جراحی تیروئید به چندین دلیل از جمله ندول‌های نشانه‌ای تیروئید، کیست‌های راجعه تیروئید، گواتر، بیماری گریوز و اطمینان از عدم وجود سرطان تیروئید یا درمان آن، انجام می‌شود. هدف جراحی تیروئید برداشتن بخشی از غده تیروئید یا تمامی آن است. معمولاً بعد از عمل بیمار یک شب در بیمارستان بستری می‌شود.
اختلالات تیروئید
ندول تیروئید
عبارت ندول تیروئید به هرگونه رشد غیرعادی سلول‌های تیروئید و تبدیل شدن آن‌ها به یک توده در غده تیروئید اشاره دارد. ندول‌ها به صورت تکی یا جمعی تشکیل شده و باعث بزرگ شدن تیروئید می‌شوند (گواتر ندولر غیرسمی). ندول تیروئید عارضه شایعی است که حدود ۳۰% از افراد به آن مبتلا می‌شوند. اگرچه اکثر ندول‌های تیروئید خوش‌خیم هستند، اما ندول‌های تکی تیروئید که قطری بیش از ۲ سانتی‌متر دارند در معرض خطر بالای بدخیم شدن قرار دارند.
سرطان تیروئید یکی از معدود سرطان‌هایی است که تعداد مبتلایان به آن در حال افزایش است. مطابق آمار انجمن سرطان آمریکا، هر ساله ۴۷۰۰۰ مورد جدید از سرطان تیروئید در این کشور تشخیص داده می‌شود. بیشترین افزایش سرطان تیروئید در زنان بالای ۴۵ بوده است. سرطان پاپیلاری تیروئید شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید است (۸۰%). سایر انواع سرطان تیروئید عبارتند از فولیکولار، مدولاری، آناپلاستیک و لنفوما.
تشخیص
برخی آزمایش‌های مورد استفاده برای تشخیص و برنامه‌ریزی برای جراحی تیروئید عبارتند از:
- اولتراسوند تیروئید
- تصویربرداری از مقطع عرضی گردن: سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی
- عکس رادیولوژی قفسه سینه
- نازولارنگوسکوپی انعطاف‌پذیر
- آزمایش مقدار کلسی‌تونین در خون برای بررسی سرطان مدولاری تیروئید در برخی بیماران
قبل از جراحی
پس از تعیین زمان جراحی، اقدامات لازم برای ارزیابی قبل از عمل شما نیز انجام می‌شود. معاینات و آزمایش‌های قبل از عمل می‌تواند شامل تست‌های آزمایشگاهی، عکس رادیولوژی قفسه سینه و نوار قلب باشد. جراح نوع جراحیتان را برای شما شرح داده و توضیح می‌دهد که چرا به انجام آن نیاز دارید. جراح شما این اطلاعات را با جزئیات در اختیارتان قرار داده و به تمام پرسش‌هایتان پاسخ می‌دهد.
در صورت استفاده از آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌بایست یک هفته قبل از عمل مصرف آن‌ها را متوقف کنید. شب قبل از جراحی بعد از نیمه شب چیزی نخورده یا ننوشید و خوب بخوابید.
روز جراحی
پزشکتان محل انجام عمل و زمانی که باید در روز عمل در بیمارستان حضور داشته باشید را به شما اعلام می‌کند. توجه داشته باشید که حتماً باید ۲ ساعت قبل از جراحی در بیمارستان حضور داشته باشید.
جراحی چگونه انجام خواهد شد؟
به شما داروی بیهوشی عمومی تزریق می‌شود که باعث می‌شود به خواب بروید. بالش‌های مخصوص طوری زیر گردنتان قرار داده می‌شوند که سرتان به عقب خم شود. در قاعده گردن برشی به طول ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر ایجاد می‌شود. جراح با استفاده از لنزهای بزرگنمایی محل غده تیروئید و ساختارهای مرتبط با آن را مشخص کرده و تمامی یا بخشی از تیروئید را برمی‌دارد. گاهی اوقات به یک جراحی اضافی برای برداشتن گره‌های لنفاوی و ساختارهای دیگری نیاز است. سپس، برش بخیه زده شده و روی آن با چسب‌های نواری استری استریپ و یک گاز خشک و بانداژ بسته می‌شود. این جراحی کلاً ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشد. بعد از جراحی به مدت چند ساعت در اتاق ریکاوری باقی خواهید ماند. در مدتی که اثر بیهوشی از بین می‌رود تحت نظر خواهید بود.
بعد از جراحی
بعد از جراحی برای شام یک غذای مایع به شما داده می‌شود. در این زمان گلویتان سوزش خواهد داشت که پرستار برای تسکین آن از لازنج یا اسپری گلو استفاده می‌کند. اگر درد داشتید پرستار برای رفع آن به شما یک داروی مسکن مایع می‌دهد. روی گردنتان یک بانداژ قرار داده می‌شود که فردا برداشته خواهد شد. برای کاهش تورم، قسمت سر تخت بالا آورده می‌شود. تا روز بعد به وسیله یک خط وریدی به شما مایعات داده می‌شود. همچنین، آزمایش‌های متداول خون از شما به عمل خواهد آمد. صبح روز بعد به شما غذای معمولی داده می‌شود. اکثر افراد بعد از صبحانه برای مرخص شدن آماده هستند.
برش
پس از برداشتن بانداژ، متوجه خواهید شد که برش با نوار چسب‌های استریپ پوشانده شده است. این نوار باید تا حدود یک هفته در جایشان باقی بمانند. همچنین، روز بعد از جراحی می‌توانید دوش بگیرید. سعی کنید ناحیه گردن تا حد ممکن خشک بماند و بعد از دوش گرفتن هم محل جراحی را به آرامی با حوله خشک کنید. بخیه‌ها حدود یک هفته و نیم بعد از جراحی در مطب کشیده می‌شوند. عفونت در موارد بسیار نادری رخ می‌دهد. اگر متوجه هرگونه قرمزی یا ترشحی از محل برش شدید با جراحتان تماس بگیرید. بعد از کشیدن بخیه‌ها، مهمترین کاری که می‌توانید برای بهبود ظاهر اسکار عملتان انجام دهید، محافظت از آن با یک کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی ۳۰ به مدت یک سال است. در طول این یک سال ممکن است اسکار برآمده یا قرمز شود، با این حال تقریباً در تمام موارد این اسکار بعد از این مدت به یک خط نازک تبدیل می‌شود که کمتر به چشم می‌آید.
بعد از جراحی چه احساسی خواهم داشت؟
هر فرد احساسات مختلفی دارد، اما احتمالاً تا چند روز بعد از عمل احساس خستگی و کمی درد خواهید کرد. علاوه بر محل برش، عضلات بالای کمر و شانه‌های شما نیز دردناک خواهند بود، که به دلیل نحوه قرار گرفتن گردنتان در طول جراحی است. در بیمارستان به شما داروی مسکن مایع داده خواهد شد و برای استفاده در خانه نیز قرص‌های مسکن تجویز می‌شود.
بعد از عمل، گلوی شما دچار سوزش و درد خواهد شد که ناشی از قرار گرفتن تیوب‌های بیهوشی در گلوی شما در طول عمل است. معمولاً اسپری و لازنج‌های گلو این درد را تسکین می‌دهند. همچنین ممکن است گردن شما کمی ورم داشته باشد و هنگام بلعیدن احساس خواهید کرد که توده‌ای در گلوی شما قرار دارد. این مشکل معمولاً طی چند روز رفع می‌شود، اما ممکن است تا حدود یک هفته ادامه داشته باشد. اگر متوجه ورم ناگهانی در گردنتان شدید با مطب جراحتان تماس بگیرید.
بعد از عمل، سطح کلسیمتان کاهش می‌یابد که ناشی از اختلال ایجاد شده در عملکرد غده پاراتیروئید است که میزان کلسیم بدن را تنظیم کرده و تعادل آن را حفظ می‌کند. این موضوع نیز از طریق آزمایش‌های خون کنترل می‌شود. همچنین، ممکن است در انگشتان و اطراف دهانتان احساس بی‌حسی و گز گز کنید و در صورت نیاز، دستورالعمل‌های لازم برای مصرف جایگزین‌های کلسیم به شما داده می‌شود.
بهبودی در خانه
اکثر افراد برای بهبودی به ۱ تا ۲ هفته استراحت نیاز دارند. دست کم به مدت یک هفته نباید رانندگی کنید. هیچ محدودیت دیگری وجود ندارد. بعد از عمل ممکن است به شما هورمون تیروئید داده شود، که البته این به مقدار بافت تیروئیدی که برداشته شده و دلیل عملتان بستگی دارد. پزشکتان در مورد وضعیتتان با شما صحبت خواهد کرد.
ریسک‌ها
این عمل نیز مانند هر عمل جراحی دیگری با ریسک‌هایی همراه است، که یکی از آن‌ها ریسک خونریزی است؛ البته مقدار آن خیلی کم خواهد بود. معمولاً میانگین خون از دست رفته کمتر از ۳۰ گرم است. همچنین ریسک عفونت آنقدر پایین است که عموماً بعد از عمل آنتی‌بیوتیک تجویز نمی‌شود.
