در اثر فشارهای مکانیکی و حرکات ایجاد شده به تدریج دیسک‌های گردن دچار تغییراتی شده که از حالت نرمال خود خارج و در نهایت سبب بیرون زدگی دیسک گردن می شود.
هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای از علل مهم تحریک ریشه های گردنی و درد گردن با انتشار به اندام است.
علائم و نشانه ها
مهمترین علائم دیسک گردن درد است. درد معمولا در پشت سر، پشت گردن و پشت هر دو کتف حس می شود. در صورتیکه به ریشه عصبی فشار وارد شود علائم فشار به عصب هم وجود خواهد داشت. این علائم عبارتند از
درد : درد بیمار بصورت تیر کشنده به شانه، بازو، ساعد و دست انتشار پیدا می کند.
اختلال حسی : بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد قسمت های متفاوتی از اندام فوقانی و دست ممکن است دچار کاهش حس، خواب رفتگی و گز گز شود.
اختلال حرکتی : بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد عضلات متفاوتی در اندام فوقانی و گردن دچار کاهش قدرت می شوند. در صورت مزمن شدن بیماری، ممکن است عضله مربوط به عصب مورد نظر دچار لاغری شود.
علت و دلایل
ستون فقرات از پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. هر مهره از یک استوانه کم ارتفاع استخوانی به نام جسم مهره تشکیل شده که در پشت آن حلقه ای استخوانی قرار گرفته است (البته مهره های اول و دوم گردنی فقط یک حلقه هستند). روی هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی مهره ها یک لوله عمدتا استخوانی را می سازد که نخاع را درون خود جا داده و از آن محافظت می کند.
از دو طرف نخاع در هر مهره دو ریشه عصبی خارج می شود که از راه یک سوراخ به نام فورامن Foramen از ستون مهره خارج می شود.
دیسک بین مهره ای بافتی به شکل استوانه کم ارتفاع است که از جنسی شبیه غضروف ساخته شده است. دیسک در بین مهره ها قرار گرفته، خاصیت ارتجاعی داشته و حرکات آن ها را تسهیل و تنظیم می کند.
دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus می گویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است.
قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus می گویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.
بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا می کند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق می گویند.
مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید این است که قسمت بیرون زده به ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد می کند. همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آن ها می شود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم بالینی در بیمار مبتلا می شود.
شیوع فتق یا هرنی دیسک ها در گردن کمتر از کمر است. علت آن ساختمان خاص مهره های گردنی و قدرت بالای رباطی است که در پشت، مهره ها و دیسک ها قرار گرفته و از آن ها محافظت می کند.
هرنی یا فتق دیسک گردنی بیشتر در سنین جوانی دیده می شود. شیوع آن در مردان و بخصوص سیگاری ها فراوان تر است و بیشتر در دیسک بین مهره های ۵ و ۶ گردنی و در دیسک بین مهره های ۶ و ۷ گردنی دیده می شود.
