در این نوع دیابت، یا بدن به اندازه کافی انسوين توليد نمیکند و یا سلولهای بدن، به انسولين موجود مقاوم است.
دیابت نوع 2 شایعترین نوع دیابت است.
برای اینکه سلولها به توليد انرژی از گلوکز موجود قادر باشد، وجود انسولين ضروری است. وقتی شما غذا میخورید نشاستهی موجود در آن به گلوکز تبدیل میشود که سوخت اصلی سلولهای بدن را تأمین میکند. انسولين گلوکز را از خون به داخل سلولها منتقل میکند. وقتی گلوکز به ورود به سلولها قادر نباشد داخل خون انباشته میگردد و باعث به وجود آمدن عوارض دیابت میشود.
پیش دیابت زمانی رخ میدهد که قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد، اما میزان آن بهقدری بالا نیست که جزء علائم دیابت محسوب شود. باگذشت زمان، پیش دیابت میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد، همچنین خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را نیز افزایش میدهد.
ابتلا به دیابت نوع دو ، یک تغییر بزرگ است. در مواجهه با دیابت، باید نکات مهمی را در نظر بگیرید که در اینجا یادآور میشویم. عمده درمان به عهدهی خودتان است. اگرچه گروه درمان دیابت همیشه در کنار شما است؛ امّا مراقبت روزانه به عهدهی خودتان است.
مراقبت روزانه شامل موارد زیر است:
انتخاب نوع و مقدار غذا و زمان صرف آن
فعالیت فیزیکی روزانه
مصرف صحیح داروها
آزمایش قند خون
انجام ویزیتها طبق برنامهی پیشنهاد شده توسط پزشک معالج
آموزش دیابت در حد توان
فعالیت فیزیکی
فعالیت فیزیکی یکی از مهمترین اصول زندگی سالم و درمان دیابت است. هرگونه افزایش فعالیت فیزیکی، سبب کاهش قند خون میشود.
فواید دیگر فعالیت فیزیکی عبارت است از:
احساس انرژی بيشتر
کاهش استرس
افزایش انعطافپذیری مفاصل
کاهش ریسک بیماریهای قلبی و سکتههای مغزی
اگر در مورد فعالیت فیزیکی مناسب خود سؤالی دارید با پزشک معالج در میان بگذارید.
بعضی فعالیتهای فیزیکی مناسب عبارت است از:
ورزشهای ایروبیک (پیادهروی، دوچرخهسواری و شنا)
فعالیت فیزیکی ممتد روزانه (استفاده از پله به جای آسانسور)
ورزشهای قدرتی (وزنهبرداری یا استفاده از فنرهای کششی و یا فشاری)
ورزشهای انعطافی (نرمش و یوگا)
کاهش وزن
پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد که وزن خود را کاهش دهید. کاهش وزن میتواند منجر به بهبود قند خون، فشار خون و کلسترول شود. امتحان کنید وزن خود را کاهش دهید و نتایج آن را ببینید. حتی کاهش 5 تا 7 کیلوگرم میتواند منجر به تغییرات قابل توجه در کنترل دیابت شود. اگر مشکلی در کاهش وزن دارید، بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
آزمایش قند خون
ممکن است پزشک معالج به شما توصیه کند، قند خود را در منزل آزمایش کنید. دستگاه های اندازهگیری قند خون در داروخانهها و فروشگاههای لوازم پزشکی در دسترس است. دربارهي انتخاب دستگاه مناسب شما، با پزشکی خود مشورت کنید.
چگونگی کارکرد دستگاه ها
این دستگاهها با استفاده از یک قطره خون، قند را اندازه میگیرند. بيشتر افراد از خون نوک انگشتان استفاده میکنند. در مورد امکان استفاده از جاهای دیگر، با پزشک خود مشورت کنید.
به چه دلیل اندازهگیری قند خون مهم است؟
قبل از ابتلا به دیابت، سطح قند خون شما به طور خودکار و بدون نیاز به محدودیت در مصرف غذا یا فعالیت بدنی، در محدودهی طبیعی تنظیم میشد. اما با ابتلا به دیابت، این تنظیم خودکار از بین میرود.
آزمایش قند خون به شما میآموزد که چگونه فعالیت فیزیکی، نوع و مقدار غذا و داروها بر سطح قند خون شما تأثیر میگذارند. این آزمایش به شما اطمینان میدهد که سطح قند خون شما خیلی بالا یا پایین نیست.
منظم نگه داشتن نتایج آزمایش قند خون در منزل، شامل یادداشت کردن تاریخ و زمان انجام آزمایش در دفترچهی مخصوص و تحلیل نتایج با پزشک معالج، بسیار مهم است. بر اساس این نتایج، ممکن است رژیم غذایی و یا داروهای شما نیاز به تغییر داشته باشند.
با چه فواصلی قند خون را آزمایش کنیم؟
در مورد زمان و فواصل آزمایش قند خون با پزشک معالج مشورت کنید.
در بيشتر وقتها آزمایش قند خون پيش و 2 ساعت پس از غذا به شما توصیه میشود.
درباره مقادیر قند خون مناسب خود با پزشک معالج مشورت نمایید.
از حمایتهای دیگران استفاده کنید.
خانواده و دوستان شما، منبع خوبی برای پشتيباني از شما هستند. به خاطر داشته باشید آنها زمانی میتوانند به شما کمک کنند که از بیماری شما اطلاع داشته باشند. افراد مرتبط با شما باید موارد زیر را در نظر داشته باشند:
تأثیرات دیابت را بر روی بدن و احساسات شما بدانند.
آنها را با خود در تغییر شیوه زندگی شریک کنید.
از آنها بخواهید در کلاسهای ویژهاي آموزش دیابت همراه شما باشند.
در مواقع ضروری بتوانند به شما کمک کنند.
انتخاب نوع، مقدار و زمان خوردن غذا
قبلاً، رژیم غذایی برای بیماران دیابتی بسیار محدود و دشوار بود، اما امروزه تغییر کرده است. هر بیمار دیابتی نیاز به یک رژیم غذایی خاص دارد و یک رژیم توصیه شده برای یک فرد ممکن است برای دیگران مناسب نباشد. اگرچه محدودیتهایی در مقدار و نوع غذاهای مصرفی وجود دارد، اما شما همچنان میتوانید از یک منوی غذایی متنوع استفاده کنید و انتخابهای زیادی داشته باشید. با برنامهریزی مناسب، میتوانید غذاهای مورد علاقهی خود را انتخاب کرده و از آنها لذت ببرید.
غذای سالم چیست
تنوّع غذایی که شامل سبزیجات، غلّات کامل، میوهها، لبنیات کمچرب، چربیهای غیر مضر و گوشت و جایگزینهای آن میباشد.
بیش از حد نیاز غذا نخورید.
از یک نوع غذا استفاده نکنید.
غذاها را با فواصل مناسب و منظم بخورید.
وعدهی غذایی را فراموش نکنید.
سعی کنید ظرف و بشقاب غذایی را که تمایل به خوردن آن دارید انتخاب کنید. به ابزار خاصی نیاز ندارید. فقط کافی است آن را با سبزیجات غیر نشاستهای و غذاهای کم نشاسته و کم گوشت پر کنید. روش بسیار مفید و مؤثری است.
داروها
ممکن است پزشک شما، براي حفظ قندتان در محدودهی طبیعی، توصیه به مصرف دارو بکنید. داروهای مختلفی جهت درمان دیابت وجود دارد. ممکن است شما به بیش از یک نوع دارو نیاز داشته باشید. بعضی مبتلایان به دیابت نوع 2، به مصرف همزمان قرص و انسولين نیاز دارند.
اگر به مصرف داروی جدیدی نیاز دارید، موارد زیر را از پزشک معالج بپرسید:
ازچند قرص استفاده کنم؟
چند بار در روز و در چه زمانی آنها را بخورم؟
قرصها را پيش، همراه غذا و یا پس از غذا بخورم؟
اگر فراموش کردم كه دارو را در زمان توصیه شده بخورم و بعد یادم آمد چه كار کنم ؟
چه عوارضی در من ممکن است به وجود بیاید؟
اگر عوارض پیدا شد چه كار کنم ؟ آیا دارو را ادامه بدهم یا خیر؟
آیا ممکن است این دارو با داروهای قبلی تداخل داشته باشد یا خیر؟
اگر فکر میکنید عوارض دارو در شما به وجود آمده است؛ با پزشک و یا داروساز تماس بگیرید و دارو را قطع نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
به خاطر داشته باشید، داروها زمانی تأثیرگذار است که شما رژیم غذایی خاص را رعایت نمایيد و فعالیت فیزیکی و ورزش را فراموش نکنید.
منبع : دکتر اسدالله حبیب