گواتر شایع ترین ناهنجاری تیرویید و ناشی از بزرگی غده تیروئید است. بیشتر بیماران مبتلا به گواتر و بزرگی غده تیروئید دارای عملکرد طبیعی غده تیرویید هستند ؛ اما ممکن است که دچار کم کاری و یا پر کاری غده تیرویید نیز باشند.
گاهی علت گواتر مصرف زیاد بعضی مواد گواتر زا مثل : شلغم ، کلم و سویا ست. گواتر و بزرگی غده تیروئید معمولا دردر ندارد مشکل این افراد در اغلب موارد تورم گردن یا علایم انسدادی استو گواتر بزرگ می توانند مشکلات بلع ، مشکلات تنفسی و خشونت صدا ایجاد کند٬ البته خشونت صدا بیشتر نشانه سرطان تیویید است تا یک گواتر ساده. اغلب این گواتر ها با تجویز هورمون های تیرویید درمان می شوند؛ یک غده با بزرگی منتشر باید در مدت ۲ تا ۶ ماه کوچک شود.
گواتری که به درمان دارویی پاسخ ندهد و همراه با علایم فشاری باشد یا بزرگی غده تیرویید از نظر زیبایی ناراحت کننده باشد باید به وسیله جراحی برداشته شود. گاهی اوقات توده ( گره ) داخل تیرویید به وجود می آید. عواملی که احتمال خطر بروز سرطان در گره تیرویید را بلا می برد , عبارتند ار : سابقه اشعه درمانی در دوران کودکی ، خشونت صدا ، درد ، رشد سریع و سفت بودن توده .
پیشگیری از گواتر و بزرگی غده تیروئید
متداولترین روش پیشگیری از گواتر و بزرگی غده تیروئید، استفاده از نمک ید دار است که در همه سنین استفاده می شود و بجای نمک معمولی و به همان میزان مورد استفاده قرار می گیرد، هیچ منعی برای استفاده از آن در بارداری وجود ندارد و در بعضی مناطق دنیا به آب آشامیدنی و یا آرد نانوایی نیز ید اضافه می شود.
استفاده از نمک ید دار سبب پیشگیری از بروز گواتر و بزرگی غده تیروئید و احتمالا” توقف رشد بسیاری از گواترهای کوچک می شود ، با این وجود تاثیری در کاهش اندازه گواترهای بزرگتر ( آنها که بدون به عقب بردن سر از نزدیک یا دور دیده می شوند ) نمی گردد. برای درمان این نوع گواترها، تجویز هورمونهای تیروئید توصیه می شود.
پزشکان بهترین فرآورده های تیروئیدی برای درمان گواتر را قرصهای لووتیروکسین سدیم می دانند که با مقادیر ۱۰۰ تا ۲۰۰ میکروگرم ( یک یا دو قرص ) در روز سبب کاهش اندازه گواتر می شود. مصرف این دارو در موارد حاملگی و شیردهی با تجویز پزشک مانعی ندارد و درمان جراحی نیز ضروری نیست؛ مگر در مواردی که اندازه گواتر سبب بروز علائم انسدادی شده و یا موارد استثنایی دیگری وجود داشته باشد. در این صورت بهتر است برای جلوگیری از عود گواتر ، بیمار تا پایان عمر از فرآورده های تیروییدی استفاده کند.
گواتر هائی که نیاز به درمان های طبی و یا جراحی دارند، دارای یکی از خصوصیات زیر می باشند:
۱-گواتر و بزرگی غده تیروئید همراه با پرکاری و یا کم کاری غده تیروئید باشد. ( هیپرتیروئیدی یا هیپوتیروئیدی )
۲- گواتر حاوی ندول و یا گره های منفرد و یا متعدد باشد. ( گواتر ندولر )
۳-گواتر فوق العاده حجیم و بزرگ بوده و با عث علائم فشاری و یا از نظر زیبائی اضطراب روانی فرد گردد.
۴- گواتر و بزرگی غده تیروئید باعث گرفتگی صدا و ابتلا تار های صوتی و یا فلج پلک ها گردد که شک بدخیمی را بر می انگیزد.
برای آشنایی با ” درمان گواتر ندولر ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: دانشنامه پزشکی. پزشک آنلاین. پزشکان ایران
