پارگی و بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای در اثر از هم گسیختگی ناگهانی یا تدریجی رباط‌ها و بافت‌های حمایتی اطراف دیسک بین مهره‌ای (بالشتک‌هایی که مهره‌های ستون فقرات را از هم جدا می‌کنند) ایجاد می‌شود. دیسک‌های بین مهره‌های گردن یا کمر بیشتر از سایر جاهای ستون فقرات دچار این مشکل می‌شوند.
پارگی دیسک گردن سه نوع علامت ایجاد می‌کند : درد گردن ، درد اندام فوقانی و علایم فشار بر نخاع. شایع‌ترین محل پارگی دیسک‌های بین مهره‌ای گردن در قسمت پایینی گردن یعنی بین مهره‌ای پنجم و ششم گردنی و نیز مهره ششم و هفتم گردنی است .
درد بیماران مبتلا دیسک گردن گاهی به یکباره هنگام فعالیت دامن زننده به درد شروع می‌شود، اما بیماران معمولاً پس از فعالیت تحریک کننده، به ویژه فردای روز فعالیت، از سفتی و درد رنج می‌برند. علائم دیسک گردن غالباً در نتیجه حالت‌های اندامی مستمری چون مطالعه، رانندگی، کار با رایانه یا تماشای تلویزیون تشدید می‌شوند.
انجام فعالیت‌های درگیر کننده‌ی بازوها در جلوی بدن (مانند آشپزی، اتو کردن، جارو کشیدن و …)، نشستن طولانی مدت (به ویژه با قوز کردن)، بلند کردن اشیاء و حرکات خاص گردن شامل چرخش، خم کردن به طرفین، خم کردن به جلو یا عقب باعث وخیم‌تر شدن علائم می‌شود. عطسه کردن نیز موجب تشدید علائم می‌شود. بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن غالباً با سفتی و دردی مواجه هستند که صبح‌ها هنگام برخاستن از خواب شدیدتر می‌شود.
علت و دلایل
پارگی دیسک گردن می‌تواند بعلت ساییدگی تدریجی و پارگی خود به خود در حلقه فیبر ی بوجود می آید . در ترک های کوچکی که در دیسک گردن بوجود می آید ٬ بیماران چندین دوره دردهای خفیف گردن ممکن است داشته باشند . در حرکت شدید خم شدن گردن ٬ هسته مرکزی دیسک به لبه پشتی الیاف حلقوی دور خود فشار آورده و آن را اگر ضعیف شده باشد پاره می‌کند و به ریشه عصبی مربوط به آن دیسک فشار وارد می‌آورد.
علت اصلی درد گردن و اندام فوقانی به علت فشار دیسک بیرون زده به روی لیگامان یا ریشه عصبی می باشد . اما علاوه بر آن تورم ریشه عصبی در اثر آزاد شدن مواد شیمیایی که اصطلاحا رادیکولیت ( التهاب ریشه عصبی ) نامیده می شود نیز یکی از عوامل مهم دیسک گردن ایجاد درد بحساب می‌آید و بنابرین نمی‌توان فقط وجود فشار روی نخاع و یا ریشه عصبی را تنها علت دیسک گردن و ایجاد درد دانست.
آزاد شدن فاکتور التهابی TNF که بطور عمده از پارگی دیسک گردن حاصل می‌شود خود باعث تخریب و نکروز بقیه دیسک شده و باعث التهاب و درنتیجه باعث ایجاد درد می شود . همچنین در بعضی گزارش‌های علمی عوامل ژنتیک و جهش ژنی در ایجاد فتق دیسک گردن و درمان دیسک گردن بدون جراحی دیسک گردن موثر شناخته شده اند .
تشخیص
اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ که ﺑﺮای ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ پارگی دیسک گردن اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ:
– تشخیص پارگی دیسک گردن با ﻋﮑﺴﺒﺮداری از ﮔﺮدن ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳﺘﻮن مهره ای به ﮐﻤﮏ اشعه اﯾﮑﺲ، از جمله اﻧﺠﺎم ﻣﯿﻠﻮﮔﺮام (ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﺎده رﻧﮕﯽ در ﻣﺎﯾﻊ اﻃﺮاف ﺳﺘﻮن مهر ای که به هنگام ﻋﮑﺴﺒﺮداری ﺑﺎ اشعه اﯾﮑﺲ به راﺣﺘﯽ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد)
– تشخیص پارگی دیسک گردن با دﯾﺴﮑﻮﮔﺮاﻓﯽ (ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﺎده رﻧﮕﯽ درون دﯾﺴﮏ)
– تشخیص پارگی دیسک گردن با ﺳﯽﺗﯽ اﺳﮑﻦ
– ام.آر.آی در ۷۲ ﺳﺎﻋﺖ اول و گاهی ﻧﯿﺰ در ادامه برای تشخیص پارگی دیسک گردن استفاده می گردد .
