کیست تیروئید: آیا کیست تیروئید خطرناک است؟

کیست تیروئید توده ها یا رشدهای سلولی تیروئید هستند که معمولاً از بافت طبیعی یا مایعات تیروئید تشکیل شده اند. کیست های تیروئید غالباً در معاینات جسمی معمول یا به صورت تصادفی در آزمایشات تصویربرداری شناسایی می‌شوند. تا سن 45 سالگی ، نیمی از افراد عادی دارای کیست های تیروئید هستند که در سونوگرافی دیده می‌شود. خوشبختانه حدود 95٪  کیست های تیروئید خوش خیم هستند. تمرکز ارزیابی این است که به شما کمک کند تا تعیین کنید که کیست شما حاوی سلول های سرطانی است یا نه.

غده تیروئید چیست؟

غده تیروئید، یکی از غدد درون‌ریز در گردن انسان است که باعث ترشح دو هورمون مهم به نام‌های تیروکسین (T4) و تریودوتیرونین (T3) می‌شود. این هورمون‌ها برای کار صحیح تمام سلول‌های بدن ضروری هستند.

اختلالات تیروئید بسیار شایع هستند و عمدتاً در زنان رخ می‌دهند. با این حال، هر کسی از جمله مردان، نوجوانان، کودکان و نوزادان ممکن است با این اختلالات روبرو شود. تقریباً یک نفر از هر بیست نفر دچار نوعی اختلال تیروئید است که ممکن است موقتی یا دائمی باشد.

غده تیروئید در قسمت جلوی گردن انسان واقع شده و در موقعیتی درست زیر سیب آدم قرار دارد. این غده از دو لوب تشکیل شده است – لوب راست و لوب چپ که به اندازه نصف یک آلو هستند – و این دو لوب توسط یک پل کوچک از بافت تیروئید به نام ایسموس به یکدیگر متصل می‌شوند. این دو لوب در دو طرف لوله هوای انسان قرار دارند.

غده تیروئید من چه کاری انجام می‌دهد؟

تیروئید دو هورمون ایجاد می‌کند که در جریان خون ترشح می‌شود. یکی به نام تیروکسین نامیده می‌شود. این هورمون حاوی چهار اتم ید است و اغلب به آن T4 گفته می‌شود. دیگری به نام تریودوتیرونین نامیده می‌شود ، که شامل سه اتم ید و غالباً T3 نامیده می‌شود. در سلول ها و بافت های بدن T4 به T3 تبدیل می‌شود. این T3 است که از T4 گرفته شده یا مانند T3 از غده تیروئید ترشح می‌شود ، که از نظر بیولوژیکی فعال است و بر فعالیت همه سلول ها و بافت های بدن شما تأثیر می‌گذارد.

هورمون‌های تیروئید برای من چه کاری انجام می‌دهند؟

T4 یا به اصطلاح T3 حاصل از آن و T3 که توسط غده تیروئید مستقیماً ترشح می‌شود ، بر متابولیسم سلول های بدن شما تأثیر می‌گذارد. به عبارت دیگر ، سرعت متابولیسم و سوخت و ساز سلول را با کار سلول های دیگر بدن شما تنظیم می‌کند. اگر هورمون‌های تیروئید ترشح زیادی داشته باشد، سلول‌های بدن سریع‌تر از حد طبیعی کار می‌کنند ، و شما دچار پرکاری تیروئید هستید. اگر به دلیل ترشح بیش از حد هورمون‌های غده تیروئید به پرکاری تیروئید مبتلا شوید، و فعالیت و سوخت و ساز سلول ها و ارگان های بدن شما افزایش پیدا کند، ممکن است به عنوان مثال منجر به بیماری هایی مثل تپش قلب یا افزایش فعالیت روده مبتلا شوید یا دچار حرکات مکرر روده یا حتی اسهال شوید.

از طرف دیگر اگر تعداد کمی از هورمون‌های تیروئید تولید شود (معروف به کم کاری تیروئید) ، سلول ها و اندام های بدن شما کند می‌شوند. اگر شما دچار کم کاری تیروئید شوید ، ضربان قلب شما مثلاً ممکن است کندتر از حد نرمال باشد و روده شما به طور کند و آرام کار کند ، بنابراین دچار یبوست می‌شوید.

کیست تیروئید چیست؟

کیست‌های تیروئید به سلول‌های رشد یافته در غده تیروئید اطلاق می‌شود که در قسمت جلوی گردن قرار دارد و بسیاری از کارکردهای مهم را کنترل می‌کند. این کیست‌ها معمولاً بافت خوش‌خیم دارند، اما برخی از آن‌ها ممکن است بدخیم یا سرطانی باشند. این نوع کیست‌ها در دوران کودکی و نوجوانی به صورت نادر رخ می‌دهند، اما همچنان می‌توانند باز هم اتفاق بیافتند.

انواع مختلفی از کیست‌های تیروئید وجود دارند، از جمله کیست کلوئیدی که شامل تجمع خوش‌خیم سلول‌های تیروئید است که یک یا چند گره در غده تیروئید تشکیل می‌دهند، آدنوم فولیکولار (خوش‌خیم)، کیست تیروئید که معمولاً خوش‌خیم است و شامل کیسه‌های کوچک پر از مایعات و گاهی اوقات با قطعات جامد است، گره‌های التهابی که در نتیجه التهاب مزمن غده تشکیل می‌شود، و سرطان تیروئید که معمولاً شامل کیست‌های سخت است.

بعضی از کیست‌ها ممکن است بر روی هورمون‌های تولید شده توسط غده تیروئید تأثیر بگذارند و باعث علائم کم‌کاری یا پرکاری تیروئید شوند.

علت به وجود آمدن کیست تیروئید چیست؟

تقریباً تمام موارد بزرگ شدن تیروئید ناشی از یکی از مشکلات زیر است:

تولید ناکارآمد هورمون تیروئید 

وقتی تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید کند ، با بزرگ‌تر شدن خود این موضوع را جبران می‌کند. در سرتاسر جهان ، شایع ترین علت این امر، کمبود ید در رژیم غذایی است. با این حال ، این مورد نیز نادر است. دلایل دیگر شامل نقص ژنتیکی یا داروهای خاصی مانند کربنات لیتیوم است.

التهاب تیروئید 

دلایل شایع تیروئید ملتهب شامل تیروئیدیت خود ایمن (که به آن تیروئیدیت هاشیموتو نیز گفته می‌شود) رخ می‌دهد ، هنگامی که سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله کرده و باعث تورم و التهاب می‌شود. تیروئیدیت هاشیموتو اغلب منجر به تیروئید غیر فعال دائمی (کم کاری تیروئید) می‌شود.

یکی دیگر از دلایل شایع تیروئیدیت پس از زایمان است. این مورد حدود 5 درصد از زنان بعد از بارداری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولاً به تنهایی بدون درمان از بین می رود. التهاب تیروئید نیز می‌تواند در اثر عفونت یا توسط داروهای خاصی ایجاد شود.

تومورهای تیروئید

تومورهای تیروئید معمولاً خوش خیم هستند ، اما می‌توانند سرطانی باشند. بیشتر تومورها گره هستند ، اما می‌توانند به عنوان تورم عمومی غده نیز ظاهر شوند.

علائم و نشانه ها

بیشتر کیست های تیروئید برای دیدن یا احساس کردن آن‌ها بسیار کوچک هستند. آن‌ها وقتی آزمایش تصویربرداری به دلایل دیگری انجام می‌شود پیدا می‌شوند.

کیست بزرگ یا گواتر ممکن است احساس سفتی یا درد در گردن شما ایجاد کند و گاهی اوقات می‌تواند به اندازه کافی بزرگ شود تا در تنفس یا بلع تداخل ایجاد کند.

اگر عملکرد تیروئید شما تحت تأثیر قرار گرفته باشد ، ممکن است متوجه علائم دیگری شوید. اگر غده شما بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) تولید می‌کند ، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• کاهش وزن
• بیخوابی
• اضطراب
• لرزش دست ها
• عدم تحمل گرما

علائم مربوط به اینکه تیروئید شما هورمون تیروئید کمی تولید می‌کند (کم کاری تیروئید) شامل موارد زیر است:

• افزایش وزن
• عدم تحمل سرما
• گرفتگی عضلات
• فکر کند
• حالت افسردگی

تشخیص

اگر به کیست تیروئید یا گواتر مشکوک شده باشید ، پزشک شما را از نظر وجود علائم بزرگ شدن تیروئید بررسی می‌کند. پزشک شما بررسی خواهد کرد که آیا گره های لنفاوی در نزدیکی تیروئید شما بزرگ شده است ، و به دنبال علائمی مبنی بر تولید هورمون تیروئید زیاد یا خیلی کم خواهد بود. پزشک در مورد تاریخچه پزشکی و علائمی که تجربه کرده اید از شما سؤال خواهد کرد.

شما به احتمال زیاد به آزمایشات تشخیصی اضافی احتیاج دارید ، که شامل موارد زیر است:

یک سونوگرافی تیرویید که از طریق امواج منتشر شده در گردن شما، تصویری از تیروئید و بافتهای اطراف ایجاد می‌کند.

آزمایش خون برای بررسی هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) این هورمون توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود و به تنظیم تولید دو هورمون تیروئید ، تریودوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) کمک می‌کند. این تست ها می‌توانند وجود یا عدم وجود پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید و علت های آن را تعیین نماید. اگر TSH شما کم باشد ، ممکن است تومور خوش خیم تیروئید داشته باشید که مقادیر زیادی هورمون تیروئید تولید می‌کند. اگر TSH شما زیاد باشد ، ممکن است کم کاری تیروئید داشته باشید. بزرگ شدن تیروئید ممکن است ناشی از التهاب و یک اختلال خود ایمنی باشد.

اسکن رادیونوکلئید تیروئید. در این تست از یک ردیاب رادیواکتیو – که شما آن را بلعیده اید یا تزریق کرده اید – و یک دوربین ویژه برای ارزیابی عملکرد تیروئید شما استفاده می‌شود.

آسپیره کردن بافت تیروئید به وسیله سوزن بسیار باریک و ریز، یک پزشک از سوزن نازک استفاده می‌کند تا مقدار کمی از کیست را بیرون کشیده تا بتواند احتمال وجود سرطان در این سلول ها را بررسی کند. اگر TSH شما نرمال یا زیاد باشد و کیست تیروئید شما بیش از ½ اینچ قطر داشته باشد ، به احتمال زیاد به بیوپسی احتیاج دارید.

خوشبختانه ، بیشتر کیست های تیروئید بیوپسی شده خوش خیم (غیر سرطانی) هستند و نیازی به جراحی ندارند. فقط لازم است که به طور دوره ای توسط پزشک معاینه شوید تا مطمئن شوید که کیست رشد نمی‌کند.

برای کلیه بیماران مبتلا به کیست تیروئید یا گواتر ، هدف پزشکان در ارزیابی های خود پاسخ به سؤالات زیر است:

آیا تیروئید (یا بخشی از غده) آن قدر بزرگ است که کشش ، فشرده سازی یا حمله به سازه های اطراف گردن داشته باشد.

آیا تیروئید به طور عادی کار می‌کند ، یا هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم تولید می‌کند؟

آیا گواتر یا کیست تیروئید ناشی از سرطان است؟

پاسخ به این سؤالات بهترین دوره درمانی را برای شما تعیین می‌کند.

درمان کیست تیروئید

بسیاری از گواترها و کیست ها را می‌توان با رویکرد ” مواظب باش و صیر کن” دنبال کرد. اگر آن‌ها باعث ایجاد علائم آزار دهنده شده و یا سلامت شما را تحت تأثیر قرار دهند ، با وجود این ، این کیست ها اغلب باید  با جراحی تحت درمان قرار گیرند. مواردی که نیاز به جراحی دارند شامل موارد زیر است:

گواترهای بزرگ ناراحت کننده هستند یا باعث ایجاد مشکل در تنفس یا بلع می‌شوند.

گواترهای مولتی مدولار ، به ویژه که مجاری هوایی مری یا رگ های خونی را محدود می‌کنند.

در صورت درمان با ید رادیواکتیو یا زمانی که داروهای ضد تیروئید نمی‌توانند مشکل را بر طرف نمایند، برای گواترهای ندولر که باعث پرکاری تیروئید (تیروئید بیش فعال) می‌شوند.

گواتر یا کیست هایی که بدخیم هستند (سرطان تیروئید).

کیست های  تیروئید که نتایج غیر مطمئنی را در بیوپسی ایجاد می‌کنند.

ید رادیواکتیو

این درمان عمدتاً برای کوچک کردن گواتر یا گره ای انجام می‌شود که باعث می‌شود تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. ید به عنوان کپسول یا مایع داده می‌شود. پس از بلع ، در تیروئید غلیظ می‌شود و برخی یا تمام بافت تیروئید را از بین می‌برد ، بدون اینکه به بافت های دیگر آسیب برساند.

داروهای هورمون تیروئید (L- تیروکسین) 

این شکل مصنوعی هورمون تیروئید می‌تواند به کوچک شدن تیروئید بزرگ شده و درمان کم کاری تیروئید کمک کند. علائم کم کاری تیروئید معمولاً در اولین هفته از شروع مصرف دارو بهبود می یابد و طی چند ماه از بین می رود.

جراحی

اگر گواتر به اندازه ای بزرگ باشد که ساختارهای مجاور آن را کشیده یا فشرده کند ، یا اگر ناخوشایند شده باشد ، ممکن است برای برداشتن کلیه یا قسمتی از تیروئید به عمل جراحی نیاز داشته باشید. به همین ترتیب ، کیست های بزرگ تیروئید – و همچنین ندول هایی که پزشک شما مشکوک به بدخیم بودن آن است – احتمالاً نیاز به عمل جراحی دارند.

عمل جراحی تیروئید به دلیل احتمال آسیب دیدن اعصاب در کنترل عضلات کنترل کننده تارهای صوتی ، خطر تأثیرگذاری بر صدا را دارد. این امر می‌تواند باعث از دست دادن یک اکتاو بالا یا دو تار صوتی هنگام خواندن ، تا تغییر صدا به یک زمزمه باشد.

بسته به اینکه چه مقدار غده تیروئید از بین رفته است ، ممکن است شما در طول عمر خود به مصرف هورمون مصنوعی تیروئید نیاز داشته باشید.

سوالات متداول کیست تیروئید

 کدام رژیم غذایی  می‌‌تواند باعث درمان گره‌های تیروئیدی شود؟

رژیم غذایی خاص یا مکمل غذایی وجود ندارد که در درمان اختلالات تیروئید مفید باشد. برای اطمینان از حفظ سلامت غده تیروئید باید رژیم غذایی سالمی ‌داشته باشید که حاوی انواع مختلفی از غذاهای سالم است. پزشک نکات زیر را به شما توصیه  می‌کند:

• هر روز حداقل ۵ واحد انواع  میوه و سبزی را مصرف کنید.
• در رژیم غذایی خود از غذاهای فیبردار و نشاسته ای مانند سیب‌ زمینی، نان، برنج یا ماکارونی استفاده کنید.
• از محصولات لبنی و جایگزین لبنیات از قبیل نوشیدنی سویا استفاده کنید.
• هر روز مقداری حبوبات، تخم مرغ، ماهی، گوشت و غلات و سایر انواع پروتئین استفاده کنید.
• از چربی‌های غیر اشباع استفاده کنید و در مقادیر کم آنها را به رژیم غذایی خود اضافه نمایید.
• هر روز حداقل ۶ تا ۸ لیوان آب بخورید.

همیشه مصرف کردن و پیروی کردن از یک رژیم غذایی سالم و متنوع کار ساده ای نیست و به همین دلیل برخی از افراد به فکر استفاده از مکمل و ویتامین هستند. اگر شما هم تصمیم گرفته اید که به مصرف مکمل ویتامین بپردازید باید از مصرف کردن آنها در مقادیر زیاد خودداری کنید زیرا برخی از آنها به عملکرد غده تیروئید تداخل دارند یا بر روی نتایج آزمایش خون و سطح هورمون‌های تیروئید تاثیر  می‌گذارند.

 آیا ویتامین دی و کلسیم  می‌‌توانند به درمان مشکلات غده تیروئید کمک کنند؟ 

ویتامین دی به تنظیم تولید کلسیم و فسفات می‌پردازد و برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها و عضلات ضروری است و تحقیقات نشان داده افرادی که سطح ویتامین دی در بدن آنها پایین است دچار اختلالات غده تیروئید می‌شوند اما این مسئله و ارتباط این دو فاکتور هنوز به طور دقیق مشخص نشده است و ممکن است این مسئله ارتباط تصادفی داشته باشند. از آن جایی که برخی از افراد کمبود ویتامین دی دارند به ویژه در فصل پاییز و زمستان که نور آفتاب قوی نیست پزشکان و همه افراد بزرگسال و کودکان بالای ۵ سال مصرف روزانه ۱۰  میکروگرم ویتامین  دی را توصیه  می‌کنند. مصرف ویتامین دی در فصل پاییز و زمستان برای همه افراد توصیه  می‌‌شود اما در طول سال در صورتی که شما تصور  می‌‌کنید به اندازه کافی نور آفتاب دریافت نمی‌کنید یا خیلی بیرون   می‌روید و در هنگام بیرون رفتن از منزل لباس زیادی  می‌پوشید   می‌توانید از مکمل ویتامین دی استفاده کنید. اگر پوست شما تیره است احتمال آنکه به اندازه کافی از نور آفتاب ویتامین  دی دریافت نکنید وجود دارد و باید در طول سال از مصرف مکمل روزانه ویتامین دی غافل نشوید. مصرف برخی از غذاهایی که سرشار از کلسیم هستند و مصرف مکمل کلسیم با فرایند جذب لووتیروکسین تداخل ایجاد  می‌کند. در صورتی که شما از این دارو استفاده   می‌کنید بهتر است ۴ ساعت فاصله زمانی بین مصرف این قرص و مکمل کلسیم ایجاد کنید تا اثر این دارو از بین نرود. در صورتی که شما قصد کاهش وزن خود را دارید و از شیر کم چرب استفاده   می‌کنید علیرغم پایین بودن چربی این نوع شیر سطح کلسیم آن بالا است. اگر شما برای درمان کم کاری تیروئید یا برای گواتر که همان تورم غده تیروئید است از لووتیروکسین استفاده   می‌کنید نیازی به مصرف مکمل ید نخواهید داشت. اگر شما تحت درمان پرکاری غده تیروئید قرار دارید مصرف مکمل ید را فراموش نکنید زیرا   می‌تواند باعث بدتر شدن شرایط شما شود یاد اضافی در بدن  می‌تواند برروی مزایای حاصل از درمان با داروهای ضد تیروئید تاثیر معکوس بگذارد.

 آیا مصرف قرص آهن تاثیری بر غده تیروئید دارد؟ 

مصرف برخی از انواع داروها از قبیل قرص آهن می‌تواند باعث تداخل در روند جذب تیروکسین شود. برخی از پزشکان دو ساعت فاصله زمانی بین مصرف تیروکسین و آهن را ضروری می‌دانند. از دستوراتی که پزشک به شما می‌دهد پیروی کنید. بهتر است بدانید که برخی از انواع داروهای مولتی ویتامین حاوی آهن هستند.

 چگونه سونوگرافی به تشخیص گره‌های تیروئیدی کمک  می‌کند؟ 

سونوگرافی از غده تیروئید یک ابزار بسیار مهم برای تشخیص گره‌های تیروئیدی است. این روش عکسبرداری از طریق استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از غده تیروئید تهیه می‌کند. سونوگرافی می‌تواند به پزشک کمک کند تا تعداد و اندازه گره‌های تیروئیدی را بررسی کرده و مشخص کند که آیا گره‌ها جامد یا دارای مایع هستند. این روش می‌تواند در تشخیص گره‌های کوچک تیروئید که ممکن است در طی معاینه جسمانی قابل احساس نباشند، مفید باشد. سونوگرافی به عنوان یک روش بسیار موثر برای تشخیص گره‌های مشکوک تیروئید که ویژگی‌ها و علائم مشابه سرطان تیروئید دارند، شناخته می‌شود. معمولاً سونوگرافی غده تیروئید با استفاده از سوزن نمونه‌برداری مخصوص انجام می‌شود و به عنوان یک ابزار ضروری برای بررسی گره‌های تیروئیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به طوری که نیاز به جراحی معمولاً حذف می‌شود. این روش به پزشک کمک می‌کند تا بفهمد آیا گره‌های تیروئید با گذر زمان بزرگتر یا کوچک‌تر خواهند شد.

 دوران بهبود پس از جراحی تیروئید چگونه است؟

پس از عمل جراحی بیمار که حدود یک ساعت به بخش ریکاوری منتقل  می‌‌شود و سپس وارد بخش بیمارستان خواهد شد. در بیمارستان باید زیر سر بیمار به مدت ۲۴ ساعت بلند باشد. در ابتدا به صورت وریدی به بیمار داری مسکن داده   می‌شود و سپس با شروع مصرف مایعات و مواد غذایی از طریق دهان، پزشک به تجویز داروهای مسکن خوراکی خواهد پرداخت. ممکن است پزشک درخواست انجام آزمایش خون را بدهد تا به بررسی سطح کلسیم بپردازد. پس از جراحی نیز بیمار به مصرف داروهای تیروئید یا کلسیم نیاز خواهد داشت. معمولا بیمار پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت مشخص خواهد شد.

 چه مدت پس از جراحی باید برای انجام معاینات بعدی به پزشک مراجعه کرد؟ 

معمولاً پزشک از بیمار خود   می‌خواهد که حدود ۲ تا ۳ هفته پس از عمل برای انجام معاینات لازم به مطب او مراجعه نماید بیمار همچنین باید به متخصص غدد مراجعه کند تا ادامه درمان خود را به صورت سرپایی سپری نماید.

 در چه مواردی باید فورا به پزشک مراجعه کرد؟ 

در صورتی که بیمار پس از عمل دچار علائم و نشانه‌های زیر شده باشد باید فوراً به پزشک مراجعه نماید:

• در صورتی که دچار علائم و نشانه‌های حاصل از عفونت از قبیل تورم، قرمزی، ترشحات سبز یا زرد، خونریزی یا تب بالای ۳۸ درجه شده باشد.
• در صورتی که دچار مشکلات تنفسی و مشکلات مربوط به بلعیدن مواد غذایی شود.
• در صورتی که در اطراف دهان یا نوک انگشتان خود دچار بی حسی یا سوزن سوزن شدن شود.
• در صورتی که درد او با مصرف داروهای مسکن تجویز شده تسکین پیدا نکند.
• در صورتی که بیمار هرگونه سوال یا نگرانی داشته باشد.