[sbu_post_image]
هورمون انسولین که توسط سلولهای بتای جزایر لانگرهانس در پانکراس ترشح می شود؛ موجب تنظیم میزان قند خون می گردد. فقدان یا کاهش هورمون انسولین در بدن به هر علتی موجب افزایش میزان قند خون و در نتیجه بیماری دیابت خواهد شد که این بیماری دارای انواع مختلفی بوده و درمانهای متفاوتی دارد. کاهش هورمون انسولین و انواع دیابت نوع دو و کودکان یک اختلال متابولیکی است که در آن بدن فرد مبتلا توانایی سوخت و ساز کامل مواد قندی را از دست می دهد و قند خون افزایش می یابد.
علت کاهش هورمون انسولین
کاهش ترشح هورمون انسولین یکی از عوامل اصلی بروز دیابت نوع 2 است، که ممکن است در بزرگسالان و کودکان رخ دهد. در افراد مبتلا به این نوع دیابت، لوزالمعده قادر به ترشح کافی هورمون انسولین نیست یا بدن در مقابل عمل انسولین مقاومت نشان میدهد. هورمون انسولین نقش مهمی در جذب قند به داخل سلولها و تولید انرژی دارد. عدم ترشح کافی یا عملکرد ناقص انسولین باعث افزایش قند خون میشود، در حالی که سلولها نمیتوانند از قند برای تولید انرژی استفاده کنند. این وضعیت باعث گرسنگی و فقدان انرژی در سلولها میشود و فرد مبتلا به دیابت نوع 2 به پرخوری میپردازد. افزایش قند خون همچنین باعث ورود قند به ادرار توسط کلیهها میشود که ممکن است منجر به پرادراری و پرنوشی شود.
انواع دیابت
با توجه به دستهبندی جدید، دیابت به چهار گروه زیر تقسیم میشود:
1. دیابت نوع 1
2. دیابت نوع 2
3. دیابت دوران بارداری (GDM)
4. دیابت ناشی از بیماریهای پانکراس، بیماریهای عفونی، مصرف داروها و…
پانکراس یک غده به شکل بادامی با رنگ خاکستری مایل به صورتی است که از پشت معده به سمت چپ و به سمت طحال امتداد دارد. ابعاد این غده حدوداً 15 سانتیمتر در طول، 6 سانتیمتر در ارتفاع و 2 سانتیمتر در ضخامت است و شامل چهار قسمت سر، گردن، تنه و دم میباشد. پانکراس دارای ترشحاتی است که توسط مجرای لوزالمعده به دوازدهه تخلیه میشود. این ترشحات همچنین به همراه ترشحات کیسه صفرا از طریق مجرای مشترک صفراوی وارد دوازدهه میشود. این ترشحات حاوی آنزیمهای مختلف هستند که وظیفه هضم پروتئینها، چربیها و کربوهیدراتها (قندها) و تبدیل آنها به مواد اولیه سازنده را دارند.
لوزالمعده یک غده است که دارای بخش های برون ریز و درون ریز است. بافت برون ریز آنزیم های گوارشی را برای تجزیه مواد غذایی ترشح می کند و همچنین با ترشح ماده قلیایی بیکربنات اسید معده را در دوازدهه خنثی می کند. بافت درون ریز لوزالمعده از سلول هایی به نام جزایر لانگرهانس تشکیل شده است که در سال 1869 میلادی توسط آسیب شناس آلمانی به نام لانگرهانس کشف شد. این جزایر دارای 5 نور سلول اصلی به نام های آلفا، بتا، دلتا، سلول های PP و اپسیلون می باشند. سلولهای آلفا هورمون گلوکاگون را ترشح می کنند و در صورت کاهش سطح خونی گلوکز، این هورمون ترشح شده و کبد را جهت آزادسازی گلوکز تحریک می کند و باعث افزایش گلوکز خون می شود. سلول های بتا هورمون انسولین را ترشح می کنند و جلوگیری از کاهش هورمون انسولین و دیابت را به عهده دارند. سلول های دلتا سوماتوستاتین تولید می کنند. سلولهای PP پلی پپتیدهای لوزالمعده را ترشح می کنند. سلول های اپسیلون که کمتر از یک درصد سلول های جزایر لانگرهانس را تشکیل می دهند، ماده ای به نام گرلین تولید می کنند. هر کدام از این مواد مترشحه از سلول های فوق وظیفه خاص خود را در بدن انجام می دهند.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” اصول درمان دیابت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دیابت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای دیابت