بیماریهای متابولیک استخوان و غده پاراتیرویید

محروميت از عناصر سازنده استخوان مانند كلسيم، ويتامين D ، اختلالات هورموني مانند يائسگي زودرس، پركاري غده پاراتيروئيد و تيروئيد (غده هايي در قسمت جلوي گلو) و بي حركتي طولاني مدت از جمله عوامل موثر در بروز پوكي استخوان به شمار مي روند.

استئوپورز (پوکی استخوان) يک اختلال اسکلتي سيستميک است که با کاهش توده استخواني و تغييرات زيرساختاري بافت استخواني مشخص و بدنبال آن افزايش شکنندگي واستعداد شکستگي استخوان حاصل مي‌شود که شايعترين بيماري متابوليک استخوان است و به آن پوکي استخوان نيز مي‌گويند.
پوكي استخوان، نوعي بيماري استخوان است كه موجب كاهش تراكم بافت استخوان و كاهش معدني شدن ( رسوب كلسيم) استخوان مي شود كه اين امر منجر به افزايش احتمال شكستگي خواهد شد.
براي كسب حداكثر توده استخواني، برخي عوامل مانند ارث و جنس غير قابل تغيير هستند اما بقيه علل مانند تغذيه، ورزش و بيماري هاي زمينه ساز پوكي استخوان را مي توان اصلاح كرد.
با درمان بيماري هاي هورموني می توان از پوكي استخوان پيشگيري کرد.
پركاري غده پاراتيروئيد از جمله عواملی است که باعث پوکی استخون می شود.
غدد پاراتيروئيد چهار عضو با اندازهٔ دانه برنج هستند که پشت غدهٔ تيروئيد قرار دارند. هنگامی که شخصی به تومورهای سرطانی بدخیم یاخوش خیم تیروئید مبتلا می شود و از سوی جراحان مورد جراحی قرار می گیرد این عضو به راحتی صدمه می خورد.

اين غدد هورمون پاراتيروئيد را ترشح مى‌کنند که همراه با ويتامين D و هورمون کلسى تونين که از تيروئيد ترشح مى‌شود به ساخت استخوان‌ها و دندان‌هاى سالم کمک مى‌کند. بیماریهای غده پاراتیروئید شامل ترشح زياد يا کم هورمون پاراتيروئيد است. غدد پاراتیروئید که در واقع چهار غده مجزا در قسمت خلفی غده تیروئید هستند با ترشح هورمون پاراتورمون وظیفه کنترل سطح سرمی کلسیم را برعهده دارد . اگر به دلیلی افزایش سطح هورمون پاراتورمون را علیرغم سطوح بالای کلسیم سرم داشته باشیم پرکاری پاراتیروئید نامیده می‌شود .

پرکاری پاراتیروئید

توليد بيش از حد هورمون پاراتيروئيد معمولاً در اثر تومور خوش‌خيم (آدنوم پاراتيروئيد) يا بزرگى يکنواخت (هيپرتروفي) يک يا تمام اين غدد است. هورمون پاراتيروئيد اضافى باعث کم شدن کلسيم استخوان‌ها و نهايتاً موجب ضعف و مستعد شدن آنها به شکستگى مى‌شود. کلسيم افزايش يافتهٔٔ خون بايد توسط کليه‌ها دفع شود که اين موضوع شرايط را براى ايجاد سنگ کليه مساعد مى‌کند. شروع ايجاد اين سنگ‌ها اغلب اولين نشانهٔ بيمارى پاراتيروئيد است.