تشخیص دیابت شیرین

[sbu_post_image]

تشخیص دیابت شیرین نوع 1 و بسیاری از موارد دیابت نوع 2 معمولاً بر اساس بروز اخیر نشانه های دیابت شیرین، یعنی ادرار بیش از حد (پُلی اوری) و تشگی بیش از حد (پُلی دیپسی) که غالباً با کاهش وزن همراه اند صورت می گیرد. معمولاً این نشانه ها طی چند روز تا چند هفته تشدید می یابند. معمولاً سایر انواع دیابت از طرق دیگر، مانند غربالگری (بیماریابی)، تشخیص وجود افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) در هنگام بررسی های طبی دیگر و برخورد با نشانه های ثانویه دیابت، مانند تغییرات بینایی یا خستگی غیر قابل توجیه تشخیص داده می شوند.
بالاتر بردن قند خون ناشتا از 126 میلی گرم در دسی لیتر، بالاتر بودن قند خون 2 ساعت بعد از خوردن 75 گرم گلوکز در جریان تست تحمل گلوکز از 200 میلی گرم در دسی لیتر وجود نشانه های ازدیاد قند خون (هیپرگلیسمی) و گلوکز پلاسمای اتفاقی (غیر ناشتا)ی 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر نشان دهنده ی ابتلای فرد به دیابت شیرین هستند.

کتواسیدوز دیابتی

قبل از تشخیص قطعی دیابت، ممکن است فقط یک یا چند علامت بیماری مرض قند موجود باشد یا حتی هیچ علامتی وجود نداشته باشد. بیماران مبتلا به دیابت شیرین (معمولاً در نوع 1) ممکن است از ابتدا با کتواسیدوز دیابتی (KDA) مراجعه کنند. کتواسیدوز دیابتی، یک اختلال متابولیکی شدید است که با اسیدوز (حالت مرضی ناشی از تجمع اسید در بدن) همراه با انباشت اجسام کتونی در مایعات و بافت های بدن شناخته می شود. در این وضعیت، غلظت یون هیدروژن در بدن افزایش می‌یابد و pH خون به زیر 7.35 می‌رسد. تجمع کتون‌ها و فقدان انسولین می‌تواند منجر به بروز اسیدوز شود. در موارد شدید، اغلب اغما روی می‌دهد و در صورت عدم درمان به موقع احتمال مرگ وجود دارد. در کتواسیدوز دیابتی، تنفس بیمار بوی استون می‌دهد و تنفس به شکل سریع و عمیق در می‌آید که به آن تنفس کوسموال (Kussmaul breathing) گفته می‌شود.

توجه:

کتواسیدوز دیابتی یک وضعیت اورژانس پزشکی است که نیازمند بستری فوری بیمار در بیمارستان است.

اگر قند خون ناشتای شخص بیش از 126 میلی گرم در دسی لیتر در دو آزمایش مختلف در دو روز متوالی باشد، این نشانه ی ابتلا به دیابت شیرین است. از طرفی، قند خون بین 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر، نشانه ی وجود اختلال در گلوکز خون ناشتا است. افرادی که قند پلاسمایی 140 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر (اما کمتر از 200) دارند در دو ساعت پس از مصرف 75 گرم گلوکز، دچار اختلال تحمل گلوکز هستند. این دو وضعیت، یعنی “پیش دیابتی”، وضعیتی است که عامل خطر اصلی برای پیشرفت به سمت دیابت قندی کامل و همچنین بیماری های قلبی عروقی محسوب می‌شود.

هموگلوبین A1C میزان متوسط قند خون در طول 2 تا 3 ماه گذشته را نشان می‌دهد. افراد مبتلا به دیابت شیرین باید به طور منظم این آزمایش را انجام دهند تا بفهمند آیا میزان قند خون آنها در محدوده ی هدف باقی مانده است یا خیر. هموگلوبین A1C به صورت درصد گزارش می‌شود. هدف این است که میزان هموگلوبین A1C در حد هر چه کمتری از مقدار طبیعی باقی بماند. هر چه مقدار هموگلوبین A1C کمتر باشد، میزان بروز عوارض چشمی، کلیوی، قلبی، عروقی و عصبی دیابت کمتر خواهد بود.

بعضی از مطالعات نشان داده اند که مصرف داروهای خوراکی ضد دیابت، مانند متفورمین و روزیگلیتازون، یا داروهای ضد فشار خون، مانند والسارتان، می تواند به تاخیر افتادن پیشرفت دیابت در افراد مستعد به این بیماری کمک کند.

دیابت شیرین یک بیماری مزمن است که در حال حاضر علاج قطعی برای آن وجود ندارد. با این حال، می توان با پیشگیری از بروز مشکلات کوتاه مدت و دراز مدت آن، آن را تحت کنترل قرار داد. نقش آموزش بیمار، حمایت غذایی، ورزش مناسب و پایش قند خون به وسیله بیمار بسیار مهم است. برای کاهش خطر بروز عوارض دراز مدت بیماری دیابت شیرین، کنترل دقیق بسیار ضروری است.

درمان دیابت شیرین به روش های مختلفی انجام می شود. با رعایت رژیم غذایی، انجام ورزش و کاهش وزن (در دیابت نوع 2) و استفاده از انسولین (در دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 مقاوم به داروهای خوراکی، عمدتاً در افرادی که به مدت طولانی دچار دیابت هستند) می توان برای درمان دیابت شیرین اقدام کرد. همچنین، با توجه به خطر بالاتر بروز بیماری قلبی عروقی، تعدیل شیوه زندگی به منظور کنترل فشار خون و کلسترول، کاهش استفاده از دخانیات و در صورت امکان ترک آن، رعایت یک رژیم غذایی مناسب، پوشیدن جوراب و کفش مخصوص و در صورت لزوم مصرف قرص های ضد فشار خون نیز ضروری است.

برای آشنایی با ” رژیم غذایی برای درمان دیابت ” بر روی لینک کلیک کنید.

منبع: کتاب بیماری های غدد