کم کاری تیروئید: درمان و علائم

هنگامی که فعالیت غده تیروئید کاهش می‌یابد، یا از بدو تولد ناقص شکل گرفته باشد، یا به دلیل جراحی کل تیروئید یا بخشی از آن برداشته شده باشد، و یا ید کافی در رژیم غذایی موجود نباشد، غده تیروئید نمی‌تواند به اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند و این وضعیت به عنوان کم‌کاری تیروئید شناخته می‌شود.

کم‌کاری غده تیروئید، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد درون‌ریز است و پس از دیابت، شایع‌ترین بیماری می‌باشد. به طور ساده، این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن، هورمون تولید کند. هورمون‌های غده تیروئید شامل تری‌یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) هستند که وظیفه تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن را بر عهده دارند. این بیماری در زنان سه برابر شایع‌تر از مردان است.

کم‌کاری تیروئید، شایع‌ترین نوع اختلال تیروئید در کودکان است. در نوزادان، کم‌کاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید کاهش فعالیت نشان می‌دهد و هورمون‌های تیروئیدی به اندازه کافی تولید نمی‌شود. عملکرد سالم تیروئید برای نوزادان و کودکان بسیار حائز اهمیت است. هورمون‌های تیروئیدی نقش مهمی در رشد مغز و سلول‌های بدن کودکان ایفا می‌کنند. در صورت عدم درمان، کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به عقب‌ماندگی ذهنی و اختلال در رشد کودکان شود.

علائم و نشانه ها

کاهش فعالیت تیروئید معمولاً منجر به علائمی مانند خستگی، افزایش وزن و افسردگی می‌شود، که ناشی از کاهش متابولیسم بدن است.

در کودکان، اختلال رشد ممکن است اولین علامت کم کاری تیروئید باشد، اما متأسفانه این موضوع کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. بنابراین، بررسی عملکرد تیروئید از جمله اقدامات مهم در کودکان با اختلال رشد است.

علائم دیگر کم کاری تیروئید شامل خستگی، کندی حرکات، مشکلات در تمرکز و فعالیت‌های مغزی، افزایش وزن بدون علت مشخص، پوست خشک و خشن با خارش، خشکی، خشنی و نازکی موها، احساس سرما به‌ویژه در انتهای دست و پا، یبوست، گرفتگی عضلانی و در موارد کم کاری تیروئید مادرزادی، اختلالات تکامل مغز و عقب‌ماندگی ذهنی می‌باشد.

تشخیص

تشخیص بیماری با اندازه گیری میزان T4 آزاد و TSH صورت می گیرد.

درمان

درمان کم کاری تیروئید، در صورتی که عملکرد غده به طور کامل از بین رفته باشد، شامل تجویز لووتیروکسین با دوز بالا است. اما در کم کاری های خفیف یا تحت بالینی (که شواهد بیوشیمیایی کمبود هورمون تیروئید را دارند، اما علایم بالینی آشکار کم کاری تیروئید ندارند یا علایم آن بسیار کم هستند)، درمان با دوز پایین لووتیروکسین توصیه می‌شود.