هورمون رشد و افزایش قد

هورمون رشد مهم ترین عامل برای افزایش قد در دوران رشد می باشد. اگر چه میزان تولید هورمون رشد برای افزایش قد در بدن کاملاً به مغز وابسته است، ولی می توان با استفاده از روش هایی , میزان تولید آن را در بدن افزایش داد و موجب افزایش رشد قد شد. غده هیپوفیز قدامی که در مغز قرار دارد، علی رغم اندازه کوچکش محل ترشح هورمونی به نام هورمون رشد است.این هورمون باعث می شود که چربی اضافی و زائد بدن سریع تر به انرژی تبدیل شود، در نتیجه موجب رشد بیشتر و قوی تر استخوان های بدن خواهد شد.

افزایش قد در دوران رشد

البته باید بگویم افزایش قد در دوران رشد امکان پذیر خواهد بود و بعد از سخت شدن قسمت نرم و غضروفی استخوان ها و توقف رشد طولی آن ها، قد فرد افزایش نخواهد یافت. بطور کلی بلند شدن قد بعد از بلوغ امکان پذیر نمی باشد ، چند نکته وجود دارد که شما می توانید با انجام آن ها تا حدی باعث افزایش ترشح هورمون رشد و افزایش قد شوید .البته این به ژنتیک شما نیز بستگی دارد، چون مهم ترین عامل در رشد قد ، ژنتیک است.

در همین جا از والدین تقاضا می‌کنم که با مراجعه‌های مکرر و اصرار زیاد، خواستار این نباشند که کودکشان را با آمپول های هورمون رشد، قد بلند کنند. این داروها را نباید بدون تشخیص درست پزشک متخصص غدد و انجام آزمایش‌ها استفاده کرد، چون عوارض درازمدت آن را نمی‌دانیم. داروها نسبتاً تازه می باشند و ما نمی‌دانیم کودکی که این داروها را می‌گیرد، در پنجاه سالگی با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد. پس اصل را بر این می‌گذاریم که اگر واقعاً کاستی ترشح هورمون ندارد، با هزینه‌های فوق‌العاده بالا و عوارضی که مطمئن نیستیم، خودمان و کودک را آزار ندهیم.

هورمون رشد در زمان خواب و در زمانی که ورزش می‌کنیم ترشح بیشتری دارد و یکی از دلایلی که ما به کودکان توصیه می‌کنیم ورزش کنند، همین است. با ورزش، حالت استرس پیش می‌آید و موجب می‌شود ترشح هورمون افزایش یابد و رشد بچه‌ها را به دنبال داشته باشد. در زمان بلوغ، هم تحت اثر هورمون‌های جنسی ما بالاترین ترشح هورمون رشد را داریم.

عوارض ترشح زیاد هورمون رشد

ترشح زیاد از میزان هورمون رشد، بیماری خاصی را پدید می‌آورد و هر گونه اختلالی در ترشح منظم آن، مشکل زاست. اگر هورمون رشد در دوره قبل از بلوغ، بیش از میزان ترشح شود، موجب بلند قدی بیش از میزان می‌شود، چون صفحات رشد در استخوان‌ها در این دوران باز می باشند. این بیماری “ژیگانتیسم” نام دارد و خیلی شایع نیست. اگر ترشح هورمون بعد از بلوغ زیاد شود، چون صفحات رشد بسته شدد فقط بافت نرم بدنمان بزرگ می‌شود. این بیماری “آکرومگالی” نام دارد که زیاد شیوع ندارد. تنگ شدن انگشتر در انگشتان، تغییر بی‌رویه سایز کفش‌ها، تغییرات چهره ی بیمار که با بزرگ شدن لب‌ها، بینی و در کل خشن شدن صورت شخص همراه است، از جمله علامت‌های بیرونی این بیماری می باشند. همان طور که گفتم همه این علامت‌ها به دلیل بزرگ شدن بافت نرم می باشند. ممکن است بیمار علاوه بر علایم بیرونی، به فشار خون بالا یا دیابت مبتلا شود و یا از تعریق زیاد شکایت کند. اما معمولاً این بیماران شکایت خاصی ندارند و به صورت اتفاقی به وسیله خانواده یا پزشک تشخیص داده می‌شوند.  هیپوفیز به تنهایی در رشد تاثیرگذار است یا عوامل دیگری هم دخیل هستند. برای اینکه هورمون رشد بهترین تأثیر را در افزایش قد بگذارد، باید محیط بدن آماده باشد. مثلاً اگر شخصی دیابت کنترل نشده یا کم‌ کاری تیروئید دارد و درمانش نکرده و یا در دوره بلوغ هورمون‌های جنسی‌اش به هر دلیلی افزایش ترشح نداشته باشند، این عوامل، محیط را برای ترشح و اثر خوب هورمون رشد مهیا نمی‌کنند. پس اندام‌های دیگر هم باید سالم باشند که بتوانند بعد از صدور دستور ترشح هورمون ویژه توسط هیپوفیز، آن هورمون را بسازند و در خون آزاد کنند تا در این چرخه نقصی به وجود نیاید؛ مثلا اگر تیروئید دستور را درست از هیپوفیز بگیرد و هورمون‌های خودش را به موقع بسازد و ترشح کند، متابولیسم بدن کنترل می‌شود.

اثرات هورمون رشد بر بدن این هورمون روی صفحات رشد در استخوان‌ها، اثر می‌گذارد و سبب رشد آنها می‌شود و در واقع کودک ما قد می‌کشد. البته هورمون رشد، علاوه بر اثر مستقیم، به صورت غیرمستقیم هم موجب رشد اندام‌های بدن می‌شود که با تأثیر روی کبد، دستور ترشح هورمونی را به او می‌دهد که آن هورمون، وظیفه رشد اعضای بدن را بر عهده دارد و کاستی هورمون رشد، حفظ پروتئین‌سازی در بدن را مختل می کند.

استفاده از هورمون رشد برای افزایش قد، به صورت تزریقی با فواصل ویژه است، مثلاً هر شب با مقدار مشخصی که پزشک تجویز کرده، به بیمار تزریق می‌شود. آمپول‌ها به صورت زیر جلدی تزریق می‌شود. مدت درمان خیلی طولانی است و در میزان یک یا چند سال است. با این کار، پزشک از کودک انتظار رشد قدی دارد اما اگر صفحات رشد بسته شده باشد، ما دیگر انتظار پاسخ به درمان با هورمون رشد و افزایش قد را نداریم.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” روش های افزایش قد ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه رشد و افزایش قد مطالعه فرمایید.

منبع: علم ورزش. افزا