گواتر بیماری غدۀ تیروئید است. گواتر غالباً به تورم غدۀ تیروئید در گردن اطلاق می‌شود. با این حال، بیماری گواتر می‌تواند بدون هیچ گونه تورمی در گردن رخ بدهد. غدۀ تیروئید برای غده‌های درونی خود معروف است. از طریق ترشحات خود، این غده فعالیت‌های روزانۀ ما را تنظیم می‌کند، هوموستاز را در طول دوره‌های استرس و فشار روانی حفظ کرده و تعادل مناسبی برای دستگاه‌های تنظیم کنندۀ بدن فراهم می‌کند. هیچ بخشی از بدن ظاهراً از اثرات این بیماری در امان نیست.
درصد کمی از برجستگیها و توده های تیروئیدی ممکن است سرطانی باشند. سرطان تیروئید نادر است ولی میزان آن رو به افزایش است. برای درمان سرطان تیروئید معمولا جراحی به کار می‌رود. همچنین جراحی در درمان برخی از موارد گواتر یا بزرگ شدن تیروئید، توده های تیروئیدی و در موارد نادری از پرکاری تیروئید به کار می‌رود.
زن‌ها بیشتر از مردان مستعد دچار شدن به بیماری حاد گواتر هستند. زنانی که بیش از حد کار می‌کنند و از استراحت و آرامش کافی برخوردار نیستند بیشتر به بیماری گواتر دچار می‌شوند. دوره‌هایی که زنان بیشتر دچار بیماری گواتر می‌شوند به هنگام بلوغ، در طول حاملگی، در دوران یائسگی یا هنگامی است که فشار جسمی زیادی بر روی بدن وارد می‌شود.
علائم گواتر
تشخیص نخستین علائم بروز گواتر سخت است، زیرا دورۀ بروز آن بسیار کوتاه است. علائم گواتر معمولاً به هنگام بروز اختلالات روحی و روانی ظهور پیدا می‌کند و ممکن است تقریباً بی‌علامت باشد. هنگامی که علائم دیگر گواتر ظهور پیدا می‌کند، دوره‌های اختلالات روحی و روانی به تدریج با گذشت زمان افزایش پیدا می‌کند. این علائم شامل از دست دادن نیروی تمرکز، افسردگی و گریه کردن است. بیمار به راحتی تحریک شده و دچار فروپاشی عصبی می‌شود.
غدۀ تیروئید ممکن است بزرگ شود، اما این هیچ ارتباطی با شدت بیماری ندارد، زیرا در موارد بسیار حاد عملاً هیچ تورم قابل رویتی وجود ندارد. ضربان قلب همیشه سریع اما منظم می‌زند و هر هیجان غیرضروری این را به ضربان سریعی افزایش می‌دهد که می‌تواند حتی به غدۀ تیروئید نیز منتقل شود. در بیشتر موارد مرتبط با گواتر، لرزش دست و حسی از خستگی شدید به همراه فقدان نیرو برای انجام هر نوع حرکتی بر روی ماهیچه‌ها وجود دارد. چشم‌ها ممکن است به بیرون جهیده شود اگرچه این در تمامی بیماران رخ نمی‌دهد.
یکی از علائم بسیار هشدار دهندۀ گواتر کاهش وزنی است که هیچ درمانی ظاهراً نمی‌تواند بر آن غلبه کند و این کاهش وزن می‌تواند تا زمانی ادامه پیدا کند که بیمار کاملاً احساس ضعف کند. تمامی علائم بروز گواتر در بدن به تدریج ظاهر می‌شود و به همین دلیل است که بسیاری از زنان تا زمانی که این بیماری به مرحلۀ حاد نرسد از هیچ چیزی شکایت نمی‌کنند.
هنگامی که گواتر ظاهر می شود، نباید فرض کرد که این عود کردن ناگهانی بیماری است، زیرا بیماری نه اختلال ناگهانی در سیستم سلامتی بدن و نه نشانۀ این است که فقدان تدریجی در سلامتی وجود دارد. عملاً در هر بیماری، در عملکرد روده اختلال ایجاد شده و کل بدن در طول سال‌ها به آرامی سمی می‌شود.
دلایل گواتر
کمبود ید در رژیم غذایی شایع‌ترین دلیل بروز گواتر است. غدۀ تیروئید از ید آلی در ترشح خود استفاده کرده و رژیم غذایی عاری از ید آلی عامل مهمی در بروز بیماری گواتر در موارد مشخصی می‌باشد، به ویژه اگر اختلالات جسمی و روحی و روانی دیگری نیز وجود داشته باشد.
با این حال، باید از این موضوع این گونه استنباط کرد که مصرف ماهی و سایر غذاهای دریایی برای پیشگیری از گواتر ضروری است یا اینکه افرادی که مقدار زیادی ماهی می‌خورند ضرورتاً در برابر این بیماری ایمن هستند. در حقیقت، ید آلی به ویژه در تمامی غذاهایی وجود دارد که در زمین و دریا می‌روید. گواتر به تدریج بر روی افرادی اثرگذار است که از غذاهای بی‌خاصیت یعنی غذاهای پخته و تصفیه شده استفاده می‌کنند و نه افرادی که از غذاهای خام و پخته نشده مصرف می‌کنند.
منبع: سایت دکتر آرام
