دندان برساخته یا دندان مصنوعی یک اندام مصنوعی (برسازه) است. منظور از پروتز یا برسازی در دندانپزشکی، انواع دندان مصنوعی میباشند و شامل چهار دسته اند:
دندان برساخته ثابت
دندان برساخته کامل
پروتز پارسیل دندان
برسازی درونکاشت دندانی
برساخته ثابت به پروتزی اطلاق میگردد که بر روی دندان یا دندانهای پایه -که قبلا برای این کار تراش خوردهاند- سیمان شده و ثابت میگردد. برساخته کامل در فرد کاملاً بیدندان استفاده میشود، و به «دست دندان» مشهور است. برساخته پارسیل در بیمارانی کاربرد دارد که در حد میانه برساخته ثابت و کامل قرار دارند؛ یعنی بیدندان نیستند ولی به عللی همچون وسعت یا تعدد نواحی بیدندانی یا عوامل اقتصادی یا سایر علل امکان دریافت درمان برساختهٔ ثابت را نیز ندارند. این نوع برساخته چارچوبی فلزی دارد که با زوائدی نیروهای جونده را میان دندانها و نیز لثه پخش میکنند.
مزایای استفاده از پروتز چیست؟
در صورتیکه شما تعدادی از دندانهای خود را از دست داده باشید ، پروتز ها می توانند وضعیت ظاهری شما و همچنین جویدن ، گاز گرفتن و نحوه صحبت کردن شما را بهبود ببخشند. آنها سفارشی و بر طبق شکل و اندازه دهان شما ساخته شده و تا حد ممکن طبیعی ساخته می شوند. پروتز ها باعث می شوند که از فرسایش و سائیدگی و یا شکستگی و آسیب دندانهای باقی مانده جلوگیری شود بدون پروتزها ممکن است که دندانهای طبیعی جابجا شده و یا کج شوند. دندانهای مصنوعی (پروتز ها ) می توانند پس از اینکه در آورده شوند سریعاً در جای خود قرارگیرند و هیچ کس از وجود آنها در دهان شما مطلع نمی شود اینها پروتزهای فوری نامیده می شوند. پروتزها هرگز نمی توانند جای خود دندانهای طبیعی را بگیرند پس بنابراین مدت زیادی طول می کشد تا به آنها عادت کنید در صورتیکه قبلاً از دندان مصنوعی استفاده نکرده اید از دندانپزشک بخواهید در مورد مشکلات آن هنگام گذاشتن و بو داشتن برای شما توضیح دهد. و همچنین در مورد چگونگی مراقبت کردن از آنها و نگهداری صحیح آنها شما را آگاه کند.
مشکلات ناشی از دندان مصنوعی
– دندان مصنوعی متحرک به مرور زمان لثه را از بین می برند که در این مواقع باید از سطح لایه دار بین دندان و لثه استفاده کرد. استفاده از پنبه و دستمال کاغذی در این گونه مواقع فایدهای ندارد و باید از موادی در دهان استفاده شود که دهان و دندانها را همیشه مرطوب نگه دارند.
– اگر جنس دندان مصنوعی خوب باشد، فکها و استخوانهای دهانی را ماساژ میدهد. ولی در هر صورت بعد از مدتی دندان مصنوعی موجب از بین رفتن و تحلیل استخوان دندان می شود.
– احتمال لق زدن دندان مصنوعی وجود دارد که می تواند به دلیل قرار گرفتن بزاق دهان در زیر دندان مصنوعی باشد و حتی ممکن است به دنبال عطسه و خمیازه، دندان مصنوعی به بیرون پرتاب شود و فشار به دندان مصنوعی میتواند موجب جابه جا شدن دندان ها شود.
– عارضه اصلی دندان مصنوعی در برخی از افراد، وجود لبههای بلند است که میتواند موجب زخم شدن دهان و لثهها شده و نسوج اضافی ایجاد کند که برای طولانی مدت این زخمها میتواند موجب تحریک لثهها و ایجاد تومورهایهای بدخیم دهانی شود.
دندان مصنوعی ثابت بر روی استخوان فک و ایمپلنتهای دندانی قرار میگیرد و به وسیله ایمپلنتها در جای خود به طور ثابت نگه داشته میشود. تصویر زیر نمای داخلی این دندانهای مصنوعی را نشان میدهد. پیچهای ریزی که در داخل سوراخهای مشخص شده در تصویر قرار میگیرد، دندان مصنوعی را به ایمپلنتها متصل کرده و آن را ثابت میکند.
روشهای جایگزینی دندانهای از دست رفته چیست؟
بسته به تعداد و مکان دندانهای از دست رفته برای کاشت دندان مصنوعی روشها متفاوت است. اما ۲ روش معمول جایگزینی با دندان مصنوعی ناکامل متحرک و یا پل (بریج) است. بریج زمانی کاربرد دارد که تعداد کمتری از دندان ها را جایگزین می کنیم یا دندانهای از دست رفته در یک سمت دهان هستند.