[sbu_post_image]
با توجه به انتشار گسترده‌ی بیماری دیابت در جامعه، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، به ویژه در ماه مبارک رمضان، از پزشکان خود درباره امکان روزه داری سؤال می‌کنند. با توجه به وضعیت خاص آنها، این موضوع اهمیت بسیاری دارد. لازم به ذکر است که در مورد افراد دیابتی، ممنوعیت کامل از روزه داری وجود ندارد، و تصمیم نهایی در مورد روزه داری بیماران دیابتی، با تشخیص و صلاحدید پزشک و تصمیم خود بیمار انجام می‌شود.
آیات و روایات در رابطه با موارد منع روزه داری
ای کسانی که ایمان آورده اید، روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانی که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود که پرهیزگار شوید. (آیه 183 سوره بقره). روزه در روزهای معدودی بر شما مقرر شما مقرر شده است ولی هر کس از شما بیمار یا در سفر باشد به همان شماره تعدادی از روزهای دیگر را روزه بدارد و بر کسانی که روزه طاقت فرساست کفاره ای است که خوراک دادن به بینوایی است و هر کس به میل خود بیشتر نیکی کند پس آن برای او بهتر است و اگر بدانید روزه گرفتن برای شما بهتر است (آیه 184 سوره بقره).
از امام جعفر صادق (ع) در مورد حد مرض که موجب حرام شدن روزه می شود پرسش کردند و آن بزرگوار در پاسخ فرمودند که: حد معینی برای مرض نیست و خود مریض در بیماری خود امین است و شخص مریض از هر کس دیگر بخود داناتر است و در حدیث دیگر در جواب سؤالی نظیر آن فرمودند: مریض امین است و این امر به خود او واگذار شده است، پس اگر ضعفی در خود احساس کرد، روزه نمی گیرد و اگر قدرت داشت می گیرد. (تهذیب الاحکام- حدیث 758 و 759)
در ایام شعبان المعظم، یعنی ایام آماده سازی برای ماه مبارک رمضان، ایام برقراری تعادل جسم و روحمان، ایامی که طی آن، تلاش می کنیم تا زیاده روی ها و سهل انگاری های طول سال را، به توجه و تمرکز بر جسم و روح تبدیل نمایید که خود از اهداف مهم روزه داری در بیماران دیابتی است. بدون شک، اگر آماده سازی برای روزه داری ماه مبارک رمضان، قبل از شروع این ماه آغاز گردد، نتایج پایدارتری به دنبال خواهد داشت و از همین روست که در کتب ادعیه، به تناوب در برخی روزها، روزه داری در ماه های رجب و شیعیان توصیه گردیده است. دیابتی های عزیز نیز از این قاعده می توانند پیروی نمایند. بیش از 4 میلیون نفر از جمعیت کشور به دیابت مبتلا هستند.
حفظ مقدار قند خون در حد طبیعی (140 – 60 میلی گرم درصد)، هدف درمان دیابت است زیرا افزایش دراز مدت قند خون، سبب بروز عوارض دیابت می شود که در آن صورت، درمان دیابت بسیار پرهزینه و گاه غیر ممکن خواهد شد. افراد دیابتی که از آموزش های لازم برخوردار شده اند به خوبی قادرند تشخیص دهند که آیا می توانند روزه بگیرند یا خیر. زیرا این افراد طی آموزش های خود دریافته اند که به کدام گروه از دیابتی ها تعلق دارند و در مورد شرایط روزه داری در هر گروه حتماً با پزشک خود مشورت می نمایند. به عبارت بهتر، دیابتی که روزانه قند خون و یا قند ادرار خود را در منزل مورد آزمایش قرار نمی دهد، احتمالاً قادر به روزه داری نخواهد بود!
افراد تحت درمان با انسولین:
از آنجا که این افراد به دنبال تزریق انسولین، به دفعات نیز باید غذا میل نمایند، لذا توصیه نمی شود روزه بگیرند. در صورت تمایل شدید به روزه داری، با توجه به شرایط زیر، این افراد در موارد خاص و آن هم زیر نظر پزشک معالج خود می توانند روزه بگیرند: نداشتن نوسانات شدید قند خون و نیز عوارض پیشرفته دیابت (عوارض چشمی، کلیوی، عصبی و قلبی- عروقی).
افراد تحت درمان با داروهای خوراکی (قرص):
بیمارانی که توانایی کنترل قند خون خود را به طور مستمر دارند، می‌توانند با حفظ شرایط زیر و با مشورت پزشک معالج خود، در ماه مبارک رمضان روزه بگیرند:
– قبل از شروع ماه رمضان، باید آزمایشی روزه را آغاز کرده و طی روزه، قند خون خود را در زمان‌های مختلف اندازه‌گیری کنند: قبل از سحر (حداکثر 120 میلی گرم در دسی لیتر خون)، 2 ساعت بعد از سحر (حداکثر 160 میلی گرم در دسی لیتر خون)، بین ساعت 1 تا 3 بعد از ظهر (کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر خون)، قبل از افطار (حداکثر 120 میلی گرم در دسی لیتر خون)، و 2 ساعت بعد از افطار (حداکثر 160 میلی گرم در دسی لیتر خون).
– اگر قند خون در محدوده مقادیر مشخص شده باشد و همچنین بدون وجود عوارض پیشرفته دیابت، می‌توانند روزه بگیرند. در این صورت، باید هنگام افطار، قبل از خوردن هر غذایی، داروهای خود را میل کرده و پس از مدتی، شروع به خوردن غذا کنند. همچنین، باید مقدار داروها را هنگام سحر تقریباً به نصف کاهش دهند و 2 ساعت بعد از افطار و 2 ساعت بعد از خوردن سحری، قند خون یا قند ادرار خود را آزمایش کنند.
روزه داری در کنترل قند خون بدون دارو
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان دیابت و مرض قند ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عوارض دیابت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای دیابت
