در مدتی که از معرفی لیزرها برای درمان موهای زائد گذشته است ثابت شده برای درمان نواحی وسیع پوشیده از مو هیچ روشی بهتر از لیزر نیست. باید توجه داشت بعضی متخصصان معتقدند به جای حذف موهای زائد بهتر است اصطلاح کاهش موهای ناخواسته را به کار برد.
لیزر چیست؟
لیزر نوری تک رنگ و تک طول موج است. در رفع موهای زائد با لیزرعمدتا نور لیزر در رنگدانه ملانینی که در موها به وفور یافت می شود، جذب شده و سبب تخریب سلولهای سازنده مو میشود و به همین دلیل است که هر قدر مو ضخیمتر و مشکی ترباشد ،ملانین بیشتری دارد که نور لیزر را بهتر جذب کرده و راحتتر از بین می رود. در عین حال چون ملانین در خود پوست هم وجود دارد هر چه مقدار آن کمتر باشد، یعنی بیمار سفیدتر باشد، انرژی کمتری در پوست جذب شده و احتمال سوختگی ناشی از لیزر مو کمتر می شود.
متقاضیان لیزر موهای زائد
بیمار ایده آل، بیماری است که پوستی روشن اما مویی مشکی و ضخیم داشته باشد. انتظاراتش واقع گرایانه بوده و اختلال هورمونی نداشته باشد. هرچند که با پیشرفت هایی که در زمینه لیزر و روشهای سرد کردن پوست به وجود آمده است بیمارانی که پوستهای تیره تر دارند را هم می توان به شکل موثری درمان کرد. در مورد موهای بلوند، سفید یا قرمز کاهش دائمی موهای زائد غیرممکن است.
اگرچه رشد این موها را می توان با انجام لیزر گاه تا ۳ ماه هم به تاخیر انداخت اما معمولا با همان تعداد و ضخامت و رنگ قبل مجددا رشد می کنند، بنابراین این افراد درصورت تمایل می توانند با انجام لیزر هر ۳ ماه، رشد موهایشان را تنها کنترل کنند.
دستگاههای لیزر موهای زائد
موهای ناخواسته به موهایی گفته می شود که در مواضعی از بدن ایجاد میشود که غیر معمول بوده و رنگ تیره آنها نیز این رویش غیر طبیعی را بیش تر نمایان می سازد . رویش موهای زائد را عمدتا در نواحی چانه ، لب فوقانی ، نواحی دو طرف صورت ،از محل ناف به طرف پایین و در فرورفتگی ناحیه کمر ، به رنگ تیره و سیاه می توان مشاهده نمود .
ریشه هر مو دارای رنگدانه ای به نام ملانین بوده که در روند رشد مو ، به تدریج این رنگدانه فعال گشته و تمامی بدنه یک مو را تیره و به رنگ های سیاه ، قهوه ای و بلوند و … در می آورد .
مکانیسم اثر رفع موهای زائد با لیزر ، بر بمباران و نابود ساختن رنگدانه یا ملانین موجود در ریشه مو استوار می باشد .
در این روش با استفاده از لیزر، فولیکول موهای ناخواسته کاملا تخریب میشود و امکان رشد موها در آن ناحیه خاص از بین میرود. این درمان در چند مرحله و طی چند هفته انجام میشود. نتیجه حاصل از این روش در اغلب مواقع، موفقیتآمیز و دایمی است. مشکل اصلی لیزر این است که هزینه زیادی به بیمار تحمیل میکند. لیزر، آخرین و جدیدترین راه برای رفع موهای زائد است. ولی در هر حال باید انتظار شما از این روش درمانی هم معقول و واقعگرایانه باشد. پزشکان معتقدند اثر بخشی لیزر به اثبات رسیده است. پس از لیزر، برخی موها فورا میافتند ولی اغلب موها در عرض ۲ هفته از بین میروند.
در حال حاضر، هیچ روش قاطعی برای درمان کامل و دایمی موهای زاید وجود ندارد ولی در بین روشهای موجود، لیزر از همه موثرتر و دایمیتر است. البته این حرف به آن مفهوم نیست که همه موها در اثر لیزر به صورت دایمی از بدن میروند. به هر حال، حتی اگر پس از لیزر هم موها مجددا رشد کنند، اولا به تعداد کم رشد میکنند و بیرون میآیند. ثانیا، در اکثر موارد، این موها کرکی و نرم هستند. سالهاست که از لیزر برای رفع موهای زائد استفاده میشود و این کار مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا هم قرار گرفته است. متخصصان پوست میگویند: هر چقدر پوست بیمار روشن تر و موهای زایدش تیرهتر باشند، احتمال اثر بخشی لیزر بیشتر میشود.
آمادگی های قبل از لیزر درمانی
– ۶هفته قبل: بیمار از کندن مو به وسیله موم و الکترولیز خودداری کند اما می تواند ازتراشیدن یا کرمهای موبر استفاده کند. آفتاب گرفتن ممنوع است و باید از ترکیبات ضدآفتاب استفاده کند. بیمارانی که پوست تیره تر دارند باید ازکرمهای روشن کننده استفاده کنند و پوست ناحیه را قبل از لیزر روشن کرده باشند .
– روز قبل :ناحیه مورد درمان را بتراشد به نحوی که تنها یک میلیمتر از نوک مو از پوست بیرون باشد. اگر بیمار سابقه تبخال دارد مصرف آسایکلوویر را شروع کند.
– روز درمان: برای ۱٫۵-۱ ساعت کرم بی حس کننده حاوی لیدوکائین و پریلوکائین استفادهمیشود. اگر ناحیه مورد درمان بزرگ باشد برای جلوگیری از عوارض این داروهااز پماد پیروکسیکام استفاده می کند.همچنین جهت کاستن آسیب حرارتی وارد آمده بر پوست معمولا از روشهای خنک کردن موضعی قبل از رفع موهای زائد با لیزر با استفاده از سیستم های coolingموضعی به شکل تماسی یا اسپرهای خنک کننده استفاده می شود .
سوالات متداول
فاصله جلسات از هم چقدر است؟
بسته به محل لیزر دارد و بین یک تا ۲ ماه است. بهترین معیار فاصله بین لیزرها،زمانی است که طول می کشد تا تعداد قابل توجهی از موها در بیاید. بیمار ایده آل، بیماری است که پوستی روشن اما مویی مشکی و ضخیم داشته باشد. انتظاراتش واقع گرایانه بوده و اختلال هورمونی نداشته باشد.
البته باید تأکید کرد که میزان پاسخ دهی هر منطقه از بدن و هرفرد بسته به تراکم و ضخامت و نوع تیپ پوستی متفاوت است و شاید برخی افراد به جلسات بیشتری نیاز داشته باشند و یا برعکس با جلسات کمتری به نتایج دلخواه برسند.
بین جلسات لیزر چه اقدماتی لازم است ؟
معمولاً قبل و در بین جلسات درمان نباید از روش هائی از قبیل بند انداختن یا کندن موها استفاده کرد و این روش ها را باید از حداقل دوهفته قبل از جلسه ی لیزردرمانی متوقف کرد و موهای منطقه را صرفاً باید با تیغ اصلاح کرد.
مراقبت های بعد از لیزر موهای زائد
ممکن است ورم و قرمزی در محل وجود داشته باشد که گذاشتن یخ می تواند سبب کاهش آن شود. معمولا نیازی به استفاده از مسکن نیست. گاهی اطراف ریشه موها دلمه میبندد که ۱۰-۷ روز طول می کشد، در این موارد از پمادهای آنتی بیوتیک استفاده میکنیم تا دلمه ها بریزند. ممکن است رشد موی لیزر شده یک تا ۲هفته بعد از لیزر هم ادامه پیدا کند بعد از آن بریزد. بیمار باید از آفتاب پرهیز کند زیرا به خصوص در افراد با پوست تیره تر ممکن است ۳-۲ ماه طول بکشد تا اثر برنزه کننده آفتاب از بین برود و در این بین شکل درمان بیماررا به تعویق بیندازد.
باید توجه داشت در بعضی بیماران که سابقه عوارض رفع موهاش زائد با لیزر وجود دارد یا به عللی احتمال عوارض در آنها بیشتر است، می توان از تست استفاده کرد. در این حال بیمار یک نقطه را لیزر می کند و یک هفته بعد ویزیت می شود که اگر مشکلی نداشت درمان را شروع می کنیم.در اغلب حالات سرخی حاصل از درمان لیزری بیش از چند ساعت پایداری ندارد و مالیدن پماد اکسید زینک یا کرم های ترمیم کننده ی بعد از لیزر برای از بین بردن این حالات کفایت می کند. محافظت ناحیه ی تحت درمان از اشعه ی خورشید نیز امر مهمی است که به همین دلیل از فرآورده های ضدآفتاب با عوامل محافظتی بالا استفاده می گردد.