[sbu_post_image]
آسیب به عصبها در دیابت به نام نوروپاتی دیابتی شناخته میشود. این حالت باعث آسیب به عصبهایی میشود که از مغز و نخاع بیرون میروند و معمولاً به عنوان عصبهای محیطی شناخته میشوند. این عصبهای محیطی شامل سه گروه اصلی عصبی هستند: عصبهای حرکتی، عصبهای حسی و عصبهای خودکار. نوروپاتی دیابتی ممکن است هر یک از این گروههای عصبی را تحت تأثیر قرار دهد.
عصبهای حرکتی مسئول کنترل حرکات ارادی بدن هستند. حرکات ارادی، حرکاتی هستند که شما به صورت ارادی انجام میدهید، مانند نشستن، ایستادن و راه رفتن. آسیب به عصبهای حرکتی میتواند باعث ضعیف شدن عضلات بدن شود به گونهای که شما قادر به انجام این حرکات نباشید.
عصبهای حسی مسئول احساسات و لمس کردن بدن هستند. این عصبها به ما کمک میکنند تا احساساتی مانند گرما یا سرما، نرمی یا سختی و لطیف یا خشکی اشیاء را تشخیص دهیم. علاوه بر این، عصبهای حسی باعث احساس درد نیز میشوند. آسیب به عصبهای حسی میتواند باعث از بین رفتن حس و حساسیت ما شود.
عصبهای خودکار فعالیتهای غیرارادی بدن را کنترل میکنند. فعالیتهای غیرارادی شامل عملیاتی است که بدون اراده و تصمیم قبلی شما انجام میشوند، مانند تنفس، فعالیت قلب و هضم غذا توسط معده. آسیب به عصبهای خودکار میتواند باعث مشکلات در کارکرد اعضای بدن شود.
انواع نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی دیابتی انواع بسیاری دارد. دو نمونه از شایع ترین انواع آن عبارتند از پلی نوروپاتی انتهایی قرنیه و نوروپاتی اعصاب خودکار.
-
پلی نوروپاتی انتهایی قرینه در دیابت
پلی نوروپاتی انتهایی قرینه در دیابت شامل آسیب اعصاب پا، ساق پا و گاهی دست ها است. لفظ انتهایی، یعنی قسمت هایی از بدن که دور از تنه قرار دارند. لفظ قرینه، به این معنی است که این آسیب اندام های چپ و راست را به طور همزمان درگیر می کند. پلی نوروپاتی دیابتی هم به این معنی است که بیش از یک عصب آسیب دیده است.
نشانه های نوروپاتی دیابتی پا، ساق پا و دست ها
- سردی و بی حس شدن
- سوزش
- خارش و سوزن سوزن شدن
- احساسی شبیه راه رفتن حشره بر روی پوست
- احساس عجیب و غریب در کف پا هنگام راه رفتن
- ضعف عضلانی
- درد عمقی
- پوست بیش از حد حساس
- ایجاد درد هنگام تماس با کاغذ یا لباس
- احساس برق گرفتگی
- احساس دردی مثل فرو رفتن سوزن در بدن
در صورت وجود هر یک از احساس های ذکر شده، پزشک خود را مطلع کنید. این نشانه ها معمولاً به هنگام شب شدیدتر می شوند و اغلب با خارج شدن از رختخواب و اندکی قدم زدن بهتر می شوند.
-
نوروپاتی اعصاب خودکار در دیابت
سیستم عصبی خودکار مسئول کنترل عملکرد اعضای مهمی از جمله قلب، ریه، رگهای خونی، معده، رودهها، مثانه و اعضای تولید مثلی است.
آسیب به عصبهای قلب، ریه و رگهای خونی میتواند تأثیر مستقیمی بر ضربان قلب و فشار خون داشته باشد. این ممکن است باعث افزایش شدت و سرعت ضربان قلب در حالت استراحت شود و باعث سرگیجه یا ضعف شدید در هنگام تغییر وضعیت از نشسته یا خوابیده به ایستاده شدن شود. همچنین، ممکن است فشار خون شما هنگام خواب بالا رفته و در حالت ایستاده پایین بیاید یا حمله قلبی بدون درد رخ دهد.
آسیب به عصبهای معده میتواند عملکرد گوارش را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، به طوری که ممکن است حتی پس از مصرف وعدههای کمتری از غذا، دچار نفخ و دل درد شوید یا غذا را که چند وعده قبل مصرف کردهاید، بالا بیاورید.
آسیب به عصبهای رودهها میتواند منجر به اسهال یا یبوست شود و آسیب به عصبهای مثانه ممکن است باعث عدم احساس پر شدن مثانه و دفع ناخودآگاه و قطرهای ادرار شود.
همچنین، آسیب به عصبهای اعضای تولید مثلی میتواند منجر به ناتوانی جنسی در مردان و خشکی واژن یا از بین رفتن حس آن در زنان شود.
پیشگیری از نوروپاتی دیابتی
برای حفظ سلامتی اعصاب خود، باید قند خون خود را در محدوده نزدیک به مقادیر طبیعی نگه دارید. زیرا وقتی مقدار زیادی گلوکز در خون وجود دارد، این مقدار زیادی از آن وارد سلولهای عصبی میشود. این گلوکز اضافی به محض ورود به سلولهای عصبی به الکلهای قندی تبدیل میشود و تجمع الکلهای قندی در داخل سلولهای عصبی باعث مختل شدن کارکرد آنها میشود. پس از گذشت چند سال، این اعصاب تخریب میشوند و آسیب میبینند.
همچنین، سیگار را ترک کنید، زیرا سیگار کشیدن باعث تخریب رگهای خونی کوچک میشود و رگهای خونی آسیب دیده اکسیژن کافی به اعصاب نمیرسانند، که این موضوع باعث آسیب دیدن اعصاب میشود. همچنین، مصرف کمتری از الکل نیز توصیه میشود، زیرا مصرف مقادیر زیادی الکل ممکن است باعث آسیب عصبی شود.
برای حفظ سلامتی اعصاب، فشارخون خود را کمتر از 130 روی 80 میلیمتر جیوه نگه دارید، زیرا فشارخون بالا به رگهای خونی فشار وارد میآورد و رگهای خونی ضعیف نمیتوانند اعصاب را به خوبی تغذیه کنند.
همچنین، برای حفظ سلامتی اعصاب، کلسترول خون خود را زیر 200 میلیگرم در دسیلیتر نگه دارید، زیرا کلسترول بالا میتواند به رگهای خونی آسیب بزند و رگهای خونی آسیب دیده نمیتوانند اکسیژن مورد نیاز اعصاب را تامین کنند.
سالی یک بار وجود آسیب عصبی و نوروپاتی دیابتی را در خود چک کنید. یک پزشک متخصص غدد و دیابت می تواند با انجام چند آزمایش مختلف چگونگی کارکرد اعصاب شما را بررسی کند. در صورت وجود آسیب عصبی لازم است درمان شوید. هر چه نوروپاتی دیابتی زودتر تشخیص داده شود، پاسخ به درمان بهتر خواهد بود.