[sbu_post_image]
افرادی که کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز می‌خوابند، بیشتر در معرض اختلالات غیرطبیعی قند خون و ابتلا به دیابت نوع دو هستند. خطر افزایش قندخون و ابتلا به دیابت، در افرادی که کمتر از ۶ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند، نسبت به افرادی که ساعات بیشتری می‌خوابند، ۴.۵ برابر افزایش می یابد. کم خوابی و بی خوابی با ابتلا به چاقی، افزایش فشارخون، بیماری های قلبی- عروقی و افسردگی همراه است. تاثیر دیابت بر خواب که تا حد زیادی به شیوه زندگی وابسته است، حساسیت سلول ها به هورمون انسولین کاهش می یابد، وضعیتی که مقاومت به انسولین نامیده می‌شود.
افرادی که کم‌خوابی دارند، نسبت به افرادی که ۶ تا ۸ ساعت می‌خوابند، با احتمال بیشتری دچار افزایش قند خون ناشتا و دیابت نوع دو می‌شوند. این نتایج پس از در نظر گرفتن اثر سن، چاقی، رژیم غذایی، فعالیت بدنی و سابقه دیابت در افراد خانواده به دست آمد. در افراد دیابتی مبتلا به اختلالات خواب شدید، مقاومت به انسولین بیشتر و کنترل بیماری در این افراد مشکل تر از سایر افراد دیابتی است.
دیابت و قطع تنفس در خواب
آپنه خواب باعث توقف تنفس در طول خواب می‌شود. دوره‌های زمانی قطع تنفس در خواب را «آپنه» می‌نامیم که در اثر انسداد راه‌های هوایی فوقانی ایجاد می‌شوند. تحریک آپنه معمولا آنقدر شدید نیست که فرد را از خواب بیدار کند، اما اگر همین فرد را هنگام خواب در آزمایشگاه مغز و اعصاب بررسی کنیم، می‌بینیم که امواج مغزی به دنبال آپنه تغییرات قابل‌توجهی دارند. آپنه خواب در اثر سطح کم اکسیژن خون و اختلال در رسیدن هوا به ریه‌ها ایجاد می‌شود. این موضوع بر عملکرد مغز و قلب هم اثر می‌گذارد و بیش از دوسوم افرادی که دچار آپنه خواب هستند، اضافه وزن دارند. آپنه خواب چرخه و مراحل خواب را تغییر می‌دهد و برخی مطالعه‌ها نشان می‌دهند که مراحل متغیر خواب باعث کاهش سطح هورمون رشد می‌شوند که نقش کلیدی در ترکیب بدن دارد؛ از جمله تغییر در میزان بافت چربی، عضلانی و به‌خصوص چربی‌های شکمی. محققان توانسته‌اند ارتباط بین آپنه خواب و ابتلا به دیابت و مقاومت به انسولین را برقرار کنند.
اگر پزشک برای بیمار دیابتی آپنه خواب تشخیص دهد، ممکن است از او بخواهد کمی وزنش را کاهش دهد تا بتواند بهتر نفس بکشد. روش درمان دیگری که برای این مشکل مورد توجه قرار می‌گیرد، استفاده از ماسک‌های هوایی مخصوص است که بیمار می‌تواند آن را در طول خواب بر روی دهان و بینی خود قرار دهد. این ماسک، با ارسال جریان هوا با تنظیم مناسب به وضعیت راه‌های هوایی بیمار، هوا را وارد سیستم تنفسی او می‌کند و از بسته‌شدن راه‌های هوایی هنگام خواب جلوگیری می‌کند.
خواب عمیق و راحت می‌تواند در بهبود بیماران دیابتی تأثیر بسزایی داشته باشد و افزایش کمیت و کیفیت خواب ممکن است اثر مثبتی بر کنترل قند خون افراد دیابتی و غیر دیابتی داشته باشد. براساس تحقیقات، هر چه افراد کمتر بخوابند، بیشتر مستعد اضافه وزن می‌شوند و اضافه وزن مقاومت به انسولین را افزایش می‌دهد که نتیجه آن افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو است. نداشتن خواب راحت و کافی، اختلالاتی را در متابولیسم گلوکز به وجود می‌آورد و حساسیت به انسولین را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، افرادی که شب‌ها به قدر کافی نمی‌خوابند، در طول روز بیشتر دچار خستگی و استرس می‌شوند و توانایی آن‌ها در کنترل و مقابله با مشکلات روزمره کمتر از افرادی است که خواب کافی دارند. این در حالی است که همه می‌دانیم استرس برای دیابت بسیار مضر است.
از آنجایی که رفع خستگی روزانه با خواب کافی شبانه، نقش بسیار مهمی را در بهبود خلق و خو و توانایی بدن برای مقابله با استرس‌های روزمره ایفا می‌کند، متخصصین علوم پزشکی توصیه می‌کنند که افراد دیابتی از خواب کافی شبانه برخوردار باشند و از تأثیر دیابت بر خواب آگاه باشند.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان کم خوابی در دیابت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ” اختلالات خواب در دیابت ” مطالعه فرمایید.
منبع: آفتاب. موسسه طبرستان. تبیان زاهدان. ایران سلامت
