورتیکه هنوز رشد سینه ها وجود ندارد. در مرحله بعدی کارهای پاراکلینیک شامل رادیوگرافی از مچ دست برای تعیین سن استخوانی و آزمایشات هورمون های تیروئید و تخمدان و فوق کلیه و غیره می باشد. MRI و CT برای بررسی مغز جهت رد کردن تومورهای مغزی انجام می شود. در صورتیکه توموری تشخیص داده شود، عمل جراحی ضرورت دارد. در غیر این صورت با درمان دارویی، هورمون های جنسی را کاهش داده که به دنبال آن علائم بلوغ به تاخیر می افتد. در بلوغ زودرس چون رشد استخوانی به سرعت صورت می گیرد، ممکن است باعث کوتاهی قد شود که می تواند با درمان دارویی این رشد استخوانی را متعادل کرد. اطمینان دادن به بیمار و داشتن صداقت بهترین روش است. باید والدین حمایت کافی از دختر خود بنمایند و اعتماد به نفس او را زیادتر کنند و توجه او را به رشد سریع جنسی کم کنند.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان بلوغ زودرس ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بلوغ زودرس مطالعه فرمایید.

منبع: مطهر. نوجوان

دکتر سید حسین دهقان منشادی
فوق تخصص غدد و متابولیسم-رشد کودکان
آدرس : تهران خ شریعتی، متروی شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، کوچه ارشاد، پلاک ۱، طبقه ۳، واحد ۲۱

روش های افزایش قد

درمان کوتاهی قد

بلوغ زودرس یک جور ناهنجاری است که حتماً باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که ظهور زودرس نشانه‌های بلوغ در یک دختر در حالی که هم سن و سال‌هایش به واقع کودک هستند، او را انگشت‌نما می‌کند و روح و روانش تحت فشار قرار می‌گیرد و بیهوده رنج می‌کشد. اگر دیدید که در جسم و روان دخترتان تغییراتی همانند دگرگونی‌های دوران بلوغ مشاهده می‌کنید، او را نزد پزشک ببرید تا در ابتدا از وجود یا عدم وجود عوامل جدی فیزیکی یا بیماری‌های زمینه‌ای مربوط به آن مطمئن شوید. سپس با صلاح‌دید متخصص برای رفع اختلالات جسمی احتمالی یا رفع عوامل دیگری غیر از این‌ها اقدام کنید.

تاثیر چاقی بر بلوغ

چاقی عوارض ناخوشایند بسیار زیادی دارد که اگر از کودکی شروع شده باشد، می‌تواند فرد را از همان سال‌های اول زندگی با مشکلات متعددی(مثل همین بلوغ زودرس) درگیر کند. پس، از همان بدو تولد در تغذیه دخترتان بسیار دقت کنید و درباره تغذیه سالم نوزاد و کودک خود که بالاخره دوران بلوغ را تجربه خواهد کرد اطلاعاتی کسب نمایید. اگر سبک زندگی و تغذیه صحیح را به دخترتان آموزش دهید تا او به گونه‌ای غذا بخورد، ورزش و استراحت کند که در عین نداشتن اضافه وزن، لاغر، نحیف و زیر وزن هم نباشد، در پیشگیری از بلوغ زودرس گام مهمی برداشته‌اید.

وضعیت تغذیه، وضعیت عمومی سلامت، موقعیت جغرافیایی، تماس با نور و وضعیت روانی همگی می‌توانند بر روی زمان شروع بلوغ اثر بگذارند.

این بیماری اکثراً در نوجوانی آغاز می‌شود و اگر شما از همان کودکی با رفتاری غلط او را از چاقی بترسانید و مرتب به او گوشزد کنید که مراقب باش چاق نشوی، نه تنها ممکن است دخترتان را دچار سوء تغذیه و بیمار کنید، بلکه بلوغ و رشد او را هم به تأخیر می‌اندازید.

سوء تغذیه و بلوغ

سوء تغذیه و لاغری زیاد از حد که اغلب با بروز مشکلات دیگری همراه است، ریسک بروز اختلال دیگری به نام بلوغ دیررس را بالا می‌برد و بر عملکرد دختر شما در مدرسه و خانواده تأثیر بسیار بدی خواهد گذاشت. این بار او در بین همسالانی قرار می‌گیرد که همگی نوجوان هستند و بدنشان متناسب با سن آن‌ها تغییر می‌کند، ولی او به خاطر بچه بودن یا حتی بچه ننه بودن انگشت نما می‌شود و ممکن است مورد تمسخر همسالانش قرار گیرد.

بدتر از همه این که برخی از این دختران به خیال خودشان برای شوخی کردن و خلاصی از تمسخر عده‌ای از همسالان‌شان یکباره به خوردن روی می‌آورند و چون در این سن دختران و پسران نوجوان عجول و کم طاقت هستند، بدون مطالعه غذاهایی می‌خورند که فقط باعث چاقی آن‌ها می‌شود و مشکلی دیگر بر مشکلات‌شان اضافه می‌شود. خودتان که دیگر عوارض خطرناک چاقی به خصوص اگر در نوجوانی شروع شده باشد را به خوبی می‌دانید!

منبع: تبیان

دکتر سید حسین دهقان منشادی
فوق تخصص غدد و متابولیسم-رشد کودکان
آدرس : تهران خ شریعتی، متروی شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، کوچه ارشاد، پلاک ۱، طبقه ۳، واحد ۲۱

روش های افزایش قد

درمان کوتاهی قد

بلوغ زودرس یکی از عوامل بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان است. افسردگی در کودکان و نوجوانان معمولا با اختلالات دیگری همچون اضطراب، فرار از خانه و یا خودکشی همراه است و به همین دلیل تشخیص زود هنگام آن اهمیت بسیاری دارد.

یکی از علل بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان علل ژنتیکی است و در خانواده ای که دچار بیماری های خلقی هستند، احتمال ابتلای فرزندان به افسردگی بیشتر است. پر استرس بودن محیط خانواده و مشاجره مداوم والدین با یکدیگر، دخترانی که دچار بلوغ زودرس می شوند، فوت یکی از اعضای نزدیک خانواده، از عوامل بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان هستند.

علل و عوامل پایین آمدن سن بلوغ

از عوامل پایین آمدن سن بلوغ جنسی نوجوانان امروزی می‌توان به بهتر شدن استانداردهای زندگی، بهبود تغذیه و پیشرفت‌های صورت گرفته در علم پزشکی و داروسازی اشاره کرد.

بدن پسرهای امروزی در ۱۸ سالگی به بلوغ کامل جنسی و بدنی می‌رسد (درحالی‌که ۲۰۰ سال پیش، رشد فیزیکی پسرها تا ۲۲ سالگی کامل می‌شد)، اما مغز آن‌ها به این سرعت رشد نمی‌کند و به همین دلیل ممکن است دست به کارهای خطرناکی بزنند که زندگی‌شان را تهدید کند.

از عوامل پایین آمدن سن بلوغ جنسی نوجوانان امروزی می‌توان به بهتر شدن استانداردهای زندگی، بهبود تغذیه و پیشرفت‌های صورت گرفته در علم پزشکی و داروسازی اشاره کرد. همراه با این بلوغ جنسی مقدار زیادی هورمون تستوسترون (آندروژن یا هورمون مردانه) در بدن نوجوانان پسر ترشح می‌شود و چون آن‌ها هنوز از نظر فکری به رشد کاملی نرسیده‌اند، ممکن است در اثر ترشح این هورمون به استقبال خطر بروند.

همین عامل سبب می‌شود پسران امروزی بیشتر دچار تصادفات رانندگی شوند، با دیگران درگیر شوند و حتی جان خود را بر سر این کارها از دست بدهند.

البته دختران امروزی هم بلوغ زودرس را تجربه می‌کنند، برای مثال سیکل قاعدگی در دختران نوجوان امروزی زودتر از نسل‌های گذشته آغاز می‌شود. خوشبختانه پزشکان برای برطرف کردن مشکلات مربوط به این پدیده به راه‌حل‌های مناسبی رسیده‌اند، اما در مورد پسران این اتفاق هنوز رخ نداده است.

منبع: تبیان

دکتر سید حسین دهقان منشادی
فوق تخصص غدد و متابولیسم-رشد کودکان
آدرس : تهران خ شریعتی، متروی شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، کوچه ارشاد، پلاک ۱، طبقه ۳، واحد ۲۱

روش های افزایش قد

درمان کوتاهی قد

افزایش قد در محدوده زمانی خاصی انجام می‌شود یعنی تا زمانی که صفحه رشد بسته نشده باشد و امکان رشد وجود داشته باشد. دخترها ۲ سال بعد از بلوغ و پسرها ۳ تا ۴ سال بعد از پایان دوران بلوغ صفحه رشد‌شان بسته می‌شود و دیگر امکان افزایش قد وجود ندارد. تبلیغات ماهواره‌ای در خصوص افزایش قد عملاً نادرست است و افزایش قد در هر سنی امکان ندارد.

برخی از افراد با توجه به تبلیغات ماهواره ای ، روش های مختلفی را برای افزایش قد خود امتحان می کنند که بی تاثیر است. یکی از روش هایی که برای افزایش قد امتحان می شود تزریق هورمون های رشد است که عوارض بسیاری داشته و موجب رشد عرضی استخوان ها شده و درنتیجه دست و پاهای فرد بزرگ شده و چانه و پیشانی وی جلو آمده و فرم دندان ها نیز تغییر می کند چرا که صفحات رشد استخوانی بسته شده است و با تزریق هورمون نیز اجازه افزایش قد را به فرد نمی دهد.

استفاده از ترکیبات کمک‌کننده‌ مثل کلسیم، منیزیم و «روی» چیز جدیدی نیست اما اگر این مواد در سنین رشد استفاده شود می‌تواند به افزایش قد کمک کند. تغذیه مناسب زمانی است که از ۴ گروه غذایی در هر وعده مصرف کرد چرا که مواد مختلف می‌تواند در جهت بهبود رشد تأثیرگذار باشد.

استفاده از لبنیات و مواد پروتئینی در رژیم غذایی افراد به عنوان بهترین شاخص در رشد قدی عنوان کرد و گفت: ۴ گروه غذایی شامل لبنیات، گوشت، میوه و سبزی‌ها و غلات است.

نکته

تنها در صورتی که قبل از بسته شدن صفحات استخوانی برای افزایش قد اقدام شود می توان به افزایش قد امیدوار بود. برای افرادی که به طور مادرزادی با کمبود هورمون رشد مواجه هستند و یا در برخی بیماری های مادرزادی که موجب کوتاهی قد آنها شده است تزریق هورمون رشد را صورت می گیرد.

منبع: خبرگزاری فارس ، پزشکی

دکتر سید حسین دهقان منشادی
فوق تخصص غدد و متابولیسم-رشد کودکان
آدرس : تهران خ شریعتی، متروی شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، کوچه ارشاد، پلاک ۱، طبقه ۳، واحد ۲۱

روش های افزایش قد

درمان کوتاهی قد