هورمون های بلوغ

[sbu_post_image]

تغییرات ناشی از هورمون های بلوغ در دختران و سن بلوغ دختران معمولا در سن بین 9 تا 13 سالگی آغاز می گردد. در حالی که شروع این تغییرات در پسران اندکی دیرتر بین 10 تا 14 سالگی است. بلوغ دوره گذار از کودکی به بزرگسالی است. دوره ای است که در آن تغییرات جنسی ثانویه به علت هورمون های بلوغ اتفاق می افتد و رشد عضلانی کامل می گردد. علاوه بر این تغییرات عمیقی در ظرفیت های شناختی فرد، خودپنداره وی و رابطه او با خانواده، هم سالان و جامعه به وجود می آید.

سن دقیق بلوغ به عوامل مختلفی نظیر ژنتیک، تغذیه و جنسیت فرد بستگی دارد. در حین بلوغ غده تیروئید هورمون های بلوغ را ترشح می کند که هورمون های بلوغ منجر به بروز خصوصیات جنسی ثانویه و همین طور تغییرات جسمانی در نوجوان می گردند.

غدد جنسی و هورمون های بلوغ

هورمون‌های بلوغ از غده‌ای به نام هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد و همچنین از غدد جنسی (بیضه‌ها در پسران و تخمدان‌ها در دختران) ترشح می‌شوند و با تأثیرگذاری بر سایر غدد و اثر متقابل بر یکدیگر، منجر به رشد و تکامل بیضه و سایر اعضاء تناسلی و بروز صفات ثانویه جنسی می‌شوند. این اثرات متقابل در طول حیات باروری افراد ادامه دارد و به تدریج کاهش می‌یابد.

بنابراین، پیدایش بلوغ ناشی از ترشح هورمون‌های بلوغ و هورمون‌های جنسی است و هورمون‌های بلوغ منجر به بروز تظاهرات بلوغ می‌شود که صفات اولیه و ثانویه جنسی نامیده می‌شوند. صفات اولیه جنسی مربوط به مقاربت جنسی و تولید مثل است که در ارتباط با اعضای دستگاه تناسلی است و صفات ثانویه جنسی شامل رویش موی صورت و ناحیه تناسلی و بلند شدن و تغییر آهنگ صدا در پسران و رویش موی ناحیه تناسلی و تغییرات اندام‌ها در دختران است. در سن بلوغ، هورمون‌های بلوغ به تدریج افزایش می‌یابند و تغییرات بدنی را ایجاد می‌کنند. به نظر می‌رسد که در سن ۱۶ تا ۱۷ سالگی، سطح هورمون مردانه (تستوسترون) در خون به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و سپس به آرامی کاهش می‌یابد تا در افراد بزرگسال به میزان ثابتی برسد.

هورمون های بلوغ در دختران

بلوغ زودرس جنسی کاذب، یک وضعیتی است که در آن فرد به ظاهر دختر، علائم زنانه را نشان می‌دهد، اما دوره ماهانه ندارد و یا تخمک گذاری نمی‌کند. این وضعیت به دلیل افزایش تولید هورمون استروژن در بدن ایجاد می‌شود. علل مختلفی برای ایجاد این نوع بلوغ وجود دارد، اما شایع‌ترین علت آن کیستها یا تومورهای تخمدانی مترشحه استروژن و هورمون‌های بلوغ در دختران می‌باشد. این نوع تومورها با پولیپ‌های روده ای همراه است. برای تشخیص و شناسایی آسیب و علت بیماری، سونوگرافی تخمدانها و سیتی اسکن می‌تواند کمک زیادی کند.

در صورت استفاده از هورمون‌های بلوغ محرک گونادوتروپین، با سرکوب تولید هورمون از تخمدانها یا بیضه‌ها، صفات ثانویه جنسی می‌تواند توقف یا پسرفت کند. بعلاوه، رشد قد نیز ادامه می‌یابد. باید دقت شود که درمان باید زودتر شروع شود. در صورت موفقیت، درمان را تا رسیدن کودک به سن طبیعی بلوغ ادامه می‌دهیم و سپس قطع می‌کنیم تا بلوغ بطور طبیعی در سن طبیعی پیش رود. در واقع، آگاهی والدین از نشانه‌های بلوغ زودرس و هورمون‌های بلوغ با مراجعه زود و به موقع، موفقیت درمان را بدنبال دارد.

این کودکان هوش طبیعی دارند و حتی در برخی موارد هوش بالاتری از همسنان خود دارند، اما به دلیل تغییرات ظاهری و تأثیر هورمون‌های بلوغ، ممکن است با اختلالات رفتاری، حالت‌های تهاجمی و حتی افسردگی مواجه شوند. بلوغ زودرس برای این کودکان و خانواده‌هایشان یک مشکل مهم است، بخصوص در دختران که ممکن است به سوء استفاده جنسی دچار شوند و در پسران، گرایش به پسران بزرگتر و تأثیر پذیری از رفتارهای نامناسب وجود دارد. بنابراین، آموزش دقیق به والدین در مورد هورمون‌های بلوغ ضروری است.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” علائم بلوغ ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هورمون های بلوغ مطالعه فرمایید.

منبع: پزشکان بدون مرز. بیتوته. نوجوان