قند خون بالا، علل، عوارض و درمان

[sbu_post_image]

هیپرگلیسمی(بالا رفتن قند خون)

قند خون بالا، وقتی میزان قند خون به طور مداوم بیشتر از مقدار طبیعی است، اتفاق می‌افتد. این موضوع می‌تواند به دو صورت رخ دهد: اول، بعد از مصرف مقدار زیادی غذا و دوم، هنگامی که فرد بیمار می‌شود. اگر قند خون بالا برای مدت زمان طولانی باقی بماند، این نشان‌دهنده عدم کنترل دیابت توسط فرد است. افزایش قند خون ممکن است به طور تدریجی رخ دهد و به طور روزانه افزایش یابد یا به طور ناگهانی و سریع اتفاق بیفتد. در هر صورت، افزایش قند خون بالا نشان‌دهنده عدم کنترل دیابت و نیاز به مداخله معالجه‌ای است.

علل بالارفتن میزان قندخون

1- کاهش مقدار انسولین تزریقی و یا مصرف قرص های دیابت.

2- بیماری و یا وجود استرس های متفاوت(روانی – فیزیکی)

3- خوردن بیش از حدّ معمول مواد غذایی.

4- کاهش و یا حذف ورزشهای برنامه ریزی شده و مورد نیاز

علایم

علاوه بر آزمایشات معمول روزانه که به طور منظم برای قند خون بالا انجام میدهید بایستی قند خون را در موارد زیر هم آزمایش کنید:

• تشنگی غیرمعمول
• گرسنگی غیرمعمول
• پوست خشک همراه با خارش
• تکرّر ادرار
• شب ادراری
• خستگی و خواب آلودگی غیرعادی
• تارشدن دید
• عفونت

درمان دیابت

قند خون بالا، یکی از مشکلات پزشکی رایج است که در صورتی که بیشتر از حد تحمل بدن باشد، فوریت پزشکی خواهد بود و باید به سرعت مورد بررسی و درمان قرار گیرد. با این حال، در برخی موارد، قند خون بالا می تواند با رعایت موارد زیر، کاهش یابد:

• سرماخوردگی مناسب
• تزریق یا مصرف مقدار تجویزشده انسولین و قرص های دیابت
• انجام آزمایش قند خون به صورت روزانه یا به تعداد دفعاتی که پزشک معالج تعیین می کند
• ورزش های منظم و برنامه ریزی شده

در صورتی که قند خون بالای 240 باشد و در عین حال بیمار احساس بیماری کرده باشد، باید به پزشک معالج یا پرستار دیابت خود اطلاع داده شود.

عوارض دیابت در دراز مدت می تواند بسیار جدی باشد و شنیدن آن برای بیماران قند خون بالا ناراحت کننده است، اما بسیار مهم است که در درمان قند خون بالا، بیشتر و بهتر تلاش کنیم. آمار نشان می دهد که سالانه در آمریکا حدود ۱۲۰۰۰ مورد جدید کوری به دلیل قند خون بالا رخ می دهد. توجه به علائم و نشانه های ناراحتی چشمی در قند خون بالا، نقش مهمی در جلوگیری از از دست دادن دید دارد.

توجه:

افرادی که بیش از ده سال مبتلا به بیماری قند بوده اند احتمالاً بیشتر با عوارض چشمی دیابت روبرو می شوند. در داخل چشم عروق بسیار ظریفی هستند که چشم را تغذیه می کنند. قند بالای خون و فشارخون بالابه تدریج به این عروق صدمه زده و این عروق صدمه دیده پاره شده و سبب خونریزی داخل چشم می شوند.

نگه داشتن قندخون در حدّ طبیعی(کنترل خوب) و میزان فشار خون در حدّ پایین از صدمات عروق خونی جلوگیری می کند.

معالجه با لیزر، عروق صدمه دیده را ترمیم کرده و از کورشدن حتمی جلوگیری میکند.(البته هنگامی درمان قند خون بالا موفقیت آمیز است که عروق به طور کامل از بین نرفته باشند).

راه های مراقبت از دید چشم

اندازه گیری فشار خون به طور منظم و مکرر. ترک سیگار. معاینه سالانه چشم در افراد قند خون بالا توسط چشم پزشک امر بسیار مهمی است زیرا در مراحل اولیه، صدمات چشمی، علایمی از خود نشان نمی دهد و اگر هریک از علایم دیابت و قند خون بالا مشاهده شد فوری به چشم پزشک مراجعه کنید.

• تارشدن دید و دو تا دیدن.
• از دست دادن میدان دید.
• دیدن نقطه های سیاه.
• فشار و درد در چشم.
• ضعف دید در نور کم.

 عوارض کلیوی دیابت

به گفته آمارها، سالانه حدود ۴ هزار نفر به عوارض کلیوی ناشی از قند خون بالا مبتلا می‌شوند. افرادی که در جوانی دچار دیابت شده‌اند، بیشترین احتمال ابتلا به قند خون بالا را دارند. فشار خون بالا، قند خون بالا و عفونت‌های مکرر می‌توانند باعث آسیب به عروق کوچک کلیه شوند و باعث مختل شدن فرایند تصفیه خون از مواد زاید توسط کلیه می‌شوند. اگر این صدمات به عروق کلیه نادیده گرفته شود، ممکن است منجر به از کار افتادن کلیه‌ها شود. بنابراین، کنترل فشار خون و قند خون و همچنین معالجه سریع عفونت‌ها می‌تواند از این عارضه ناشی از قند خون بالا جلوگیری کند.

صدمات اولیه به عروق کلیه علائم خاصی ندارند، اما آزمایشات منظم ادرار و خون می‌تواند نشان دهد که کلیه‌ها مواد زاید را دفع می‌کنند یا بالعکس موادی که بدن نیاز دارد را دفع می‌کنند. صدمات اولیه می‌تواند با تغذیه مناسب و مصرف داروهای مناسب معالجه شود. توجه به تغییرات و ناراحتی‌های ناشی از صدمات عروق کلیه و اعمال معالجات فوری و به موقع می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر و از از کار افتادن کلیه‌ها جلوگیری کند. اگر کلیه‌ها از کار بیفتند، می‌توان از دیالیز برای معالجه استفاده کرد و در صورت از دست دادن کامل کلیه‌ها، پیوند کلیه نیز می‌تواند یک گزینه باشد (البته شرایط لازم برای این معالجه باید توسط پزشک تعیین شود).

عوارض عروقی پا در بیماران با قند خون بالا که ممکن است منجر به قطع قسمتی از پا و یا ساق پا گردد:

افرادی که بیماری قند دارند در معرض خطر مشکلات عروق پا هستند. تقریباً 20 هزار نفر بیمار قند خون بالا در آمریکا سالانه ناچار به قطع قسمتی از پا یا قطع کامل پا می شوند. پیشگیری از عوارض ناشی از اختلال کار عروق و در صورت بروز، معالجه به موقع می تواند از عواقب وخیم جلوگیری کند. میزان عوارض عروقی پا در افرادی که 40 سال یا بیشتر دارند و در حدود 10 سال است که مبتلا به قند خون بالا می باشند بالا است. قند خون بالا می تواند به عروق پا صدماتی وارد کرده و در نتیجه جریان خون را به محل کاهش داده و فرد را در معرض خطر زخم ها و عفونت های بیشتری قرار دهد. قند خون بالا اعصاب پا را هم صدمه می رساند. هنگامی که زخم کوچکی و یا بریدگی مختصری در پا به وجود بیاید، به علت صدمات وارده به اعصاب پا، توسط مریض احساس نمی شود. در نتیجه در اثر پیشرفت زخم و عفونی شدن آن، صدمات غیر قابل جبرانی به پوست، عضلات و استخوان پا وارد می شود.

توجه داشته باشید که پوشیدن کفش تنگ، بی توجهی به بهداشت، پوشیدن جورابهای غیر نخی و یا غیر پنبه ای می تواند ایجاد مشکل کند. کفش راحت بپوشید، پاها را تمیز نگه دارید، هنگام کوتاه کردن ناخن های پا توجه داشته باشید که صدمه ای به بافت اطراف ناخن وارد نیاورند. از جورابهای نخی و یا پنبه ای استفاده کنید. هر روز هنگام پوشیدن و در آوردن جورابها، پاهای خود را به دقت مورد معاینه قرار دهید. اگر تغییری در پوست می بینید بلافاصله از گروه بهداشتی خود کمک بگیرد. (توجه: اگر ناخنهای شما خیلی خشک و محکم شده اند، قبل از کوتاه کردن ناخنها، پاها را در آب ولرم برای مدتی بخیسانید.)

چگونه خطر عوارض قند خون بالا را کاهش داده و یا از آن جلوگیری کنید؟ بعضی افراد با داشتن بیماری قند هرگز عوارض دراز مدت قند خون بالا را تجربه نمی کنند. بعضی افراد ممکن است به یکی از عوارض دراز مدت ذکر شده مبتلا شوند و تعدادی دیگر از چندین عارضه قند خون بالا رنج ببرند. در هر حال به درستی معلوم نیست که چرا افراد مختلف عوارض متفاوتی را تجربه کرده و یا بالعکس مبتلا به هیچ عارضه ای نمی شوند. اما می دانیم که با توجه و اجرای دستورالعمل های معالجه ای نه تنها سلامت عمومی فرد حفظ می شود بلکه خطر بروز عوارض قند خون بالا کاهش می یابد.

کنترل قند خون

شواهد بسیاری نشان می دهند که نگه داشتن میزان قند خون در حد طبیعی و یا نزدیک به میزان طبیعی خطر عوارض چشمی قند خون بالا را 76 درصد، عوارض کلیوی را 56 درصد و عوارض و صدمات عصب را تا 60 درصد کاهش می دهد. کنترل خوب فشار خون. کنترل چربی خون (کلسترول و تری گلیسیرید). ترک سیگار. به خاطر داشته باشید کاهش خطر بروز عوارض قند خون بالا فقط از طریق کنترل درست قند خون امکان پذیر است. کنترل قند خون یعنی توجه به تغذیه، داروهای مصرفی، ورزش و به طور کلی شناخت قند خون بالا و درک برنامه کلی درمانی قند خون بالا می باشد.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان مرض قند ” و ” روش های درمان هیپوگلیسمی ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دیابت مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب جدیدترین روش های کنترل دیابت