کنترل قند خون

[sbu_post_image]

انسولین هورمونی است که در بدن انسان نقش کلید را برای ورود قند به داخل سلول ها و کنترل قند خون ایفا می کند. در حال حاضر انواع مختلف انسولین را در محیط آزمایشگاهی برای کنترل قند خون می سازند که به آنها انسولین انسانی گفته می شود. انسولین های حیوانی از بدن گاو یا خوک به دست می آیند.

نواحی تزریق انسولین

برای کنترل قند خون در بیماران دیابتی، تزریق انسولین به صورت روزانه الزامی است. برای این کار، باید نواحی مناسبی از بدن برای تزریق انسولین انتخاب شود. نواحی شکم، قسمت بالایی و بیرونی بازوها، قسمت بیرونی عضله ران و قسمت بیرونی باسن از جمله نواحی مناسب برای تزریق انسولین هستند.

بهتر است انسولین در نزدیکی مفاصل و استخوان ها تزریق نشود. علاوه بر این، جذب انسولین در ناحیه شکم سریع تر از بازوها، در بازوها سریعتر از ران و در ران سریعتر از باسن است. برای افراد چاق، زاویه تزریق انسولین باید 90 درجه و برای افراد لاغر 45 درجه باشد.

در نهایت، باید به این نکته توجه شود که پس از تزریق انسولین، محل تزریق نباید ماساژ داده شود. این کار ممکن است باعث جذب نامناسب انسولین شود و تاثیر منفی بر روی کنترل قند خون بیمار داشته باشد.

عوارض تزریق انسولین

1) حساسیت موضعی: تورم، قرمزی، برجستگی در محل تزریق که در مراحل اولیه شروع کنترل قند خون دیده می شود.

2) حساسیت سیستمیک: این عارضه بندرت در کنترل قند خون با انسولین دیده می شود که در ابتدا موضعی بوده و به تدریج در سراسر بدن پخش می گردد این مشکل با تزریق دوزهای کم و افزایش تدریجی آن برطرف می شود.

3) لیپودیستروفی انسولین: واکنش بافت چربی نسبت به انسولین است که به دوشکل مشاهده می شود.

الف) لیپوآتروفی: از دست رفتن چربی زیر پوست در محل تزریق انسولین در کنترل قند خون که ممکن است به شکل فرورفتگی سطحی یا عمیق باشد.

ب) لیپوهیپرتروفی: ایجاد شدن لایه های اضافی فیبر و چربی در محل تزریق که در اثر استفاده مکرر از یک محل برای تزریق انسولین دیده می شود.

4) ایجاد مقاومت نسبت به انسولین.

5) ایجاد تورم در اندام ها به علت جمع شدن مایعات در آنها.

کنترل قند خون با گلوکومتر

گلوکومتر یک دستگاه است که برای سنجش فوری سطح قند خون توسط بیمار استفاده می‌شود. این دستگاه با سوراخ کردن نوک انگشت و جمع‌آوری یک قطره خون، سپس قرار دادن آن بر روی نوار دستگاه و خواندن نتیجه، عمل می‌کند.

فرآیند کنترل قند خون توسط بیمار با استفاده از دستگاه گلوکومتر، به عنوان SMBG شناخته می‌شود. این روش کم‌ترین زحمت را دارد و به طور نسبتاً دقیق است. پس از کشف انسولین، این دستگاه پیشرفت اساسی در درمان و کنترل دیابت به حساب می‌آید. گلوکومتر مزایای زیادی دارد، از جمله قابل حمل بودن، دسترسی آسان، سهولت استفاده و دستیابی سریع به نتایج.

تفاوت اندازه گیری قند خون با دستگاه گلوکومتر و آزمایشگاه

برای کنترل قند خون از گلوکومتر استفاده می‌شود که نمونه خون کامل را از بدن فرد جدا می‌کند و میزان قند خون را اندازه‌گیری می‌کند. این دستگاه‌ها بر اساس میزان عبور جریان برق از قطره خون یا میزان انعکاس نور از قطره خون، میزان قند خون را به صورت عدد بر حسب میلی‌گرم بر دسی‌لیتر نشان می‌دهند. اندازه‌گیری قند خون می‌تواند از نواحی مختلف بدن مانند بازو، ساعد، ران و انگشت شست انجام شود. اما لازم به ذکر است که خون نوک انگشت تغییرات قند خون را سریع‌تر از سایر نقاط بدن نشان می‌دهد. این نکته باید در نظر گرفته شود که میزان قند خون نوک انگشتان ممکن است با اعضای دیگر متفاوت باشد، اما این ربطی به دقت دستگاه ندارد و به علت تفاوت غلظت قند خون در نقاط مختلف بدن است. در حال حاضر بیش از 25 نوع مختلف دستگاه گلوکومتر در بازار موجود است که میزان قند خون را اندازه‌گیری می‌کنند و بر اساس آن، فرد می‌تواند وضعیت قند خون خود را کنترل کند.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” بهترین روش کنترل دیابت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کنترل دیابت مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب راهنمای دیابت