بعد از نفخ کردن‌ها، تغییراتی در خلق‌وخو و گرفتگی‌های بدن، آخرین چیزی که در طی سندروم پیش از قاعدگی مشاهده خواهید کرد، ظاهر شدن یک جوش قرمز بزرگ بر روی صورتتان است؛ اما متأسفانه آکنه زدن قبل از پریود، یکی از نشانه‌های ناخوشایند و شایع سندروم پیش از قاعدگی است. آکنه و جوش قبل از قاعدگی یا ظاهر شدن آکنه در هر ماه که هم‌زمان با شروع پریودی‌تان می‌باشد، امری بسیار شایع است. طبق تحقیقات صورت گرفته، بیش از ۶۰ درصد از زنانی که مستعد جوش و آکنه زدن هستند، قبل از شروع قاعدگی‌شان جوش می‌زنند. این جوش‌ها معمولاً هفت تا ده روز قبل از پریود شروع شده و به محض شروع خونریزی قاعدگی بهتر می‌شوند.
جوش و آکنه قبل از پریود
جوش و آکنه قبل از پریود، یک علامت بسیار شایع از سندروم پیش از قاعدگی است. این جوش‌ها ممکن است به خاطر تغییرات هورمونی که در طی چرخه‌ی قاعدگی در هر زنی رخ می‌دهد، ظاهر شوند. افزایش سطح پروژسترون در اواسط این چرخه ممکن است سبب تحریک ترشح چربی از غدد چربی در پوست می‌شود. ترشح چربی در پوست نیز با افزایش سطح تستسترون در طی و قبل از خونریزی قاعدگی تحریک می‌شود. این امر ممکن است منجر به ایجاد جوش و آکنه‌ی قبل از پریودی شود که به صورت منافذی پر از چربی اضافی، چرک و سلول‌های مرده‌ی پوست ظاهر می‌شوند. باکتری‌ها در این منافذ پرشده تکثیر می‌شوند و تولید عفونت می‌کنند. این آکنه‌های قبل از قاعدگی به صورت جوش های سفید، جوش سر سیاه، جوش نوک تیز، کورک یا جوش چرک دار، جوش‌های ریز و جوش‌های کیسه‌ای پدیدار می‌شوند. با مصرف قرص‌های ضدبارداری و داروهایی بنام اسپیرونولاکتون می‌توانید از بروز این نوع جوش‌ها قبل از پریودی جلوگیری کنید. خانم‌های چاق بیشتر مستعد جوش زدن قبل از قاعدگی هستند و ازاین‌رو اگر وزنشان را کاهش دهند می‌توانند از بروز این جوش‌ها نیز جلوگیری کنند. برای جلوگیری از بروز آکنه قبل از پریودی، بهتر است بیشتر مراقب پوستتان باشید و آن را تمیز نگه دارید. برای انواع شدید آکنه، پزشک ممکن است ایزوترتینیون یا آنتی‌بیوتیک با دوز پایین را برایتان تجویز کند.
علل بروز آکنه قبل از پریود
مدت‌زمان یک چرخه‌ی قاعدگی عادی در یک زن، حدود ۲۸ روز است و در تمام این مدت پیوسته تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. در نیمه‌ی اول این چرخه، سطوح هورمون استروژن بالا می‌رود، در حالی که در نیمه‌ی دوم این چرخه، سطوح هورمون پروژسترون بالا می‌رود. اما با نزدیک شدن زمان پریودی‌تان، سطح این دو هورمون افت می‌کند. در این حین سطح تستسترون که یک هورمون مردانه است و در زنان به مقدار بسیار کمی تولید می‌شود، ثابت می‌ماند. این امر حاکی از آن است که قبل و در طی پریودی‌تان، سطح تستسترون در مقایسه با هورمون‌های زنانه‌ی دیگر (استروژن و پروژسترون) نسبتاً بالا می‌باشد.
به خاطر این تغییرات هورمونی، تغییرات مختلفی در پوست خانم‌ها رخ می‌دهد. بالا رفتن سطح پروژسترون در اواسط چرخه‌ی قاعدگی سبب تحریک ترشح چربی پوست از غدد چربی می‌شود. چربی پوست یا سبوم یک ماده‌ی چرب و غلیظ است که به‌طور طبیعی پوستتان را چرب و مرطوب نگه می‌دارد. همچنین افزایش سطح پروژسترون موجب متورم شدن پوست و فشرده شدن منافذ پوستتان می‌شود. این امر به خاطر انباشته شدن سبوم یا چربی پوست در زیر سطح پوست می‌باشد.
به‌علاوه، افزایش سطح تستسترون قبل و در طی دوره‌ی خونریزی ماهانه ممکن است موجب تحریک غدد چربی شده و چربی بیشتری ترشح کنند. تأثیرات افزایش چربی پوستی ممکن است در بین خانم‌ها متفاوت باشد. در بعضی خانم‌ها، این امر ممکن است یک برافروختگی و سرخی را در پوست ایجاد کنند در حالی که در بعضی دیگر به خاطر انباشته شدن چربی اضافی به همراه چرک، آلودگی و سلول‌های مرده‌ی پوست در منافذ پوست، منجر به ایجاد آکنه قبل از قاعدگی شود.
افزایش چربی زیر پوست، محیط عالی را برای تکثیر و تولید مثل باکتری‌های تولید کننده‌ی جوش (آکنه سیتوباکتریال) فراهم می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما، نسبت به باکتری‌ها واکنش نشان داده و متابولیک‌های آن منجر به بروز التهابی همراه با جوش‌هایی قبل از پریود می‌شوند.
علائم جوش و آکنه‌ی قبل از قاعدگی
زائده‌هایی که به خاطر آکنه‌ی قبل از قاعدگی بر روی پوستتان ایجاد می‌شوند ممکن است به‌صورت دانه‌های چربی در دو نوع جوش‌های سفید و جوش‌های سرسیاه ظاهر شوند. جوش‌های سرسیاه، دانه‌های چربی بازی هستند که در سطح پوست باز می‌مانند. به همین خاطر اکسیژن هوا روی آن‌ها تأثیر می‌گذارد و رنگ آن‌ها را سیاه می‌کند. جوش‌های سفید، دانه‌های چربی بسته شه ای هستند که در زیر سطح پوست بسته هستند.
به غیر از جوش‌های سفید و سرسیاه، علائم دیگر آکنه‌ی قبل از قاعدگی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- جوش قرمز یا سفت‌دانه (papules)؛ برآمدگی‌های کوچک قرمزی که براثر عفونت و التهاب فولیکول‌های مو ظاهر می‌شوند.
- جوش زیر سرسفید یا چرکدانه (pustules)؛ جوش‌های قرمز کوچک چرک دار
- ندول یا جوش زیرپوستی (nodules): برآمدگی‌های سفت که اغلب دردناک بوده و در زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند
- کیست یا جوش کیسه‌ای چرکی: برآمدگی‌های بزرگی که در زیر سطح پوست نمایان می‌شوند. این جوش‌های حاوی چرک هستند و عموماً دردناک هستند.
آکنه‌های قبل از قاعدگی بیشتر در نواحی چانه و کناره‌ها ظاهر می‌شوند.
آیا جوش قبل از قاعدگی، نوعی جوش هورمونی است؟
بله جوش و آکنه‌ی قبل از پریودی نوعی جوش هورمونی است زیرا بر اثر تغییراتی در سطح هورمون‌ها در طی چرخه‌ی قاعدگی رخ می‌دهد.
چگونه از بروز آکنه قبل از پریود جلوگیری کنیم؟
با انجام کارهای زیر می‌توانید از بروز آکنه قبل از پریودی جلوگیری یا آن را کنترل کنید:
قرص‌های ضدبارداری
اگر فکر می‌کنید که همیشه قبل از پریودی جوش می‌زنید، مصرف قرص‌های ضدبارداری می‌تواند به شما کمک کند. هر چیزی که می‌تواند سطح استروژن را بالا ببرد ممکن است تأثیرات تستسترون را کاهش دهد. قرص‌های ضدبارداری، پروتئینی را که به عنوان گلوبولین اتصال دهنده هورمون جنسی (SHBG) در خون شما شناخته می‌شود، افزایش می‌دهد. این پروتئین همانند یک اسفنج عمل می‌کند و می‌تواند تستسترون آزاد موجود در جریان خون را به خود جذب کند. به همین خاطر است که مقدار تستسترون موجود برای ایجاد آکنه‌ی قبل از پریود کم خواهد شد.
قرص‌های ضدبارداری ممکن است میزان تولید چربی را نیز کاهش دهد. هنگام استفاده از قرص‌های ضدبارداری برای کنترل آکنه‌ی پیش از قاعدگی باید صبور باشید. در بعضی از خانم‌ها، ممکن است به خاطر واکنش نسبت به تغییرات هورمونی، در سه تا چهار ماه اول بعد از شروع مصرف این قرص‌ها، آکنه بیشتر شود؛ اما این مشکل ممکن است با عادت کردن بدن به این قرص‌ها رفع شود.
سپیرونولاکتون
اگر قرص‌های ضدبارداری تأثیری روی شما نداشته است، پزشک ممکن است دارویی را برای کاهش سطح تستسترون برای شما تجویز کند. این دارو تحت عنوان سپیرونولاکتون (Spironolactone) شناخته می‌شود و تولید چربی در پوست (بر اثر تستسترون) را کاهش می‌دهد. عوارض جانبی مصرف این دارو ممکن است شامل پریود نامنظم، درد در سینه‌ها، خستگی و سردرد باشند. سپیرونولاکتون ممکن است برای همه‌ی خانم‌ها مناسب نباشد، از این رو باید با پزشک خود درباره‌ی مزایای و خطرات آن مشورت کنید.
کاهش وزن
هر چیزی که گلوبولین اتصال دهنده هورمون جنسی (SHBG) را کاهش دهد ممکن است منجر به افزایش جوش و آکنه شود. چاقی یکی از عوامل اصلی و عمده‌ای ست که SHBG را کاهش داده و تستسترون را افزایش می‌دهد؛ بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم و رسیدن به وزنی مطلوب و سالم و حفظ آن می‌تواند به کنترل آکنه و جوش قبل از پریود کمک کند.
از بهترین شیوه‌های مراقبت و بهداشت پوست را استفاده کنید
هرگونه باکتری مازادی که به پوستتان وارد می‌کنید ممکن است شدت آکنه‌ی قبل از قاعدگی را بیشتر کند. باید تا حد امکان پوستتان را تمیز نگه دارید تا از بروز آکنه قبل از قاعدگی جلوگیری کنید. مدام دستتان را به صورتتان نزنید زیرا ممکن است دست‌هایتان باکتری و آلودگی را به پوستتان وارد کنند. تلفنتان را همیشه تمیز کنید زیرا می‌تواند محیطی برای تکثیر و تولیدمثل باکتری‌ها باشد. به‌علاوه گوشی تلفنتان را روی ناحیه‌ای قرار می‌دهید (چانه و کناره‌های صورت) که بیشتر از جاهای دیگر صورت مستعد جوش زدن قبل از قاعدگی می‌باشد. هنگام تمرین در باشگاه، قبل از نشستن پشت دستگاه ورزشی، باید همه‌ی تشک‌ها را با یک حوله بپوشانید. با این کار از قرار دادن صورتتان در آلودگی‌های باقی‌مانده از دیگران اجتناب خواهید کرد. سیگار نکشید زیرا سیگار کشیدن در بروز همه انواع جوش و آکنه نقش دارد.
برای جوش‌های قبل از قاعدگی شدید، باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید. این پزشکان یکی از داروهای زیر را برای رفع علائم آکنه قبل از پریودی برای شما تجویز می‌کنند:
ایزوترتینویین
اگر درمان‌های دیگر روی شما تأثیری نداشته است یا دچار آکنه‌ی خیلی شدید و کیستی هستید، بهتر است ایزوترتینویین(isotretinoi)مصرف کنید که یکی از مشتقات ویتامین D است. این دارو ممکن است باعث عوارض جانبی جدی شود از جمله نقایصی در زایمان در زنان باردار و بالا رفتن خطر خودکشی؛ بنابراین قبل از مصرف این دارو، درباره‌ی همه‌ی خطرات و عوارض جانبی این دارو با پزشکتان صحبت کنید.
داروهای انتی بیوتیک (دوز پایین)
اگر از زائده‌های عمیق و مستمر آکنه بر روی پوست خود رنج می‌برید، پزشک ممکن است مصرف تتراساکلین با دوز پایین را برای پنج روز تجویز کند که می‌توانید مصرف آن را چند روز قبل از شروع پریودی‌تان آغاز کنید. متخصص پوست می‌تواند با انجام درمان‌های بخصوصی در مطب همچون تزریق کورتون، لایه‌برداری و لیزر درمانی یا جراحی آکنه‌ی شدید، آکنه‌ی قبل از پریود را برطرف کند.
نکاتی دیگر
راه‌حل‌های کلی نیز برای پیشگیری از آکنه‌ی قبل از قاعدگی وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید. برخی از آن‌ها به شرح زیرند:
- صورتتان را دو بار در روز با یک تمیزکننده‌ی مناسب و فاقد چربی بشویید.
- برای برطرف ساختن چربی اضافی پوست، از یک کرم ضد آکنه‌ی موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید.
- از لوازم آرایشی حاوی روغن پرهیز کنید.
- قبل از خواب حتماً آرایشتان را پاک کرده و صورتتان تمیز کنید.
- بعد از ورزش دوش بگیرید.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
- سعی کنید استرستان را کاهش دهید.
- رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشید که حاوی مقدار بسیار کمی قندها و چربی‌های تصفیه شده باشد.
