کدام یک شیوع بیشتری دارد پاپرانتزی یا پا ضربدری و علتش چیست؟
در سطح جامعه تعداد پا پرانتزی بیشتر از پا ضربدری است. این بیماری در بسیاری از موارد دلیل مشخصی ندارد و زمینه ژنتیکی را در آن مشاهده نمی‌کنیم. اما در یک بیماری به نام دیسپلازیای استخوانی درگیری زانو دیده میشود که این افراد معمولا قد کوتاه‌تری نسبت به دیگر افراد دارند و زمینه ژنتیک نیز در بروز این بیماری نقش اساسی دارد. در برخی خانواده‌ها هم تعداد افراد دچار پا ضربدری یا پا پرانتزی به نسبت دیگر خانواده‌ها بیشتر است، ولی باز هم به این معنا نیست که پدر یا مادر مبتلا به این ناهنجاری، فرزند یا فرزندان مبتلا خواهند داشت. در هر حال همیشه دلیل قطعی برای بروز این بدشکلی استخوانی یافت نمی‌شود.
ورزش‌های پیشنهادی در درمان پا پرانتزی
الف) حرکات کششی: به‌طور کلی انجام حرکت‌های کششی روزی دو بار آن هم در ۳ تا ۴ مرحله توصیه میشود. کشش باید ۲۰ تا ۳۰ ثانیه حفظ شود. میزان کشش باید به حدی باشد که فرد تا حدودی احساس ناراحتی داشته باشد (ولی درد پذیرفته شده نیست). ضمنا کشش یکنواخت است و ضربه زده نمی‌شود. برای اثربخشی حداقل این ورزش‌ها حداقل باید هشت هفته انجام شوند.
۱-می‌توانید دراز بکشید.
پای خود را با زانوی کاملا باز با استفاده از یک ملحفه به سمت بالا بکشید.
این حرکت را روزی دو بار آن هم در ۳ تا ۴ مرحله انجام دهید؛ یک بار صبح و یک بار شب.
حین انجام این حرکت باید پا را ۲۰ تا ۳۰ ثانیه در این حالت نگه دارید.
۲- بایستید. یک پایتان را پشت پای دیگر قرار دهید و به سمت مقابل خم شوید.
۲۰ تا ۳۰ ثانیه این حالت کشش را ادامه دهید.
احساس کشش باید به‌گونه‌ای باشد که احساس درد نکنید. این حرکت را دو بار در روز انجام دهید.
ب) حرکات قدرتی: این تمرین‌های ورزشی را باید در سه ست، ۱۰ بار تکرار کنید. البته بین ست‌ها دو دقیقه استراحت توصیه میشود.
۱- تقویت بخش میانی عضله چهار سر ران
روی صندلی یا تخت بنشینید؛ به‌گونه‌ای که پاهایتان از زانو حالت آویزان داشته باشد. ابتدا یکی از پاها را به طرف بالا حرکت دهید (مطابق شکل).
۱۰ ثانیه در این حالت بمانید و سپس آرام پا را پایین بیاورید.
دو دقیقه استراحت کنید و بار دیگر این حرکت را با پای دیگر انجام دهید. این حرکت باید ۱۰ بار تکرار شود.
۲- تقویت عضلات داخل ران
یک حوله یا توپ والیبال را بین دو زانو بگذارید. ۱۰ ثانیه حداکثر فشار باید وارد شود. این حرکت را باید در سه مرحله و آن هم ۱۰ بار تکرار کنید.
۳- تقویت عضلات پشت ران
حوله یا ملحفه‌ای را زیر ران بگذارید. ۱۰ ثانیه با رانتان به ملحفه یا حوله فشار وارد کنید.
عمل جراحی زانوی پرانتزی
در عمل جراحی که برای درمان زانو پرانتزی انجام میشود استخوان درشت نی در زیر مفصل زانو بصورت عرضی برش داده میشود. به زبان دیگر به توسط پزشک ارتوپد بصورت کنترل شده ای شکسته میشود. سپس در این محل بین قطعات از هم جدا شده زاویه ای داده میشود. بدین طریق میتوان زاویه بین امتداد استخوان های ران و ساق را تغییر داده و در نتیجه پرانتزی بودن زانو را درمان کرد.
بعد از اینکه پزشک جراح استخوان های از هم جدا شده را در امتداد جدیدی گذاشت باید به طریقی آنها را تا مدتی بیحرکت کند تا این قطعات به هم جوش بخورند. این کار قبلا با گچ گیری انجام میشود. در این روش کل اندام تحتانی بیمار در یک گچ بلند از کف پا تا بالای ران قرار داده میشود و این گچ حدود یکی دو ماه میماند تا استخوان ها جوش بخورند. سپس برای زانو فیزیوتراپی انجام میشود تا حرکات زانو که به علت مدتی بیحرکت ماندن در گچ محدود شده اند بهتر شوند.
امروزه بسیاری از جراحان ترجیح میدهند که به جای گچ گیری از پیچ و پلاک استفاده کنند. در این روش قطعات استخوان در وضعیت جدید به توسط پیچ و پلاک به هم متصل میشوند تا جوش بخورند. در این روش نیازی به گچ گیری نبوده و بیمار میتواند حرکات زانوی خود را بلافاصله بعد از جراحی شروع کند. با این حال در این روش معمولا نیاز به خارج کردن پیچ و پلاک ها چند سال بعد از جراحی وجود دارد.
در دراز مدت این دو روش ممکن است تفاوت زیادی با هم نداشته باشند. نتیجه درمان بیش از آنکه وابسته به این روش ها باشد بسته به تبحر جراح در انجام درست درمان و انجام درست دستورات پزشک به توسط بیمار است.
