علت يائسگی زودرس

۲ آذر ۱۴۰۲

خانه » اختلالات قاعدگی وهیرسوتیسم » علت يائسگی زودرس

[sbu_post_image]

یائسگی زودرس یا از کارافتادگی زودرس تخمدان‌ها، به وقوع پیوستن این وضعیت قبل از سن یائسگی معمول یا به طور خاص قبل از سن ۴۰ سالگی گفته می‌شود. در این وضعیت، دوره‌ی ماهانه متوقف می‌شود و مقدار هورمون استروژن کاهش یافته و مقدار هورمون تحریک‌کننده‌ی فولیکول‌ها (FSH) افزایش می‌یابد. تنها یک تا ۴ درصد از زنان به علت یائسگی زودرس، دچار نازایی می‌شوند که این امر از پیامدهای جدی آن است.

در اغلب موارد، دختران با تخمدان‌هایی که مقدار کافی از تخمک‌های نارس را در خود دارند به دنیا می‌آیند. از زمان بلوغ تا ۵۰ سالگی، هر ماه یک تخمک از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود تا زمانی که انتهای تولید تخمک‌ها رسیده و یائسگی رخ می‌دهد. اما در دختران و زنان جوانی که به دلیل بیماری از کارافتادگی پیش‌رس تخمدان‌ها رنج می‌برند، تخمک‌ها به طور زودرس در دوران جوانی از بین می‌روند یا نارسا می‌شوند. به همین دلیل، این افراد جوان به یائسگی زودرس دچار می‌شوند. یائسگی زودرس معمولاً در سن ۴۰ سالگی رخ می‌دهد، اما ممکن است حتی در دوران نوجوانی نیز ظاهر شود.

علایم يائسگی زودرس

زنان مبتلا به يائسگی زودرس دوره‌ی ماهانه خود را از دست می‌دهند. گاهی ممکن است دوره ماهانه آن‌ها برای چند هفته عادی باشد اما چند ماه ديگر از بين برود. اين زنان ممکن است دچار گرگرفتگی یائسگی و عرق شبانه شوند. همچنين، ممکن است قاعدگي و گرگرفتگی با هم وجود داشته باشد. نشانه‌های ديگر عبارتند از:

بی‌خوابی،
بی‌حوصلگی،
خشکی مهبل،
خستگی،
ميل جنسی پايين،
نزديکی دردناک و نارسايی درمهار ادرار.

علل يائسگی زودرس

در بسياری از موارد علت يائسگی زودرس روشن نيست اما در برخی از زنان می‌توان به علت يائسگی زودرس پی برد. برخی از آن‌ها عبارتند از:
1. کروموزومی/ژنتيکی( نشانگان ترنر، نشانگان سواير، نشانگان ايکس شکننده، نشانگان عدم حساسيت به آندروژن، وراثت خانوادگی)
2. آنزيمی/متابوليک(گالاکتوزومی، تالاسمی، هماکروماتوزومی)
3. شيمی‌درمانی/پرتوردرمانی
4. برداشتن تخمدان‌ها با جراحی
5. عفونت ويروسی
6. ترشح غيرعادی يا کارکرد نادرست گنادوتروپين‌ها(FSH و LH)
7. بيماری‌های خودايمنی(نارسايی تيروييد، کم‌کاری پاراتيروييد، آرتريت رماتيسمی، ديابت، کم‌خونی کشنده، نارسايی غده‌های فوق‌کليه، کاهش بيش از اندازه‌ی ترومبوسيت‌ها، برص، لوپوس)

عوارض یائسگی زودرس

يائسگی زودرس و پوکی استخوان

یائسگی زودرس و از کارافتادن تخمدان‌ها می‌تواند خطراتی برای سلامتی زنان ایجاد کند، از جمله افزایش خطر پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی. علاوه بر این، یائسگی زودرس گاهی می‌تواند با نارسایی‌های خودايمنی مانند نارسایی تیرویید، دیابت یا نارسایی غده‌های فوق‌ کلیه نیز مرتبط باشد و ممکن است بیمار به درمان‌های دیگری نیاز داشته باشد.

زیرا در یائسگی زودرس، تخمک‌ها از دست می‌روند، نازایی پی‌آمد اصلی یائسگی زودرس است و برخی از زنان حتی پیش از آن که برای بچه‌دار شدن تصمیم بگیرند، ممکن است برای همیشه این توانایی را از دست بدهند. تنها 6 تا 8 درصد زنان مبتلا به یائسگی زودرس، باردار می‌شوند و هیچ راهی برای تشخیص این دسته از زنان وجود ندارد.

اگر یائسگی در سنین پایین یعنی 20 تا 30 سال رخ دهد، عوارض یائسگی زودرس شدیدتر خواهد بود؛ اما در هر صورت یائسگی زودرس می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود. طی چند سال اول پس از یائسگی، تراکم استخوان‌ها با سرعت بیشتری کاهش می‌یابد که این کاهش می‌تواند منجر به کاهش توده استخوانی و نهایتاً پوکی استخوان شود.

افزایش چربی خون و اختلالات قلبی و عروقی در يائسگی زودرس

یائسگی زودرس یکی از مشکلاتی است که ممکن است در برخی زنان رخ دهد. این مشکل معمولاً با توجه به سن و ژنتیک فرد بروز می کند و می تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی زنان شود.

یائسگی زودرس باعث قطع قاعدگی در زنان می شود و در نتیجه ترشح استروژن کاهش می یابد. این مسئله می تواند باعث افزایش چربی خون شود که ممکن است باعث ایجاد مشکلات قلبی و عروقی شود. به همین دلیل، توصیه می شود که زنانی که با یائسگی زودرس مواجه هستند، معاینات مربوطه را انجام دهند و چربی خون خود را کنترل کنند.

برای حفظ سلامتی، توصیه می شود که زنانی که با یائسگی زودرس مواجه هستند، تغذیه سالم داشته باشند. این تغذیه باید شامل مواد غذایی حاوی کلسیم، ویتامین D، میوه جات، سبزیجات و غلات باشد. همچنین، مصرف چربی های اشباع و قندها باید محدود شود.

در برخی موارد، پزشکان ممکن است به زنانی که با یائسگی زودرس مواجه هستند، هورمون استروژن و پروژسترون را به صورت دوره ای تجویز کنند. اما این زنان باید تحت نظر پزشک باشند و تا زمانی که وی تشخیص دهد، به هورمون درمانی ادامه دهند.

در کل، یائسگی زودرس می تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی زنان شود. بنابراین، توصیه می شود که زنانی که با این مشکل مواجه هستند، معاینات مربوطه را انجام داده و تغذیه سالم داشته باشند. همچنین، در صورت نیاز، بهتر است با پزشک خود مشورت کنند و درمان های لازم را انجام دهند.

درمان يائسگی زودرس

به طور کلی يائسگی زودرس را به هورمون درمان می‌کنند. هورمون درمانی برای درمان يائسگی زودرس با مقداری بيش از آن چه که برای زنان يائسه تجويز می شود، انجام می‌گيرد. درمان با مقدار پايين آغاز می‌شود و مقدار هورمون به تدريج افزايش می يابد. به طور معمول هورمون استروژن و پروژسترون و گاهی تستوسترون به کار می‌رود. گاهی قرص‌های ضدبارداری بر هورمون درمانی ترجيح داده می شود. برنامه‌ی غذايی مناسب، ورزش منظم نيز سودمند است. تا کنون برای درمان نازايی به علت يائسگی زودرس راهی وجود ندارد و فقط می‌توان از تخمک زن‌های ديگر بهره برد.