[sbu_post_image]
کنترل خوب قند خون و راه های کاهش قند خون به حالت طبیعی و نزدیک به طبیعی است. عوارض دیابت را کاهش داده و سلامت کامل را در دراز مدت تضمین می کند. مطالعه ای که در سال 1993 کامل شد مقایسه ای بود از وضعیت سلامت دو گروه بیماران دیابتی که به دو طریق مختلف معالجه شده بودند. گروه اول تحت نظر و درمان بسیار دقیق و ویژه ای بودند و هدف از راه های کاهش قند خون این بود که قند خون را هر چه نزدیکتر به حد طبیعی نگهدارند.
افراد این گروه انسولین بیشتری مصرف می کردند و آزمایش خون مکرری انجام می دادند. این گروه آموزش دیابت و راه های کاهش قند خون دیده بودند و با گروه بهداشتی دیابت تماس بیشتری داشتند و فعالانه در برنامه ی معالجه ای خود شرکت می کردند و گروه دیگر معالجه معمول و سنتی را دنبال می کردند.
هدف معالجه و کاهش قند خون و درمان مرض قند برای گروه اول عبارت بود از: نگه داشتن قند خون هر چه نزدیکتر به میزان طبیعی. نتیجه: کاهش عوارض چشمی دیابت، کلیوی و اعصاب. هدف راه های کاهش قند خون برای گروه دوم عبارت بود از: فقط خوب بودن عمومی بیمار. نتیجه افزایش خطر عوارض چشمی، کلیوی و اعصاب.
در پایان این مطالعه نتایج حاصله برای راه های کاهش قند خون گروه اول که هدفشان نگه داشتن قند خون به صورت طبیعی و نزدیک به طبیعی بود به صورت ذیل نشان داده شد: کاهش عوارض چشمی به میزان 76 درصد، کاهش عوارض کلیوی تا 56 درصد و صدمات وضایعات عصبی دیگر با کاهش 60 درصد در مقایسه با گروه دوم که به طور کلی هدف فقط خوب بودن حال بیمار بود. در نتیجه با کنترل قند خون، بیماری قند کنترل شده و باکتری بیماری عوارضی ناشی از آن کاهش می یابد. شما هستید که باید بیماری قند خود را کنترل کنید، نباید بیماری شما را تحت کنترل خود در آورد.
ابزار کنترل قند خون
در بیماری قند نوع اول و یا دوم در هر دو صورت فرد نقش مهمی در مراقبت از خود و راه های کاهش قند خون دارد. هر یک از ابزار معالجه بیماری قند برای هدفی است و هر یک به نوبه خود از اهیمت خاصی برخوردار است. تنظیم برنامه غذایی. ورزش. داروهای مصرفی. آزمایشات ادرار و آزمایش خون. کارکردن با گروه بهداشتی دیابت. عوامل شش گانه معالجه دیابت به قرار زیر هستند:
1) آموزش: یادگیری و دانستن، مهمترین وسیله ی معالجه دیابت می باشد. یعنی اینکه یاد بگیرید چگونه از خودتان مراقبت کنید و مهارتهای لازم را برای این کار کسب کنید.
2) تنظیم برنامه غذایی: رژیم غذایی دیابت در معالجه بیماری قند بدان معنی نیست که شما را از خوردن غذاهایی که دوست دارید محروم کند بلکه دانستن این که چه بخورید، چه موقع بخورید، چه مقدار بخورید و چگونه تهیه کنید، می توانید راه های کاهش قند خون را قابل تحمل و یا حتی خوش آیند کنید. به این نکته توجه نمایید که در رژیم دیابتی انتخاب مواد غذایی مناسب. مصرف مقدار درست و مناسب غذا در هر وعده. خوردن وعده های غذایی درست در وقت های معین حائز اهمیت می باشد .
- انتخاب مواد غذایی مناسب:
انتخاب مواد غذایی مناسب هنگام خرید می تواند به سلامت تمام اعضای خانواده و راه های کاهش قند خون کمک کند. در این جا راه های مختلف آن را فهرست وار بیان می کنیم.
- انواع و اقسام مواد غذایی را که باید در راه های کاهش قند خون مصرف کنید: حبوبات، غلات، کربوهیدراتهای مرکب، (ماکارونی، برنج، سویا)، روغن زیتون، ماهی، مرغ (بدون پوست و کاملاً بی چربی). وزن خود را در حد طبیعی مناسب با سن وقد خود نگه دارید. از مصرف چربی به خصوص چربی های حیوانی و اشباع شده پرهیز کنید. مواد غذایی را بیشتر از سبزیها و میوه ها انتخاب کنید. شکر به مقدار خیلی کم و یا اصلاً مصرف نکنید (قند ساده). نمک و سدیم را در حد محدود مصرف کنید.
- مصرف مقدار مناسب غذا:
اگر شما دیابت نوع اول دارید، باید به همان اندازه غذا بخورید که اگر دیابت نداشتید مصرف میکردید. بنابراین، بایستی با همکاری گروه دیابت خود (برنامهریزی دقیقی در رابطه با مقدار انرژی مصرفی و مقدار غذای مورد نیاز) داشته باشید. میزان بالای قند خون، کالریهای اضافی بدن را از طریق ادرار دفع میکند و هنگامی که دیابت (قند خون) کنترل نشود، نگهداشتن وزن در حد طبیعی بسیار مشکل خواهد بود. بنابراین، خوردن مقدار غذای مناسب در هر روز و هر وعده، هماهنگی مقدار انسولین را برای جذب مواد غذایی مصرف شده آسانتر میکند و این مهمترین قسمت راههای کاهش قند خون و برنامهریزی غذایی برای دیابت نوع اول میباشد.
اکثر افرادی که وزن بالایی دارند و چاق میباشند، مبتلا به دیابت نوع دوم میشوند. پس قدم اول در راههای کاهش قند خون، کم کردن وزن (کاهش چربیهای اضافی بدن) بایستی مورد توجه قرار گیرد. همین چربیهای اضافی کار بدن را برای ترشح انسولین و بکارگیری آن برای متابولیزم قند مشکلتر میکند. افرادی که به مدت 10 سال یا کمتر دیابت داشته اند، بایستی به این مسأله توجه خاصی عنایت کنند. بنابراین، کمتر خوردن و کاهش وزن مهمترین قسمت راههای کاهش قند خون در دیابت نوع دوم میباشد. میزان قند خون افرادی که در حدود 8 کیلوگرم وزن از دست میدهند به طور چشمگیری پایین آمده و نزدیک به طبیعی یا حتی به میزان طبیعی باز میگردد. بنابراین، وزن اضافی را کم کنید و وزن خود را در همان حد متعادل پایین نگهد
پس وزن اضافی را کم کنید و وزن خود را در همان حد متعادل پایین نگهدارید. برای این کار بایستی: مقدار غذای هر وعده را کم کنید. غذاهای کم چربی مصرف کنید. مصرف قند و مواد قندی را کاهش دهید. فعالیت های بدنی خود را افزایش دهید (ورزش- تحرک). سه وعده غذا را حتماً به طور منظم میل کنید. وعده های غذایی و بین غذایی را به موقع میل کنید.
- وقت مناسب برای وعده های غذا:
همان طور که در مورد راه های کاهش قند خون سایر افراد هم صادق است خوب خوردن و به موقع خوردن سبب می شود که فرد حال بهتری داشته باشد، خوب غذا بخورید و انرژی بیشتری برای کارهای روزانه خود داشته باشید.
- مصرف قرص های دیابت:
امکان دارد قند خون افرادی که قرص های دیابت می خورند به طور ناگهانی کاهش یابد. هنگامی که فرد گرسنه است نمی تواند مقدار غذای مصرف خود را کنترل کند و معمولاً بیشتر از حد لازم می خورد و این مشکل هنگامی به وجود می آید که فرد یک وعده از غذای خود را حذف کرده باشد. این کار برای کم کردن وزن در راه های کاهش قند خون روش بسیار نادرست و غیر موفقی است. اگر فرد دیابت نوع دوم دارد حتماً بایستی وعده های غذایی روزانه را به موقع میل کند چون هدف اصلی راه های کاهش قند خون کنترل گرسنگی است. کم خوردن و سر موقع خوردن، رسیدن به این هدف را آسان می کند.
اگر انسولین تزریق می کنید توجه کنید: حذف یک وعده غذا و یا دیر خوردن و به موقع نخوردن غذا می تواند عامل عوارض بسیاری شدیدی در افرادی که نیاز به انسولین دارند باشد. بنابراین بسیار مهم است که مواد غذایی مورد مصرف روزانه را به طور منظم در طول روز تقسیم کرده تا بتواند تعادل کارکرد انسولین را حفظ و با انجام این برنامه از کاهش ناگهانی قند خون و یا افزایش آن جلوگیری کند.
3) با متخصص برنامه ریزی غذایی Dietitian مشاوره کنید: بر مبنای مقدار کالری تجویز شده از طرف پزشک معالج این فرد می تواند برنامه غذایی منظمی را برای راه های کاهش قند خون شما ترتیب دهد. این فرد مهارتهای لازم را در مورد مصرف مواد غذایی مناسب دارد و در ضمن می تواند بر مبنای ذایقه و سلیقه که فعالیت های روزانه و ورزش و نوع دارویی که مصرف می کنید وعده های غذایی را تنظیم کند و می دانیم که هدف اصلی کنترل قند خون است که به این وسیله به این هدف به آسانی دست خواهیم یافت.
4) ورزش: ورزش برای همه خوب است ولی در مورد فردی که بیماری قند دارد امر مهمی در راه های کاهش قند خون است. ورزش روزانه می تواند به سادگی راه رفتن باشد. نکته مهم مستمر بودن و منظم بودن آن می باشد. نتایج حاصله به شرح زیر است:
- کنترل خوب قند خون– فعالیت های فیزیکی به هر نوعی قند خون را کاهش می دهد. در برنامه ریزی راه های کاهش قند خون روزانه خود ورزش را در دستور کار روزانه بگنجانید. کنترل وزن از طریق سوخت کالری های اضافی و چربی ها. ورزش و برنامه ریزی غذایی به کمک هم، وزن شما را در حد دلخواه نگه می دارد. سلامتی و تندرستی شما را تضمین می کند. فعالیت ها و ورزش های منظم و مستمر به بهبودی و ازدیاد جریان خون کمک کرده و در نتیجه فشار خون را در حد اعتدال نگه می دارد. سبب تقویت قلب و ریه می گردد.
- احساس شادابی– در راه های کاهش قند خون شادابی روانی و فیزیکی و ورزش منظم انرژی را افزایش می دهد و برای رفع استرس و کنترل آن بسیار مؤثر است.
انتخاب فعالیت های مناسب برای افراد دیابتی:
راههای مختلفی که میزان فعالیت شما را افزایش دهد وجود دارد. مهم این است که فعالیتی را که برای راه های کاهش قند خون انتخاب کنید که در عین حالی که برای شما قابل اجراست لذت بخش نیز باشد. علاقه به کارهای مختلف می تواند شما را در انتخاب نوع فعالیت یاری دهد. مثل (کار کردن در باغچه خانه، مراقبت از گل و گیاه، گلدان های خانگی، پیاده روی، انجام کارهای منزل شما…)
توجه:
اگر با اشیای نوک تیز و برنده سر و کار دارید حتماً دستکش استفاده کنید و مواظب باشید بریدگی در انگشتان را به سرعت ضدعفونی کرده و معالجه کنید.
5) داروهای مصرفی برای کنترل دیابت: اکثر افراد مبتلا به دیابت برای کنترل قند خون یا انسولین تزریق می کنند و یا این که از قرص دیابت استفاده می نمایند و تعداد اندکی هستند که انسولین و قرص دیابت را توأم با هم مصرف می کنند و تعداد زیادی از افراد دیابتی به خصوص نوع دوم به هیچ یک از موارد فوق نیاز نداشته و تنها با تغذیه مناسب میزان قند خون خود را تنظیم می کنند.
انسولین:
همه ما به انسولین نیاز داریم. بدن ما برای تأمین نیازهای متابولیکی خود به انسولین نیاز دارد. انسولین توسط لوزالمعده ترشح میشود و میزان قند خون را در حد طبیعی نگه میدارد. افرادی که دیابت نوع اول دارند، قادر به تولید انسولین نیستند و نیاز به تزریق روزانه انسولین دارند. افرادی که دیابت نوع دوم دارند، ممکن است مقداری انسولین تولید کنند، اما بدن آنها قادر به استفاده صحیح از آن نیست. برای کنترل قند خون، برخی از افراد نیاز به تزریق انسولین دارند که به آنها کمک میکند احساس سلامت و انرژی بیشتری داشته باشند.
تقریباً 40 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوع دوم نیاز به تزریق انسولین دارند و قرصی برای تنظیم قند خون در دسترس نیست. تزریق انسولین زیر پوستی با استفاده از سرنگ و سوزن مخصوص انجام میشود و روشی آسان و بدون درد است.
هنگام خرید انسولین و سرنگ مخصوص، باید به موارد زیر توجه کنید:
– اطلاعات موجود بر روی جعبه انسولین و برچسب آن را مطالعه کنید و مطمئن شوید که نوعی از انسولین را دریافت میکنید که پزشک معالج شما تجویز کرده است، زیرا مصرف اشتباه نوع انسولین ممکن است تأثیرات نامطلوبی داشته باشد.
– نوع انسولین (انسولین انسانی، گاوی یا خوکی) و نام کارخانه تولید کننده را به دقت بررسی کنید.
– غلظت انسولین (مانند 100 واحد، که بسیار معمول است، و یا 500 واحد) را بررسی کنید.
این نکات مهمی هستند که باید به آنها توجه کنید تا اطمینان حاصل کنید که انسولینی که استفاده میکنید، به درستی تجویز شده است و به کنترل قند خون شما کمک میکند.
در جدول، اطلاعات مربوط به تغییرات در نوع انسولین توسط پزشک معالج باید ذکر شود. این اطلاعات شامل جنس، نام کارخانه، نوع و غلظت انسولین میباشد.
تلاشهای بسیاری برای پیدا کردن “پادزهر” برای بیماری قند مشغله فکری همه ی دست اندرکاران طب گیاهی، پژوهشگران و سایر دانشمندان علوم تغذیه ای و زیستی بوده است. بیش از ۴۰۰ گیاه مختلف به عنوان درمان و یا راههای کاهش قند خون شناسایی و معرفی شدهاند. به عنوان مثال، در اروپا و آسیا، مصرف پیاز خام و سیر توصیه میشود. در چین، Ginseng و در بعضی مناطق اروپا قارچهای خوراکی و در عراق نان جو و فرآوردههای جو و در سایر فرهنگها و سنتها سبزیجاتی مثل کلم، کاهو، شلغم، لوبیا، توت، آلفا، و تخم گشنیز برای کاهش قند خون تجویز میشوند. آزمایشات مدرن و فنآوری قرن بیستم حقیقت خاصیت این نوع معالجات را در مبارزه با بیماری قند به اثبات رسانده است. تحقیقات بدون هیچ تردیدی نشان میدهد که مصرف هر چه بیشتر میوهها، سبزیجات، حبوبات، غلات و یا ترکیبات ساخته شده از آنها به صورت دارو در کاهش قند خون مؤثر میباشد. امروزه، مطالعات متعددی بر روی مواد آنتیاکسیدان (مواد ضد سرطان) مانند ویتامین C و E و مواد رنگی در هویج که ترکیبات بتاکاروتین دارند، در کنترل و حفظ تعادل قند خون همراه با به کار بردن سایر موارد تغذیهای و بهداشتی نقش عمدهای را بر عهده دارند.
هنگامی که راجع به خوددرمانی و مراقبت از خود صحبت می کنیم، به این دلیل است که تنها فرد مبتلا می تواند تغذیه و سایر مسائل بهداشتی را کنترل کند. مواد غذایی که مصرف آن ها به تنظیم قند خون و حفظ تعادل آن کمک می کند عبارتند از ماهی، تخم شنبلیله ( در ادویه کاری)، براکلی (در ایران کم به عمل می آید)، ویتامین ای و ث، حبوبات (لوبیا و غیره)، سیر، پیاز، دارچین. در مورد فواید ماهی در کتابهای دیگر این مترجم به تفصیل گفتگو شده است. علاوه بر فوایدی که برای قلب و عروق دارد احتمال ابتلا به بیماری قند را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده اند ترکیبات مؤثر ماهی در چربی آن یعنی اسیدهای چرب نوع امگا 3 میباشد.
توجه:
بیماران مبتلا به دیابت نبایستی قرصهای روغن ماهی را بدون مشورت پزشک معالج خود مصرف کنند، زیرا مصرف بی رویه این نوع دارو، بدون نظر و دستور پزشک تنظیم قند خون را مشکل آفرین می کند.
- پیاز: از دیدگاه اطبا پیاز جایگاه دارویی مهمی در طب قدیم داشته و امروز نیز از آن برای معالجه بیماری های مختلف به خصوص بیماری قند نوع غیر وابسته به انسولین (نوع دوم) استفاده می کنند. تحقیقات جدید نشان داده است که پیاز قدرت کاهش قند خون را دارد، حتی اگر مصرف آن به تهیه غذای روزانه محدود شود. در هندوستان پژوهشی بر روی فواید پیاز از راه های کاهش قند خون انجام شد که در آن به افراد مورد مطالعه روزانه بین 25 تا 200 گرم آب پیاز می دادند و نتیجه یافته ها نشان داد که هر چه مقدار پیاز مصرفی بیشتر شود، قند خون پایین تر می آید.
در این مطالعه تأثیر پیاز خام و پیاز پخته برای کاهش قند خون یکسان گزارش داده شد. گرچه مکانیزم پیاز کاملاً مشخص نشده ولی محققین بر این باورند که پیاز می تواند از طریق مخلتف تعادل قند خون را حفظ کند مثل تنظیم متابولیسم قند در کبد، کمک به ازاد شدن انسولین از لوزالمعده و جلوگیری از نابودی انسولین می باشد و این تأثیرات به علت داشتن ترکیبات آلسین (ALECIN) که در ساخت شیمیایی قرص های ضد دیابت به کار گرفته شده است می دانند. در سال 1960 در پیاز ترکیبی کشف کردند که شبیه ترکیبات موجود در قرص های ضد دیابت از جمله اورنیز (ORINASE) می باشد. کار قرص های ضد دیابت آزاد ساختن انسولین از لوزالمعده و در نتیجه تنظیم قند خون می باشد. مواد غذایی زیر حاوی مقدار زیادی کرومیوم هستند که ماده تنظیم کننده قند خون می باشد. این مواد شامل: جو، اجیل، ریواس، و براکلی می بشود.
- قارچ، گندم سبوس دار، مخمر آب جو: این مواد عملکرد انسولین را افزایش داده و در نتیجه نیاز فرد به انسولین را کاهش می دهند. سالهاست که در عراق از جو به عنوان پادرزهر مؤثر بیماری قند استفاده می شود. حتماً از مواد ذکر شده در آماده کردن غذای روزانه استفاده کنید.
- ادویه: پودر کاری، دارچین، زردچوبه ، برگ بو، میخک، پودر کاری که قسمت اعظم آن را تخم شنبلیله تشکیل می دهد، سالهاست که به صورت مصرف ادویه در خاورمیانه و هندوستان در راه های کاهش قند خون استفاده شده است. تحقیقات جدید کاربرد و قابلیت این ادویه را برای کنترل قند خون غیر قابل انکار یافته است. در تحقیقی در انستیتوی تغذیه در هندوستان دانه شنبلیله را به صورت پودر در آورده و آن را به عنوان داروی کاهش قند خون به بیماران مبتلا به بیماری قند تجویز کرده اند. دارچین انسولین ترشح را فعال می کند. ادویه هایی مثل میخک و دارچین نه تنها ذایقه را خوشحال می کند، و غذاها را خوشمزه تر و خوش عطر می کند بلکه خاصیت دارویی آنها به هضم و جذب قند غذاها در بدن کمک می کند. پس بی دلیل نیست که در بیشتر فرآورده های قنادی ها و شیرینی پزی خانگی از این ادویه استفاده می شود. (مترجم) مصرف غلات و حبوبات مثل لوبیا و گندم که حاوی بالای الیاف و قندهای مرکب است به کنترل قند خون کمک می کند. روغن زیتون را برای مصرف انتخاب کنید که مفید است و بی ضرر. همانطور که می دانیم در افراد مبتلا به بیماری قند خطر ابتلا به بیماری های قلب و عروق سه برابر بیشتر از افراد غیر بیماری قند می باشد. مصرف مواد غذایی که برای قلب نیز مفید هستند به کنترل قند خون نیز کمک می کند.
بنابراین تأکید می کنیم که روغن زیتون مصرف کنید. روغن های حیوانی را از غذای خود حذف کنید. مصرف گوشت قرمز را به مقدار زیادی کاهش داده و ماهی و گوشت مرغ را جایگزین آن کنید. سبزیجات، میوه ها، حبوبات، غلات نه فقط قند خون را تنظیم می کنند بلکه کلسترول و چربی های خون را نیز تنظیم می کند. در خاتمه بیماری خود را بشناسید، منظق درمان را درک کرده و تغذیه مناسب را دنبال کنید.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان مرض قند ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دیابت و مرض قند مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب جدیدترین روش های کنترل دیابت