مشکل چاقی و اضافه وزن در کودکان، باعث کمتحرکی و افت اعتماد به نفس در آنها میشود. پزشکان بر این باورند که علاوه بر توجه به تغذیه مناسب کودکان، تأثیر موادغذایی مختلف بر رشد و سلامت بدن آنها نیز بسیار حائز اهمیت است.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) از چاقی بهعنوان یکی از مشکلات جدی در زمینه سلامت عمومی در قرن ۲۱ یاد میکند. این پدیده در حال تبدیل شدن به یک معضل جهانی است که بر تمام گروههای اقتصادی، بهخصوص نسلهای جدید، تأثیر سوء میگذارد.
کودکان امروز به خوراکیهای مضری همچون نوشابه، پیتزا و همبرگرها عادت کردهاند که این موادغذایی وزن آنها را دو برابر میکند. در سالهای اخیر، پدیده چاقی در میان کودکان به طرز چشمگیری افزایش یافته است و امروزه کودکان چاق نهتنها در معرض بیماریهای خطرناکی هستند، بلکه با توجه به اعتماد به نفس پایین و فشار دوستان و اطرافیان، مستعد آسیبها و مشکلات روانی نیز میشوند.
در حقیقت، فشارهای اجتماعی روانی تأثیرات منفی بر رفتار کودکان دارد. یک مقایسه بین کودکان با وزن مناسب و گروهی از کودکان چاق نشان داد که کودکان با اضافه وزن و چاقی، رضایت کمتری از کیفیت زندگی خود دارند و احتمال تفکرات منفی و حتی اقدام به خودکشی در آنها بیشتر است. مشکل چاقی با انجام رژیمهای مناسب و ورزش در بلندمدت قابل حل است.
گاهی اوقات حتی در محیطهای آموزشی تبعیضهایی میان کودکان با وزن طبیعی و چاق وجود دارد که این موضوع، خود موجب مشکلات متعددی اعم از آزار و اذیت، تمسخر و طرد از سوی دیگر کودکان میشود. این کودکان اغلب با عناوین تنبل، افسرده و تنها شناخته میشوند. شناخت عوامل کلیدی که موجب تشدید چاقی در میان کودکان میشود، والدین را برای انجام تصمیمات بهتر و کمک به فرزندانشان کمک میکند.
عوامل موثر پیش از تولد
سوءتغذیه یا پرخوری مادران در دوران اصلی رشد جنین، خطر ابتلا به اضافهوزن و چاقی در کودک را افزایش میدهد.
ژنتیک
احتمال بروز چاقی در کودکانی با والدین چاق بیشتر است.
رژیم غذایی
امروزه، بسیاری از افراد وعدههای غذایی خود را خارج از خانه و در رستورانها مصرف میکنند. این روند با استفاده از فست فودها و غذاهایی با کالری بالا تشدید میشود. علاوه بر این، کودکان نیز علاقه زیادی به مصرف نوشابهها و نوشیدنیهای شیرین دارند که یکی از عوامل اصلی چاقی در میان آنهاست.
بیتحرکی
بسیاری از متخصصان معتقدند تلویزیون، رایانه، ویدیو و بازیهای رایانهای که کودکان را سرگرم میکنند، موجب نشستن آنها و ساعتها بیتحرکی میشوند. به این ترتیب عدم تحرک فیزیکی، عامل اصلی چاقی در دوران کودکی است.
عادات غذایی ناسالم در خانوادهها
استفاده از وعدههای غذایی ناسالم در خانوادهها توسط والدین، الگوهای غلطی را برای کودکان ایجاد میکند. بنابراین کودکان از همان ابتدا به استفاده از غذاهای ناسالم عادت میکنند.
توصیههایی برای درمان چاقی در کودکان
درمان چاقی در کودکان به شدت با درمان این مسأله در بزرگسالان متفاوت است. بررسی آمادگی کودکان و شناخت وضعیت روحی و روانی آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین، قبل از هر برنامهریزی برای کاهش وزن، مشاوره با یک پزشک یا مشاور تغذیه درباره روشهای درمان بسیار ضروری است.