[sbu_post_image]
واژه ناباروری و نازایی، اغلب به عنوان یک اصطلاح کلی برای توصیف وضعیتی بکار میرود که یک زن قادر به باردار شدن نیست. تعریف واقعی و پزشکی نازایی در زنان این است که یک زن پس از 12 ماه (حداقل سه بار در هفته) انجام نزدیکی محافظت نشده و منظم، قادر به بارداری نیست. درمان نازایی میتواند مسئله عاطفی و بسیار ناراحتکننده برای زنان و نیز مردان باشد، از این روی، دریافت توصیهها و مشاوره حرفهای در این زمینه بسیار مهم است.
در مورد ناباروری باید گفت که حدود ۵۰ درصد موارد ناباروری ناشی از مشکل هم مرد و هم زن است و ۲۵درصد موارد مشکل از زن و ۲۵درصد مشکل از مرد است، برای همین در مراکز ناباروری زن و مرد با هم ویزیت می شوند. در بعضی موارد ناباروری، ما اختلال را می بینیم اما علت را پیدا نمی کنیم که به این می گوییم ناباروری با علت نامشخص، گاهی هم مرد و زن سالم هستند اما از هم بچه دار نمی شوند اما اگر جدا شوند و با افراد دیگر ازدواج کنند می توانند صاحب بچه شوند که به این ناباروری می گوییم ناباروری با علت غیرقابل توضیح. همه زوج های نابارور می توانند برای درمان اقدام کنند، یعنی امکانات و پیشرفت های جدید باعث شده که تقریبا همه زوج ها اگر همه شیوه های درمان را قبول کنند صاحب فرزند شوند.
دارو های باروری
داروهای باروری خوراکی یا تزریقیاند. پیش از مصرف هر دارو، باید همۀ تستهای تشخیصی لازم انجام شود تا علت مشکلات باروری بهدقت مشخص گردد.
-
داروهای باروری تحریک تخمک گذاری
داروهای باروری تحریک تخمک گذاری زمانی تجویز میشوند که به دلیل بینظمی یا فقدان قاعدگی و در واقع، بهدلیل آزاد نشدن تخمک، بارداری رخ نمیدهد.
هورمون لوتئینی (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) سیکلهای قاعدگی و تخمکگذاری را تنظیم میکنند. اگر به دلیل ترشحنشدن مقدار کافی هورمونهای LH و FSH از غدۀ هیپوفیز یا پاسخندادن تخمدانها به سطح معمول هورمونها، تخمکگذاری رخ ندهد، داروهای تخمکگذاری تجویز میشوند. داروهای تخمک گذاری همانند هورمون زنانۀ استروژن عمل میکنند؛ باعث رشد تخمکها در تخمدان و آزادشدن آنها میشوند. در واقع، حدود 40 تا 45 درصد از زوجها برای رفع مشکلات تخمکگذاری و باردارشدن، کلومیفن سیترات، متداولترین دارو برای تحریک تخمکگذاری، مصرف میکنند.
-
درمان ناباروری با داروهای جلوگیری از تخمک گذاری زودرس
هورمون آزادکنندۀ گنادوتروپین (GnRH) هورمونی است که به غدۀ هیپوفیز برای آزادکردن LH و FSH سیگنالدهی میکند. علت باردارنشدن برخی زنان این است که تخمک را پیش از رسیدن آزاد میکنند. در این موارد داروهای باروری، با تغییر زمان تخمکگذاری، مانع آزادشدن تخمک پیش از بلوغ آن میشوند. همچنین این داروها باعث بهبود کیفیت تخمکها میشوند.
-
داروهای باروری افزایشدهنده حساسیت به انسولین
بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک به انسولین مقاومند. در واقع، بدن این دسته از افراد بیش از حد انیسولین تولید میکند و سطح بالای انسولین موجب سیگنالدهی به تخمدانها برای ترشح بیش از اندازۀ آندروژن (هورمون مردانه) میشود؛ وضعیتی که موجب اختلال در رشد و آزادشدن تخمکها میگردد. داروهای افزایشدهندۀ حساسیت به انسولین میتوانند به کاهش سطح آندروژن مازاد و بهبود تخمکگذاری کمک کنند.
-
درمان ناباروری و داروهای کاهش دهنده پرولاکتین
پرولاکتین بیش از حد (هورمون مسئول تولید شیر) مانع آزادشدن تستوسترون و تولید اسپرم در مردان میشود. در زنان نیز، سطح بالای پرولاکتین در خون، مانع آزادشدن FSH و LH و در نتیجه، توقف تخمکگذاری میشود. برخی داروها میتوانند مقدار پرولاکتین آزادشده از غدۀ هیپوفیز را کاهش دهند. تأثیر این داروها در 90 درصد موارد بسیار موفقیتآمیز است و موجب تنظیم سطح پرولاکتین میشود. در واقع، اگر تنها عامل ناباروری بالابودن سطح پرولاکتین باشد، مصرف داروهای کاهشدهندۀ سطح پرولاکتین در 85 درصد موارد موجب رفع ناباروری میشود.
مردانی که می خواهند قدرت باروری خود را افزایش دهند، ممکن است به خوردن بیشتر میوه ها و سبزیجات روی بیاورند. هرچه مصرف میوه ها و سبزیجات در مردان بیشتر باشد، اسپرم آنها نیز جنبندگی بیشتری می یابد.
به طور کلی مردانی که کمترین مقدار میوه و سبزیجات را مصرف می نمودند، کمترین میزان جنبندگی اسپرم را داشتند.
کیفیت اسپرم تا حد زیادی به مصرف آنتی اکسیدان در رژیم غذایی بستگی دارد. آنتی اکسیدان ها، مثل آنچه در میوه ها و سبزیجات وجود دارد، می تواند به جلوگیری از آسیب رسیدن به اسپرم که باعث میشود کند و تنبل شوند و توانایی بارور کردن تخم را از دست دهند، کمک می کند. به ویژه، آنتی اکسیدان های گلوتاتیون و کریپتوکسانتین، که بیشتر در سبزیجات، گوجه فرنگی، فلفل و پرتقال وجود دارد، قدرت و سلامت اسپرم را تضمین می کند.
مردهایی که می خواهند بچه دار شوند، بهتر است از انواع و اقسام میوه ها و سبزیجات، حداقل ۵ وعده در روز، استفاده کنند. همچنین مردها بهتر است از خوابیدن طولانی مدت در وان آب داغ و کشیدن سیگار و ماریجوانا که همه به اسپرم آسیب می رساند، خودداری کنند.
آشنایی با روش های باروری و درمان ناباروری (کلیک کنید)
منبع: آفتاب. جام جم سرا. دکتر سلام