رتینوپاتی دیابتی

[sbu_post_image]

در مواقعی که قند خون بالا است تغییراتی در چشم پدید می آید که موجب تاری موقتی دید می شود و همچنین آسیب هایی به چشم وارد می شود که اگر به سرعت درمان نشود باعث کاهش قدرت دید و حتی نابینایی می شود. آسیب به شبکیه یا رتین از عوارض چشمی دیابت سبب ایجاد رتینوپاتی می‌شود. بیماری دیابت سبب آسیب به دیواره‌ی عروق خونی می‌شود که این آسیب در مراحل ابتدایی سبب نشت مایع و پروتئین داخل عروق به فضای خارج عروق، و در مراحل بعدی سبب خونریزی‌های ریز و نقطه مانند در سطح شبکیه، و در مراحل انتهایی سبب انسداد رگ‌های ریز شبكیه می شود و در مناطقی که این مویرگ‌ها بسته شده‌اند، به علت نرسیدن خون و کاهش اکسیژن تحویلی به بافت‌‌ها، با خاصیت جبرانی، رگ‌های جدیدی پدید می‌آید كه این رگ‌ها سلول‌های محافظ ندارند و وقتی خون وارد آن‌ها می‌شود، به داخل حفره‌ی زجاجیه (ویتره) نشت پیدا می‌كند و ادامه این خونریزی‌ها و رگ‌های غیر طبیعی ایجاد شده، در نهایت به كنده شدن شبكیه می انجامد.

ابتلا به رتینوپاتی دیابتی ممکن است در موارد شدید نهایتا سبب نابینایی گردد. اگر مبتلا به دیابت هستید به خاطر داشته باشید كه روش‌های تشخیصی و درمانی جدیدی برای تشخیص زودرس و درمان سریع مشكلات بینایی وجود دارد كه می‌توان از پیشرفت ضایعات چشمی جلوگیری نمود.

هرچه طول بیماری دیابت بیشتر باشد احتمال رتینوپاتی دیابتی بیشتر می‌شود. در نزدیک به ۸۰٪ کسانی که لااقل ۱۵ سال دیابت دارند صدمه به عروق شبکیه و رتینوپاتی دیابتی دیده می‌شود. در مبتلایان به دیابت نوع یک (نوع جوانان) احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی در سنین پایین‌تر بیشتر است. رتینوپاتی دیابتی یكی از علل اصلی كاهش دید است و كسانی كه دیابت درمان نشده دارند ۲۵ برابر شانس بیشتری برای كوری نسبت به افراد عادی دارند. البته امروزه با بهبود وسایل تشخیصی و درمانی، فقط درصد كوچكی از بیماران مبتلا به دیابت مشكلات جدی ناشی از كاهش دید خواهند داشت، مشروط به این كه به موقع به چشم پزشك مراجعه نمایند.

علائم رتینوپاتی دیابتی

در مرحله رتینوپاتی زمینه‌ای، علائم واضحی وجود ندارد. با این حال، اگر تورم مرکز دید ایجاد شود، تاری دید به طور تدریجی ایجاد می‌شود. معاینه چشم پزشکی تنها راهی است که می‌تواند تغییرات داخل چشم را شناسایی کند. وقتی خونریزی رخ می‌دهد، دید تار می‌شود، لکه‌هایی در آن ظاهر می‌شود و حتی ممکن است دید به طور کامل از بین برود.

رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو، اگرچه بدون درد است، اما شکل شدیدی از رتینوپاتی دیابتی است و نیاز به توجه پزشکی فوری دارد. حاملگی و افزایش فشار خون ممکن است رتینوپاتی دیابتی را تشدید کنند.

درمان رتینوپاتی دیابتی

برای درمان مسائل زیر را در نظر می­گیرند: سن، تاریخچه پزشکی، میزان آسیب به شبکیه. در بسیاری موارد احتیاجی به درمان نیست اما بیمار باید بطور مرتب تحت معاینات چشمی قرار گیرد. در دیگر موارد، درمان برای متوقف کردن صدمات ناشی از رتینوپاتی دیابتی و در صورت امکان بهبود دید انجام می­ شود.

• درمان جراحی لیزر برای رتینوپاتی دیابتی

این روش اغلب در درمان رتینوپاتی دیابتی موثر است. در این روش، یک اشعه قوی از نور لیزر بر روی قسمت صدمه دیده شبکیه متمرکز می‌شود. تابش اشعه لیزر رگهای نشت کننده را می‌بندد و بدینوسیله تورم مرکز دید کم می‌شود. این نوع درمان به عنوان “فوتوکوآگولاسیون – Photocoagulation” شناخته می‌شود.

در موارد رشد رگهای خونی غیرطبیعی (نئوواسکولاریزاسیون)، تابش اشعه لیزر در تمامی قسمت‌های کناری پرده شبکیه استفاده می‌شود. اثرات ناشی از لیزر باعث کاهش رشد رگهای خونی غیرطبیعی می‌شود و همچنین شبکیه را به پشت چشم می‌چسباند و مانع جدا شدگی شبکیه می‌شود. جراحی لیزر در درمان رتینوپاتی دیابتی ممکن است در یک کلینیک بصورت سرپایی انجام شود. این جراحی می‌تواند سیر کاهش دید را کُند کند در صورتی که رتینوپاتی دیابتی در مراحل اولیه تشخیص داده شود. حتی در مراحل پیشرفته بیماری (رتینوپاتی پرولیفراتیو) نیز، جراحی لیزر شانس کاهش شدید دید را کم می‌کند.

• کرایوتراپی(سرد کردن) برای درمان رتینوپاتی دیابتی

اگر زجاجیه بدلیل وجود خون کدر باشد جراحی لیزر را تا زمانیکه خون جذب شود نمی‌توان انجام داد. در بعضی موارد خونریزی زجاجیه، کرایوتراپی یا یخ زدن شبکیه ممکن است در کوچک شدن رگهای خونی غیرطبیعی کمک کننده باشد.

• ویترکتومی (برداشتن زجاجیه) در درمان رتینوپاتی دیابتی

در موارد پیشرفته‌ی رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو، ممکن است پزشک چشم پیشنهاد برداشتن زجاجیه را بدهد. این جراحی میکروسکوپی در اتاق عمل انجام می‌شود. ویترکتومی، که یک فرایند جراحی است، زجاجیه پر شده از خون را بر می‌دارد و به جای آن ماده شفافی را جایگزین می‌کند. حدود ۷۰٪ از بیماران پس از این جراحی بهبودی دید خود را تجربه کرده‌اند. گاهی اوقات، پزشک ممکن است قبل از انجام عمل برداشتن زجاجیه، برای چند ماه یا حتی یکسال صبر کند تا امکان دارد خونریزی به طور خودبخود جذب شود.

• درمان رتینوپاتی دیابتی با ترمیم شبکیه

در صورتیکه بافت تخریب شده در رتینوپاتی دیابتی منجر به جداشدگی شبکیه از پشت چشم شود کاهش شدید دید یا کوری را موجب می­شود مگر اینکه جراحی برای چسباندن شبکیه بموقع و با موفقیت انجام شود.

برای آشنایی با ” عوارض چشمی ناشی از مرض قند ” بر روی لینک کلیک کنید.

منبع: ویکی پدیا. چشم پزشک. مهرگان