قبلاً چاقی به عنوان نشانه‌ای از سلامت بدن در نظر گرفته می‌شد، اما این باور نادرست بوده است و به طور عام، چاقی با عوارض کوتاه و بلند مدت همراه است. در بسیاری از جوامع، به ویژه در جامعه ما، کودکان چاق به عنوان کودکانی سالم، دوست‌داشتنی و زیبا تلقی می‌شوند. مادران باردار هم با دیدن عکس‌های کودکان چاق، آرزو می‌کنند فرزندی چنینی داشته باشند و مادران کودکان دارای وزن کم یا طبیعی، در حسرت چاق شدن و به عبارت خودشان “تپل شدن” فرزندشان هستند.
چاقی باعث بوجود آمدن بعضی از بیماری‌ها می‌شود و بعضی از بیماری‌ها نیز با چاقی شدت بیشتری پیدا می‌کنند. بیماری‌هایی مانند فشار خون، زیاد شدن چربی خون، مرض قند، بیماری قلب و عروق، فتق شکم، تنگی نفس، سنگ‌های صفراوی، نقرس، اختلال قاعدگی، صاف شدن کف پاها، آتریت زانوها و درد گرفتن آنها، دردهای کمر، سیرزکید، همچنین تمامی اختلالات متابولیکی با چاقی افزایش می‌یابند.
به طور کلی، چاقی باعث بروز عوارض جدی برای سلامتی کودکان و نوجوانان می‌شود و می‌تواند منجر به کاهش طول عمر و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن در طول عمر شود. بنابراین، مدیریت و پیشگیری از چاقی در دوران کودکی و نوجوانی اهمیت بسیاری دارد.
چاقی، علاوه بر اثرات منفی آن بر سلامت جسمی، می‌تواند منجر به مشکلات روانی و اجتماعی نیز شود. افراد چاق، ممکن است احساس کم‌توانی و خستگی زیادی کنند و نتوانند به‌طور معمولی فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهند. علاوه بر این، شکل بدن نامناسب و افزایش چربی در اطراف سینه و شکم می‌تواند باعث افزایش استرس و ناراحتی شخصی شود. این افراد ممکن است با مسائل اجتماعی نیز روبرو شوند، زیرا نمی‌توانند تحمل مسخره‌کردن و توهین از سوی دیگران را داشته باشند.
به‌طور کلی، چاقی می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی کودکان و نوجوانان داشته باشد. این مشکلات می‌تواند منجر به کاهش طول عمر و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن در طول عمر شود. بنابراین، مدیریت و پیشگیری از چاقی در دوران کودکی و نوجوانی اهمیت بسیاری دارد.
اختلالات تغذیه در همه جوامع و زمان‌ها، به سلامت جامعه به‌طور کلی تهدید می‌باشد و کودکان و نوجوانان به طور خاص بیشتر از دیگران در معرض این تهدید قرار دارند. در گذشته، سوء تغذیه به عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات تغذیه‌ای کودکان و نوجوانان شناخته می‌شد، اما در سال‌های اخیر، تحولات سریع اقتصادی-اجتماعی و تغییر در نحوه زندگی باعث شده تا اختلالات تغذیه‌ای جدیدی، از جمله اضافه وزن و چاقی، در همه سنین و به ویژه در کودکان و نوجوانان، گسترش یابد.
اکنون چاقی در دوران کودکی و نوجوانی به عنوان یک مشکل سلامت عمومی شناخته می‌شود و دیگر محدود به کشورهای توسعه یافته و صنعتی نیست، بلکه در کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای کم درآمد، به سرعت در حال افزایش است.
به نظر می‌رسد که این مشکل از یک سو ناشی از تغییر الگوی غذایی و مصرف غذاهای پر انرژی با ظاهر جذاب اما ارزش غذایی کم، مصرف میان‌وعده‌های غذایی چرب یا شیرین، مصرف ناکافی مواد غذایی دارای فیبر و از سوی دیگر، کاهش فعالیت جسمانی روزانه و تنش‌های عصبی ناشی از زندگی ماشینی حاکم در بیشتر جوامع است.
چاقی یک عامل خطرزا در بروز بیماری‌های مزمن است و در بروز بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی از جمله فشارخون بالا، بیماری‌های بدخیم، کبد چرب، اختلالات گوارشی، بلوغ زودرس، اختلالات روانی از قبیل افسردگی، اضطراب، کاهش اعتماد به نفس و مشکلات عضلانی-اسکلتی مانند صافی کف پا، افزایش خطر شکستگی و مشکلات استخوان، عوارض تنفسی و اختلالات دیگر نقش دارد.
عوارض اضافه وزن بر سلامتی از سنين پايين شروع شده و تا بزرگسالي ادامه مي يابد. از آنجا كه این عوارض در طي زمان بروز مي كند، بنابراين درمان آن در مراحلي كه بيماري شكل گرفته است به تلاش زيادي نياز دارد، در نتيجه پيشگيري و كنترل اضافه وزن از سنين پايين از اهميت ويژه اي برخوردار بوده و بديهي است كه پيشگيري از اضافه وزن بسيار آسان تر، ارزان تر و موثرتر از درمان آن مي باشد.
چاقي مشكلات كوتاه مدت و دراز مدت زيادي براي كودكان و نوجوانان به همراه خواهد داشت . از طرفي بايد درنظرداشت كه چاقي در سنين كودكي با چاقي در بزرگسالي نيز همراه است به طوري كه 90-40 درصد كودكان چاق در بزرگسالي نيز از چاقي رنج خواهند برد.
بيش از 22 ميليون كودك زير 5 سال در سراسر جهان داراي اضافه وزن بوده و يا در معرض خطر اضافه وزن مي باشند.
فراوانی اضافه وزن و چاقی در مناطق مختلف ایران تفاوت های زیادی دارد. مطالعات کشوری نشان داده اند که به طور میانگین حدود 14 درصد کودکان و نوجوانان دچار اضافه وزن و چاقی هستند، در برخی مناطق این فراوانی تا حدود 30 درصد گزارش شده است. با در نظر گرفتن اینکه آمار کشوری نشان داده به طور میانگین 8/42 درصد جمعیت بزرگسال ایرانی دچار اضافه وزن و چاقی هستند ( شامل 6/28 درصداضافه وزن،8/10 درصد چاقی و 4/3 درصد چاقی مفرط)،بدیهی است باید اقداماتی بنیادی برای پیشگیری و کنترل اضافه وزن از اوان کودکی انجام شود.
حتی با وجود زمینه ژنتیکی و استعداد چاقی، می توان از بروز اضافه وزن پیشگیری کرد یا آن را کنترل کرد.
