یکی از شایعترین عوارض عفونت در دیابت، زخم پای دیابتی است. طبق آمار ۱۵ درصد کل افراد دیابتی حداقل یکبار در زندگی مبتلا به زخم پا می شوند. در دنیا در هر ۳۰ ثانیه یک اندام تحتانی بعلت عوارض دیابت قطع می شود. بیماران دیابتی مستعد ایجاد زخم پا بوده و نیازمند توجه و مراقبت ویژه برای پیشگیری از عفونت در دیابت می باشند.
عوارض عفونت در دیابت
عوامل خطرزای زخم پای دیابتی عبارتند از:
- نوروپاتی (حسی، حرکتی، اتونوم).
- بیماری عروق محیطی.
- تغییر شکل غیر طبیعی در پا.
- قطع عضو قبلی.
- وجود پینه.
- مصرف سیگار.
- کاهش بینایی.
- پرفشاری خون.
- بالا بودن چربی های خون.
درصورتی که بیمار با عفونت در دیابت لنگیدن متناوب داشته و یا از درد در حالت استراحت شکایت داشته باشد می توان گفت که مبتلا به بیماری عروق محیطی بوده و مستعد زخم پای دیابتی است. در صورتی که پاهای بیمار به رنگ بنفش در آمده و در لمس سرد باشد احتمال نقص گردش خون و عفونت در دیابت وجود دارد. اختلال شریان محیطی یکی از علل بروز زخم پای دیابتی است که باعث اختلال در روند بهبود زخم، عفونت در دیابت و بدنبال آن قطع عضو می شود. اختلالات پا یکی از شایعترین علت بستری شدن و ناتوانی در بیماران دیابتی است.
برای ایجاد زخم پای دیابتی و عفونت در دیابت چندین عامل از جمله کاهش حس، اختلال گردش خون، قند خون بالا، سیستم ایمنی ضعیف و عفونت ها دست به دست هم می دهند و همین مسئله درمان را با مشکل مواجه می سازد.
کاهش حس در بیماران باعث می شود که فرد فرو رفتن جسم خارجی در پا و حتی سوختگی پا را متوجه نشود و اختلال گردش خون باعث نرسیدن سلول های دفاعی به محل زخم شده و در نتیجه بهبودی صورت نمی گیرد. تمام بیماران دیابتی باید سالیانه جهت تشخیص شرایط پر خطر در پا توسط پزشک معاینه شوند این معاینه شامل بررسی سیستم حسی و حرکتی، وضعیت عروقی، شکل ظاهری پا، تغییر شکل استخوانی، بررسی پوست بویژه بین انگشتان پا، وجود گرمی و قرمزی، بررسی شرایط ایجاد عفونت در دیابت و زخم می باشد.
روش های پیشگیری از زخم پای دیابتی
معاینه روزانه پا و دقت در تغییر رنگ پوست، تورم، ترک پوستی، درد. انتخاب کفش راحت و مناسب که اندازه پا باشد در پیشگیری از عفونت در دیابت و زخم پای دیابتی اهمیت ویژه ای دارد. بهترین زمان خرید کفش بعد از ظهرها می باشد که پا در اندازه طبیعی قرار دارد. رعایت بهداشت پاها شامل شستشوی روزانه و خشک کردن دقیق آنها. کوتاه کردن ناخن ها به شکل مستقیم. عدم دستکاری ضایعاتی مانند میخچه. بیماران دیابتی هرگز نباید با پای برهنه پیاده روی کنند. بررسی روزانه کفش ها از نظر وجود سنگ ریزه یا میخ در آن. پوشیدن جوراب مناسب از جنس نخ و کتان و تعویض روزانه آنها. استراحت دادن به پاها در طول پیاده روی و یا مسافرت طولانی. محافظت پاها از سرما و گرما، از راه رفتن درمحیط های خیلی گرم و خیلی سرد خودداری شود. مرطوب کردن سطوح خشک پاها با کرم های مرطوب کننده بجز بین انگشتان (مرطوب کردن لای انگشتان موجب رشد قارچ در آن می شود.) در صورت وجود هر گونه زخم و عفونت در دیابت بلافاصله روی آن با یک پانسمان استریل پوشانده شده و به پزشک مراجعه شود.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان دیابت و مرض قند ” و ” درمان زخم پای دیابتی ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه پیشگیری از عفونت در دیابت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای دیابت
