در این نوع دیابت، یا بدن به اندازه کافی انسوین تولید نمیکند و یا سلولهای بدن، به انسولین موجود مقاوم است.
دیابت نوع ۲ شایعترین نوع دیابت است.
برای اینکه سلولها به تولید انرژی از گلوکز موجود قادر باشد، وجود انسولین ضروری است. وقتی شما غذا میخورید نشاستهی موجود در آن به گلوکز تبدیل میشود که سوخت اصلی سلولهای بدن را تأمین میکند. انسولین گلوکز را از خون به داخل سلولها منتقل میکند. وقتی گلوکز به ورود به سلولها قادر نباشد داخل خون انباشته میگردد و باعث به وجود آمدن عوارض دیابت میشود.
پیش دیابت زمانی رخ میدهد که قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد، اما میزان آن بهقدری بالا نیست که جزء علائم دیابت محسوب شود. باگذشت زمان، پیش دیابت میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد، همچنین خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را نیز افزایش میدهد.
ابتلا به دیابت نوع دو ، یک تغییر بزرگ است. در مواجهه با دیابت، باید نکات مهمی را در نظر بگیرید که در اینجا یادآور میشویم. عمده درمان به عهدهی خودتان است. اگرچه گروه درمان دیابت همیشه در کنار شما است؛ امّا مراقبت روزانه به عهدهی خودتان است.
مراقبت روزانه شامل موارد زیر است:
انتخاب نوع و مقدار غذا و زمان صرف آن
فعالیت فیزیکی روزانه
مصرف صحیح داروها
آزمایش قند خون
انجام ویزیتها طبق برنامهی پیشنهاد شده توسط پزشک معالج
آموزش دیابت در حد توان
فعالیت فیزیکی
فعالیت فیزیکی یکی از مهمترین اصول زندگی سالم و درمان دیابت است. هرگونه افزایش فعالیت فیزیکی، سبب کاهش قند خون میشود.
فواید دیگر فعالیت فیزیکی عبارت است از:
احساس انرژی بیشتر
کاهش استرس
افزایش انعطافپذیری مفاصل
کاهش ریسک بیماریهای قلبی و سکتههای مغزی
اگر در مورد فعالیت فیزیکی مناسب خود سؤالی دارید با پزشک معالج در میان بگذارید.
بعضی فعالیتهای فیزیکی مناسب عبارت است از:
ورزشهای ایروبیک (پیادهروی، دوچرخهسواری و شنا)
فعالیت فیزیکی ممتد روزانه (استفاده از پله به جای آسانسور)
ورزشهای قدرتی (وزنهبرداری یا استفاده از فنرهای کششی و یا فشاری)
ورزشهای انعطافی (نرمش و یوگا)
کاهش وزن
پزشک معالج شما ممکن است کاهش وزن را به شما توصیه کند. کاهش وزن موجب بهبود قند خون، فشار خون و کلسترول میشود.
وزنتان را کم کنید تا نتایج آن را ببینید. فقط کاهش ۵ تا ۷ کیلوگرم سبب یک تغییر بزرگ در کنترل دیابت میشود.
اگر در زمینهی کاهش وزن مشکل دارید؛ با متخصص تغذیه مشورت نمایید.
آزمایش قند خون
ممکن است پزشک معالج به شما توصیه کند، قند خود را در منزل آزمایش کنید. دستگاه های اندازهگیری قند خون در داروخانهها و فروشگاههای لوازم پزشکی در دسترس است. دربارهی انتخاب دستگاه مناسب شما، با پزشکی خود مشورت کنید.
چگونگی کارکرد دستگاه ها
این دستگاهها با استفاده از یک قطره خون، قند را اندازه میگیرند. بیشتر افراد از خون نوک انگشتان استفاده میکنند. در مورد امکان استفاده از جاهای دیگر، با پزشک خود مشورت کنید.
به چه دلیل اندازهگیری قند خون مهم است؟
قبل از ابتلا به دیابت، قند خون شما علیرغم مصرف هرگونه غذا و یا فعالیت بدنی، به صورت اتوماتیک در محدودهی طبیعی تنظیم میشد. امّا با ابتلا به دیابت تنظیم اتوماتیک از بین میرود.
آزمایش قند خون به شما میآموزد که فعالیت فیزیکی، نوع و مقدار غذا و داروها چگونه قند شما را تغییر میدهد.
آزمایش قند خون به شما اطمینان میدهد که قند شما خیلی بالا و یا پایین نیست.
نتایج حاصل از آزمایش قند خون در منزل را به طور مرتب با تاریخ و زمان انجام آزمایش در دفترچهی مخصوص یادداشت کنید و نتایج را با پزشک معالج تحلیل کنید. بر اساس این نتایج، ممکن است رژیم غذایی و یا داروهای شما تغییر کند.
با چه فواصلی قند خون را آزمایش کنیم؟
در مورد زمان و فواصل آزمایش قند خون با پزشک معالج مشورت کنید.
در بیشتر وقتها آزمایش قند خون پیش و ۲ ساعت پس از غذا به شما توصیه میشود.
درباره مقادیر قند خون مناسب خود با پزشک معالج مشورت نمایید.
از حمایتهای دیگران استفاده کنید.
خانواده و دوستان شما، منبع خوبی برای پشتیبانی از شما هستند. به خاطر داشته باشید آنها زمانی میتوانند به شما کمک کنند که از بیماری شما اطلاع داشته باشند. افراد مرتبط با شما باید موارد زیر را در نظر داشته باشند:
تأثیرات دیابت را بر روی بدن و احساسات شما بدانند.
آنها را با خود در تغییر شیوه زندگی شریک کنید.
از آنها بخواهید در کلاسهای ویژهای آموزش دیابت همراه شما باشند.
در مواقع ضروری بتوانند به شما کمک کنند.
انتخاب نوع، مقدار و زمان خوردن غذا
در گذشته رژیم غذایی خاص بیماران دیابتی، بسیار محدود و انجام آن بسیار مشکل بود امّا امروزه تغییر کرده است. هر بیمار دیابتی به غذای خاص خود نیاز دارد و یک رژیم توصیه شده برای یک بیمار ممکن است مناسب تمام دیابتیها نباشد. در حالیکه محدودیت در مقدار و نوع چیزی که میخورید، وجود دارد امّا منوی غذای شما بسیار متنوّع و قدرت انتخاب زیادی دارید.
با برنامهریزی مناسب میتوانید غذاهای مورد علاقهی خود را انتخاب کنید.
غذای سالم چیست
تنوّع غذایی که شامل سبزیجات، غلّات کامل، میوهها، لبنیات کمچرب، چربیهای غیر مضر و گوشت و جایگزینهای آن میباشد.
بیش از حد نیاز غذا نخورید.
از یک نوع غذا استفاده نکنید.
غذاها را با فواصل مناسب و منظم بخورید.
وعدهی غذایی را فراموش نکنید.
سعی کنید ظرف و بشقاب غذایی را که تمایل به خوردن آن دارید انتخاب کنید. به ابزار خاصی نیاز ندارید. فقط کافی است آن را با سبزیجات غیر نشاستهای و غذاهای کم نشاسته و کم گوشت پر کنید. روش بسیار مفید و مؤثری است.
داروها
ممکن است پزشک شما، برای حفظ قندتان در محدودهی طبیعی، توصیه به مصرف دارو بکنید. داروهای مختلفی جهت درمان دیابت وجود دارد. ممکن است شما به بیش از یک نوع دارو نیاز داشته باشید. بعضی مبتلایان به دیابت نوع ۲، به مصرف همزمان قرص و انسولین نیاز دارند.
اگر به مصرف داروی جدیدی نیاز دارید، موارد زیر را از پزشک معالج بپرسید:
ازچند قرص استفاده کنم؟
چند بار در روز و در چه زمانی آنها را بخورم؟
قرصها را پیش، همراه غذا و یا پس از غذا بخورم؟
اگر فراموش کردم که دارو را در زمان توصیه شده بخورم و بعد یادم آمد چه کار کنم ؟
چه عوارضی در من ممکن است به وجود بیاید؟
اگر عوارض پیدا شد چه کار کنم ؟ آیا دارو را ادامه بدهم یا خیر؟
آیا ممکن است این دارو با داروهای قبلی تداخل داشته باشد یا خیر؟
اگر فکر میکنید عوارض دارو در شما به وجود آمده است؛ با پزشک و یا داروساز تماس بگیرید و دارو را قطع نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
به خاطر داشته باشید، داروها زمانی تأثیرگذار است که شما رژیم غذایی خاص را رعایت نمایید و فعالیت فیزیکی و ورزش را فراموش نکنید.
منبع : دکتر اسدالله حبیب