گواتر یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های غده تیروئید است که ناشی از بزرگی آن است. بیشتر بیماران مبتلا به گواتر و بزرگی غده تیروئید، عملکرد طبیعی غده تیروئید دارند، اما ممکن است دچار کم‌کاری یا افزایش فعالیت غده تیروئید نیز باشند.
گاهی علت گواتر ممکن است مصرف زیاد برخی مواد گواترزا مانند شلغم، کلم و سویا باشد. گواتر و بزرگی غده تیروئید معمولاً درد ندارد، اما مشکل اصلی این افراد در اغلب موارد تورم گردن یا علایم انسدادی است و گواتر بزرگ می‌تواند مشکلات بلع، مشکلات تنفسی و خشونت صدا ایجاد کند. البته، خشونت صدا بیشتر نشانه سرطان تیروئید است تا یک گواتر ساده. اغلب این گواتر با تجویز هورمون‌های تیروئید درمان می‌شوند و یک غده بزرگ باید در مدت ۲ تا ۶ ماه کوچک شود.
گواتری که به درمان دارویی پاسخ ندهد و همراه با علایم فشاری باشد یا بزرگی غده تیروئید از نظر زیبایی ناراحت‌کننده باشد، باید به وسیله جراحی برداشته شود. گاهی اوقات توده (گره) داخل تیروئید به وجود می‌آید. عواملی که احتمال خطر بروز سرطان در گره تیروئید را بالا می‌برند، شامل سابقه اشعه‌درمانی در دوران کودکی، خشونت صدا، درد، رشد سریع و سفت بودن توده هستند.
پیشگیری از گواتر و بزرگی غده تیروئید
یکی از روش‌های شایع برای پیشگیری از گواتر و بزرگی غده تیروئید، استفاده از نمک حاوی ید است. این نوع نمک در تمام سنین استفاده می‌شود و به جای نمک معمولی در همان مقدار استفاده می‌شود. استفاده از نمک حاوی ید هیچ محدودیتی برای استفاده آن در دوران بارداری ندارد و در برخی مناطق جهان، ید به آب آشامیدنی یا نانوایی‌ها اضافه می‌شود.
استفاده از نمک حاوی ید می‌تواند به پیشگیری از گواتر و بزرگی غده تیروئید کمک کند و احتمالاً باعث توقف رشد بسیاری از گواترهای کوچک می‌شود. با این حال، تأثیر آن بر کاهش اندازه گواترهای بزرگتر (که ممکن است به چشم غیرطبیعی دیده شوند) ممکن است محدود باشد. برای درمان این نوع گواترها، معمولاً تجویز هورمون‌های تیروئید توصیه می‌شود.
پزشکان بهترین داروهای تیروئیدی برای درمان گواتر را قرص‌های لووتیروکسین سدیم می‌دانند که با مقادیر ۱۰۰ تا ۲۰۰ میکروگرم (یک یا دو قرص) در روز می‌تواند منجر به کاهش اندازه گواتر شود. مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی با تجویز پزشک مشکلی ندارد و در اکثر موارد، درمان جراحی ضروری نیست، مگر در شرایطی که اندازه گواتر منجر به علائم انسدادی شود یا شرایط استثنایی دیگری وجود داشته باشد. در این صورت، برای پیشگیری از بازگشت گواتر، توصیه می‌شود که بیمار تا پایان عمر از داروهای تیروئیدی استفاده کند.
گواترهایی که نیاز به درمان‌های پزشکی یا جراحی دارند، دارای یک یا ترکیبی از ویژگی‌های زیر می‌باشند:
- بزرگی غده تیروئید همراه با پرکاری یا کم‌کاری غده تیروئید (هیپرتیروئیدی یا هیپوتیروئیدی).
- حضور ندول یا گره‌های منفرد یا چندگانه در گواتر (گواتر ندولر).
- بزرگی بسیار زیاد گواتر که باعث ایجاد علائم فشاری یا اضطراب روانی به دلیل زیبایی شناخته شود.
-
بزرگی غده تیروئید و گواتر که باعث گرفتگی صدا، مشکلات صوتی و یا فلج پلک‌ها شده و ممکن است باعث شک بدخیمی شود.
برای آشنایی با ” درمان گواتر ندولر ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: دانشنامه پزشکی. پزشک آنلاین. پزشکان ایران
