رویش موهای صورت یا ریش یکی از علائم بلوغ در پسران است. اما در مواردی فرد مذکر ریش در نمی آورد یا ریش های بسیار کم پشت و تنکی دارد. علت کم پشتی موی صورت آقایان دو دلیل می تواند باشد:
یکی از دلایل کم پشتی موی صورت آقایان این که به هیج وجه فولیکول مویی وجود ندارد. برای مثال در بعضی از نشانگان مثل هیپوتریکوزیس ارثی و مادرزادی چنین مشکلی وجود دارد و به طور ژنتیکی در بعضی از مردان و پسران خانواده قسمتی از ریش های فرد در نمی آید. در اغلب این موارد در قسمت های فاقد ریش فولیکول مو وجود ندارد و هیچ درمانی نمی تواند باعث رشد مو شود و تنها راه حل کاشت مو است. البته در موارد بسیار نادری که این تنک بودن غیر قرینه و محدود به منطقه ای کوچک باشد طبیعی به نظر می رسد ونیاز به درمان ندارد.
دومین علت کم پشتی موی صورت آقایان، کمبود هورمونهای مردانه است. کمبود هورمون مردانه (آندروژن) قبل از سن بلوغ در جنس مذکر باعث بروز علایمی ثانویه جنسی به طور ناقص / تناسب اسکلتی خواجه ای / آلت تناسلی کوچک / کوچک ماندن بیضه ها و تشکیل نشدن چین و چروک های خاص کیسه بیضه است . در این حالت صدای فرد نازک می ماند و توده ی عضلانیش افزایش نمی یابد و قدرتش از حد طبیعی کمتر خواهد بود. نشانه های دیگری هم وجود دارد برای مثال موهای زیر بغل و عانه تنک و کم پشت و موهای صورت و سینه و بالای شکم و پشت بسیار کم هستند.
صفحات اپیفیزیال استخوان های بلند همچنان به رشد خود ادامه می دهند و استخوان های بلند اندام فوقانی و تحتانی نسبت به اسکلت محوری بدن بلند تر می شوند. در مردان سفید پوست نسبت قسمت فوقانی بدن(از فرق سر تا عانه) به قسمت تحتانی بدن (از عانه تا کف زمین) بیشتر از ۱ است ولی در مورد فوق این نسبت کمتر از ۱ می شود. در مردان سفید پوست به طور طبیعی نسبت فاصله ی بین انگشتان دست ها در حالتی که اندام فوقانی از طرف پهلوها باز شده باشند به قد فرد حدود نود و دو در صد است ولی این نسبت در افراد خواجه حدود پنج سانتی متر یا بیشتر بلندتر از قد است.
جالب است بدانید اگر کمبود تستوسترون بعد از بلوغ نمایان شود بیمار فقط از کاهش میل جنسی و اختلال عملکرد جنسی و کاهش انرزی شکایت می کند. بیماران بالغی که دچار کمبود خفیف هورمون های مردانه می شوند موهای بدن یا صورت چندان تحت تاثیر قرار نمی گیرد زیرا پس از در امدن ریش فقط میزان اندکی اندروژن برای حفظ آن کافی است . به همین دلیل با این که رشد موهای صورت افرادی که از مذکر به مونث تغییر جنسیت میدهند و تحت درمان با هورمون های زنانه قرا می گیرند کمتر می شود اما در همه موارد باید برای از بین بردن موهای صورت از لیزر درمانی استفاده شود. البته در مواردی که فرد به مدت طولانی از هورمون های مردانه محروم باشد رشد موهای صورت کمتر می شود و نیاز به اصلاح کاهش می یابد.
علل طاسی ریش آقایان
به طور کلی علل طاسی ریش در آقایان به دو دسته کلی تقسیم میشود:
علل اکتسابی کم پشتی موی صورت آقایان
در اینگونه موارد موهای ریش و سبیل از ابتدا وجود دارد اما بعدا دچار ریزش میشوند. بیماریهای مختلفی و عوامل محیطی ممکن است باعث ریزش موی ناحیه ریش و سبیل شود. شامل آسیبهای فیزیکی مانند سوختگی ، سوانح ، بیماریهای قارچی ، ریزش موی سکه ای ، کندن موها توسط خود شخص ( تریکوتیلومانیا ) و بیماریهای رماتیسمی . بیماریهایی که پس از بلوغ دچار کاهش سطح هورمونهای بدن شوند دچار ریزش موهای ریش و سبیل نمیشوند . تنها سرعت رشد موها کاهش خواهد یافت.
علل اولیه کم پشتی موی صورت آقایان
در این موارد موها از ابتدا دچار رویش مو نمیشوند این علل شامل عدم تشکیل فولیکولهای مو به صورت مادرزادی . بیماریهای هورمونی قبل از بروز بلوغ و عدم وجود رسپتورهای گیرنده های هورمونی است . در بعضی خانواده ها شروع رشد موها در ناحیه صورت با تاخیر صورت میگیرد. به این معنی که بیماری پوستی وجود ندارد. فولیکولهای مو در دوران جنینی تشکیل شده اند اما رشد موها همزمان با بلوغ رشد نمیکند . اکثر این افراد سابقه تاخیر در رشد موهای صورت را در بستگان نزدیک خود دارند.
در اکثریت موارد با گرفتن شرح حال و معاینه بالینی میتوان به علت کم پشتی موی صورت آقایان پی برد. در مواردی ممکن است نیاز به بررسیهای تکمیلی مانند آزمایشات هورمونی ، ژنتیکی و یا نمونه برداری از پوست باشد. لازم به ذکر است در صورتیکه سایر صفات ثانویه جنسی مردانه ظاهر شده باشد الزاما نیازی به آزمایشات هورمونی نیست.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان نداشتن ریش و سبیل آقایان ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کم پشتی ریش و سبیل آقایان مطالعه فرمایید.
منبع: پزشکی. دکتر حسن زاده
