بعد از نفخ کردن‌ها، تغییراتی در خلق‌وخو و گرفتگی‌های بدن، آخرین چیزی که در طی سندروم پیش از قاعدگی مشاهده خواهید کرد، ظاهر شدن یک جوش قرمز بزرگ بر روی صورتتان است؛ اما متأسفانه آکنه زدن قبل از پریود، یکی از نشانه‌های ناخوشایند و شایع سندروم پیش از قاعدگی است. آکنه و جوش قبل از قاعدگی یا ظاهر شدن آکنه در هر ماه که هم‌زمان با شروع پریودی‌تان می‌باشد، امری بسیار شایع است. طبق تحقیقات صورت گرفته، بیش از 60 درصد از زنانی که مستعد جوش و آکنه زدن هستند، قبل از شروع قاعدگی‌شان جوش می‌زنند. این جوش‌ها معمولاً هفت تا ده روز قبل از پریود شروع شده و به محض شروع خونریزی قاعدگی بهتر می‌شوند.
جوش و آکنه قبل از پریود
آکنه قبل از پریود یکی از علائم شایع سندروم پیش از قاعدگی است. این آکنه‌ها ممکن است به علت تغییرات هورمونی که در طول چرخه قاعدگی هر زنی رخ می‌دهد، ظاهر شوند. افزایش سطح پروژسترون در اواسط این چرخه ممکن است باعث تحریک غدد چربی در پوست شود و منجر به ترشح چربی در پوست شود. این ترشح چربی، همراه با افزایش سطح تستسترون در طول و قبل از خونریزی قاعدگی، می‌تواند باعث ایجاد جوش و آکنه قبل از پریود شود. این نوع آکنه‌ها به صورت منافذی پر از چربی اضافی، چرک و سلول‌های مرده‌ی پوست ظاهر می‌شوند و باعث تکثیر باکتری‌ها و تولید عفونت می‌شوند.
برای جلوگیری از این نوع آکنه‌ها قبل از پریود، می‌توانید از قرص‌های ضدبارداری و داروهایی مانند اسپیرونولاکتون استفاده کنید. همچنین، خانم‌های چاق بیشتر مستعد جوش زدن قبل از قاعدگی هستند و با کاهش وزن می‌توانند از بروز این نوع آکنه‌ها جلوگیری کنند. برای جلوگیری از بروز آکنه قبل از پریود، مراقبت بیشتری از پوستتان داشته و آن را تمیز نگه دارید. در صورت بروز آکنه‌های شدید، می‌توانید به پزشک مراجعه کرده و از ایزوترتینوین یا آنتی‌بیوتیک‌های با دوز پایین استفاده کنید.
علل بروز آکنه قبل از پریود
مدت‌زمان یک چرخه‌ی قاعدگی عادی در یک زن، حدود 28 روز است و در تمام این مدت پیوسته تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. در نیمه‌ی اول این چرخه، سطوح هورمون استروژن بالا می‌رود، در حالی که در نیمه‌ی دوم این چرخه، سطوح هورمون پروژسترون بالا می‌رود. اما با نزدیک شدن زمان پریودی‌تان، سطح این دو هورمون افت می‌کند. در این حین سطح تستسترون که یک هورمون مردانه است و در زنان به مقدار بسیار کمی تولید می‌شود، ثابت می‌ماند. این امر حاکی از آن است که قبل و در طی پریودی‌تان، سطح تستسترون در مقایسه با هورمون‌های زنانه‌ی دیگر (استروژن و پروژسترون) نسبتاً بالا می‌باشد.
به خاطر این تغییرات هورمونی، تغییرات مختلفی در پوست خانم‌ها رخ می‌دهد. بالا رفتن سطح پروژسترون در اواسط چرخه‌ی قاعدگی سبب تحریک ترشح چربی پوست از غدد چربی می‌شود. چربی پوست یا سبوم یک ماده‌ی چرب و غلیظ است که به‌طور طبیعی پوستتان را چرب و مرطوب نگه می‌دارد. همچنین افزایش سطح پروژسترون موجب متورم شدن پوست و فشرده شدن منافذ پوستتان می‌شود. این امر به خاطر انباشته شدن سبوم یا چربی پوست در زیر سطح پوست می‌باشد.
به‌علاوه، افزایش سطح تستسترون قبل و در طی دوره‌ی خونریزی ماهانه ممکن است موجب تحریک غدد چربی شده و چربی بیشتری ترشح کنند. تأثیرات افزایش چربی پوستی ممکن است در بین خانم‌ها متفاوت باشد. در بعضی خانم‌ها، این امر ممکن است یک برافروختگی و سرخی را در پوست ایجاد کنند در حالی که در بعضی دیگر به خاطر انباشته شدن چربی اضافی به همراه چرک، آلودگی و سلول‌های مرده‌ی پوست در منافذ پوست، منجر به ایجاد آکنه قبل از قاعدگی شود.
افزایش چربی زیر پوست، محیط عالی را برای تکثیر و تولید مثل باکتری‌های تولید کننده‌ی جوش (آکنه سیتوباکتریال) فراهم می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما، نسبت به باکتری‌ها واکنش نشان داده و متابولیک‌های آن منجر به بروز التهابی همراه با جوش‌هایی قبل از پریود می‌شوند.
علائم جوش و آکنه‌ی قبل از قاعدگی
زائده‌هایی که به خاطر آکنه‌ی قبل از قاعدگی بر روی پوستتان ایجاد می‌شوند ممکن است به‌صورت دانه‌های چربی در دو نوع جوش‌های سفید و جوش‌های سرسیاه ظاهر شوند. جوش‌های سرسیاه، دانه‌های چربی بازی هستند که در سطح پوست باز می‌مانند. به همین خاطر اکسیژن هوا روی آن‌ها تأثیر می‌گذارد و رنگ آن‌ها را سیاه می‌کند. جوش‌های سفید، دانه‌های چربی بسته شه ای هستند که در زیر سطح پوست بسته هستند.
به غیر از جوش‌های سفید و سرسیاه، علائم دیگر آکنه‌ی قبل از قاعدگی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- جوش قرمز یا سفت‌دانه (papules)؛ برآمدگی‌های کوچک قرمزی که براثر عفونت و التهاب فولیکول‌های مو ظاهر می‌شوند.
- جوش زیر سرسفید یا چرکدانه (pustules)؛ جوش‌های قرمز کوچک چرک دار
- ندول یا جوش زیرپوستی (nodules): برآمدگی‌های سفت که اغلب دردناک بوده و در زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند
- کیست یا جوش کیسه‌ای چرکی: برآمدگی‌های بزرگی که در زیر سطح پوست نمایان می‌شوند. این جوش‌های حاوی چرک هستند و عموماً دردناک هستند.
آکنه‌های قبل از قاعدگی بیشتر در نواحی چانه و کناره‌ها ظاهر می‌شوند.
آیا جوش قبل از قاعدگی، نوعی جوش هورمونی است؟
بله جوش و آکنه‌ی قبل از پریودی نوعی جوش هورمونی است زیرا بر اثر تغییراتی در سطح هورمون‌ها در طی چرخه‌ی قاعدگی رخ می‌دهد.
چگونه از بروز آکنه قبل از پریود جلوگیری کنیم؟
با انجام کارهای زیر می‌توانید از بروز آکنه قبل از پریودی جلوگیری یا آن را کنترل کنید:
قرص‌های ضدبارداری
استفاده از قرص‌های ضدبارداری می‌تواند به کنترل آکنه‌های قبل از قاعدگی کمک کند. این قرص‌ها می‌توانند سطح استروژن را افزایش داده و تأثیرات تستسترون را کاهش دهند. آن‌ها با افزایش پروتئین گلوبولین اتصال دهنده هورمون جنسی (SHBG) در خون، میزان تستسترون آزاد موجود در جریان خون را کاهش می‌دهند. این اقدام می‌تواند منجر به کاهش آکنه‌های قبل از قاعدگی شود.
علاوه بر این، قرص‌های ضدبارداری ممکن است میزان تولید چربی را نیز کاهش دهند. اما باید توجه داشت که برای دیدن نتایج، نیاز به صبر دارید. برخی از افراد ممکن است در 3 تا 4 ماه اول استفاده از قرص‌های ضدبارداری، تاکیلوزیون آکنه بیشتری را تجربه کنند به دلیل واکنش بدن به تغییرات هورمونی. اما این مشکل ممکن است با عادت بدن به این قرص‌ها بهبود یابد.
سپیرونولاکتون
اگر قرص‌های ضدبارداری تأثیری روی شما نداشته است، پزشک ممکن است دارویی را برای کاهش سطح تستسترون برای شما تجویز کند. این دارو تحت عنوان سپیرونولاکتون (Spironolactone) شناخته می‌شود و تولید چربی در پوست (بر اثر تستسترون) را کاهش می‌دهد. عوارض جانبی مصرف این دارو ممکن است شامل پریود نامنظم، درد در سینه‌ها، خستگی و سردرد باشند. سپیرونولاکتون ممکن است برای همه‌ی خانم‌ها مناسب نباشد، از این رو باید با پزشک خود درباره‌ی مزایای و خطرات آن مشورت کنید.
کاهش وزن
هر چیزی که گلوبولین اتصال دهنده هورمون جنسی (SHBG) را کاهش دهد ممکن است منجر به افزایش جوش و آکنه شود. چاقی یکی از عوامل اصلی و عمده‌ای ست که SHBG را کاهش داده و تستسترون را افزایش می‌دهد؛ بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم و رسیدن به وزنی مطلوب و سالم و حفظ آن می‌تواند به کنترل آکنه و جوش قبل از پریود کمک کند.
از بهترین شیوه‌های مراقبت و بهداشت پوست را استفاده کنید
ورود هر گونه باکتری اضافی به پوست می‌تواند باعث افزایش شدت آکنه قبل از قاعدگی شود. برای جلوگیری از ظهور آکنه قبل از قاعدگی، باید پوست خود را به حداکثر تمیزی نگه دارید. اجتناب از لمس پوست صورت مهم است، زیرا دست‌ها ممکن است باکتری و آلودگی را به پوست منتقل کنند. همچنین، تلفن همراه خود را به طور منظم تمیز کنید، زیرا می‌تواند محیطی برای رشد باکتری‌ها باشد. قرار دادن تلفن همراه بر روی نواحی حساس صورت مانند چانه و کناره‌های صورت، می‌تواند باعث ظهور جوش‌ها قبل از قاعدگی شود. هنگام تمرین در باشگاه ورزشی، قبل از استفاده از دستگاه‌های ورزشی، تشک‌ها را با یک حوله بپوشانید تا از آلودگی پوست به دلیل تماس با سطوح دیگران جلوگیری شود. همچنین، اجتناب از مصرف سیگار می‌تواند در کاهش ظهور جوش و آکنه مؤثر باشد، زیرا سیگار کشیدن نقشی در بروز انواع مختلف جوش و آکنه دارد.
برای جوش‌های قبل از قاعدگی شدید، باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید. این پزشکان یکی از داروهای زیر را برای رفع علائم آکنه قبل از پریودی برای شما تجویز می‌کنند:
ایزوترتینویین
اگر درمان‌های دیگر روی شما تأثیری نداشته است یا دچار آکنه‌ی خیلی شدید و کیستی هستید، بهتر است ایزوترتینویین(isotretinoi)مصرف کنید که یکی از مشتقات ویتامین D است. این دارو ممکن است باعث عوارض جانبی جدی شود از جمله نقایصی در زایمان در زنان باردار و بالا رفتن خطر خودکشی؛ بنابراین قبل از مصرف این دارو، درباره‌ی همه‌ی خطرات و عوارض جانبی این دارو با پزشکتان صحبت کنید.
داروهای انتی بیوتیک (دوز پایین)
اگر از زائده‌های عمیق و مستمر آکنه بر روی پوست خود رنج می‌برید، پزشک ممکن است مصرف تتراساکلین با دوز پایین را برای پنج روز تجویز کند که می‌توانید مصرف آن را چند روز قبل از شروع پریودی‌تان آغاز کنید. متخصص پوست می‌تواند با انجام درمان‌های بخصوصی در مطب همچون تزریق کورتون، لایه‌برداری و لیزر درمانی یا جراحی آکنه‌ی شدید، آکنه‌ی قبل از پریود را برطرف کند.
نکاتی دیگر
راه‌حل‌های کلی نیز برای پیشگیری از آکنه‌ی قبل از قاعدگی وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید. برخی از آن‌ها به شرح زیرند:
- صورتتان را دو بار در روز با یک تمیزکننده‌ی مناسب و فاقد چربی بشویید.
- برای برطرف ساختن چربی اضافی پوست، از یک کرم ضد آکنه‌ی موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید.
- از لوازم آرایشی حاوی روغن پرهیز کنید.
- قبل از خواب حتماً آرایشتان را پاک کرده و صورتتان تمیز کنید.
- بعد از ورزش دوش بگیرید.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
- سعی کنید استرستان را کاهش دهید.
- رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشید که حاوی مقدار بسیار کمی قندها و چربی‌های تصفیه شده باشد.
